1897 Türk Yunan savaşında Türk ordularında askeri sağlık hizmetleri

Abstract

Osmanlı Devleti'nin galip olarak ayrıldığı son savaş olan 1897 Türk Yunan Savaşı, Girit Adası'nda yaşanan isyanlar ve Yunanistan'ın Girit Adası'nı işgal etmesiyle gerilen Türk Yunan ilişkileri sonrasında Yunanistan tarafından yapılan sınır ihlalleri ve saldırıları sonrasında olmuştur. Osmanlı Devleti savaşı önlemek için bürokratik yollara başvurmasına rağmen savaşa engel olamamış ve Yunanistan'ın sınır ihlallerine müdahale etmek zorunda kalarak savaş ilan etmiştir. Osmanlı Devleti savaştan zaferle ayrılmış, ancak diplomatik olarak aynı başarıyı sağlayamamıştır.Tezde Türk Yunan savaşının aktif savaş ve ateşkes sürecini içeren 15 aylık süresi bir bütün olarak ele alınmıştır. Yaklaşık 30 gün süren çatışma sürecinde ve orduların savaş bölgesinden tamamen çekildiği döneme kadar geçen sürede, Türk Orduları'nda yürütülen sağlık hizmetleri ve bu hizmetlerin savaşa olan etkisini birincil kaynaklar ışığında incelenmiştir. Bu bağlamda öncelikle Osmanlı Devleti'nde askeri sağlık hizmetleri ve bu sağlık hizmetlerinin gelişmesinin savaşlardan nasıl etkilendiğinden bahsedilmiştir. Daha sonra Türk-Yunan Savaşını doğuran sebepler, savaşın seyri ve savaş esnasında yürütülen askeri sağlık hizmetlerinden bahsedilmiştir.Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı (ATASE) ve Başbakanlık Osmanlı Arşivlerinde bulunan 1897 Türk-Yunan Savaşı ile ilgili belgeler incelenmiştir. İncelenen bu belgelerden içinden savaş sürecindeki askeri sağlık hizmetleri ile ilgili doğrudan veya dolaylı tüm belgelerin transkripsiyonu yapılarak günümüz Türkçesine çevrilmiştir.Belgeler ışığında yapılan değerlendirmeler sonucunda; Türk ordusu açısından zaferle sonuçlanmış bir savaş olsa da askeri sağlık hizmetleri ile ilgili aynı başarının söz konusu olmadığı görülmüştür. Hem aktif savaş hem de ateşkes sürecinde askeri sağlık hizmetlerinin teşkilat, personel, malzeme, lojistik ve teknik boyutu ile ilgili büyük sıkıntıların yaşandığı görülmüştür. Özellikle ateşkes dönemindeki yüksek hastalık ve ölüm oranlarına mani olunamadığı anlaşılmıştır.

The war between Turks and Greeks in 1897 that was the last victorious war of the Ottoman Empire was due to the revolts in the Crete Island, border violations and aggressions by the Greece after the tightening of Turkish-Greek relations thanks to the occupation of Crete Island by Greece. Ottoman Empire could not prevent the war from breaking out in spite of resorting to bureaucratic ways to prevent the war and declare way to interfere the border violations of Greece. Ottoman Empire was the victorious side but it could not manage the same success in the diplomatic relations.The thesis examines the 15 months process of the Turkish-Greek war involving the active war and truce process as a whole. The health services of the Turkish Armies and their effects on the war were examined in the light of the primary sources in the conflict process that approximately lasts 30 days and retreat of the armies from the war zone completely. In this scope, it is primarily referred to the military health services in the Ottoman Empire and their effects on the war. After that, it is referred to the reasons that cause the Turkish-Greek War, the course of the war and military health services provided during the war.The documents concerning the Turkish-Greek War in the Prime Ministry Ottoman Empire Archives and General Staff Military History and Strategic Study (ATASE) have been examined. All of the documents that involve military health services directly or indirectly among the examined ones are transcribed and translated into today's Turkish.As a result of the evaluations conducted in the light of the documents; it has been observed that while Turkish army was victorious, it was out of the question for the military health services. It has been observed that there have been major problems about the organization, personnel, material, logistics, and technical dimension of the military health services during the active war and truce process.