Hastaların kronik hastalığa uyum sağlamada karşılaştıkları engeller

Abstract

Bu araştırma, hastaların kronik hastalığa uyum sağlamada karşılaştıkları engelleri ?Roy'un Uyum Modeli?nin kavramsal yapısını kullanarak belirlemek, bu engelleri aşabilmeleri için hastaya özel hemşirelik girişimlerini uygulayarak hastaların hastalığa uyumunu artırmak amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini; araştırmaya katılmayı kabul eden, bir veya birden fazla kronik hastalığa sahip olan (hipertansiyon, diyabet, dislipidemi, obezite gibi) ve kronik hastalığa uyumda zorluk yaşadığı düşünülen hastalar (n=32) oluşturmuştur. Araştırmada hem niteliksel hem de niceliksel yöntemler kullanılmıştır. Araştırma niteliksel olarak eylem araştırması, niceliksel olarak ise yarı-deneysel desende yapılmıştır. Veriler, hastaların sosyodemografik ve kronik hastalık özelliklerini içeren anket formu, Spielberger Durumluluk-Süreklilik Kaygı Ölçeği, Başa Çıkma Stratejileri Ölçeği, SF-36 Yaşam Kalitesi Ölçeği, bireysel görüşmeler ve telefonla izlem ile elde edilmiştir.Hastaların kronik hastalığa uyum sağlamada karşılaştıkları engellerin tanımlanması, hasta ile ortak hedef geliştirme ve hastaya özel hemşirelik girişimlerinin uygulanmasıyla, hastaların metabolik parametreleri olumlu yönde etkilenmiş, kaygı düzeyleri azalmış, problem çözme becerileri ve yaşam kaliteleri artmıştır. Sonuç olarak, bu araştırmada uygulanan girişimler hastaların hastalık yönetimlerine ilişkin farkındalıklarını artırmış ve kronik hastalıkla yaşamda yeniden güçlenmelerini sağlamıştır.Anahtar Kelimeler: Kronik hastalık, Roy Uyum Modeli, Engeller.Danışman: Prof.Dr.Sağ.Yb.Nalan AKBAYRAK

This research was conducted to identify the barriers which patients have to adjustment to chronic illness by using concepts of Roy Adaptation Model, and to improve the adjustment to illness by using special nursing interventions to access to barriers. The sample of the research comprised of those patients whom accepted to participate in research and who have one or more chronic illness (hypertension, diabetes, dislipidemy, obesity) and difficulty to adjustment to chronic illness (n=32). In this research, both qualitative and quantitative methods are used. The qualitative aspect of the research is conducted as an action research, the quantitative aspect of it is conducted as a quasi-experimental design. The data were collected with data collection form containing sociodemographic characteristics and chronic illness characteristics, Spielberger State-Trait Anxiety Inventory, Coping Strategies Inventory, SF-36 Life Quality Scale, individual interviews and phone follow up of patients.By identifying the barriers which patients have to adjustment to chronic illness, planning common goals with the patients, and using special nursing interventions, the metabolic parameters of the patients improved positively, anxiety levels were decreased, problem solving skills and life qualities were improved.In conclusion, the interventions used in this research improved the awareness of management of illness and gave a support to patients in living with chronic illness.Keywords: Chronic Illness, Roy Adaptation Model, Barriers.Counsellor: Nalan AKBAYRAK, RN PhD, Lieutenant Colonel, Professor