Uyku kalitesi ve uyku süresinin koroner arter hastalığı ile olası ilişkisi

Abstract

Giriş: Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de kardiyovasküler sistem hastalıkları (KVSH) başlıca ölüm sebebidir. Literatürde uyku süresinin ve uyku kalitesinin hem koroner arter hastalığı (KAH) hem de KAH risk faktörlerinden olan diyabetes mellitus (DM), hipertansiyon (HT), hiperlipidemi (HL), obezite gibi hastalıklarla ilişkili olduğuna dair pek çok araştırma mevcuttur. Dolayısıyla toplam uyku süresinin normal sınırlarda tutulması ve uyku kalitesinin arttırılması ile tüm dünyada ve ülkemizde başlıca ölüm sebebi olan KVSH ve ilişkili durumların morbidite ve mortalite oranları düşürülebilir. Amaç: Bu çalışma ile bir üçüncü basamak kardiyoloji kliniğine ve koroner yoğun bakım ünitesine KAH tanısı ile yatan hastalar ile genel toplumdan KAH olmayan bireyler arasında uyku süresi ve uyku kalitesi açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark olup olmadığının ortaya konulması amaçlanmıştır.Gereç ve Yöntem: Bu gözlemsel, tanımlayıcı çalışmaya 1 Ocak 2018 – 31 Mart 2018 tarihleri arasında T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Bilimleri Üniversitesi (SBÜ) İstanbul Bağcılar Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi (SUAM) kardiyoloji kliniğine ve koroner yoğun bakım ünitesine KAH tanısı ile yatan 150 hasta ile genel toplumdan KAH olmayan 150 kişi dahil edildi. Çalışmaya 18 yaş altı kişilerle, uyku apne sendromu tanısı veya uyku bozukluğuna yol açan diğer önemli tıbbi nedenleri olanlar dahil edilmedi. Hastaların ve kontrol grubuna katılanların bilgilendirilmiş yazılı onamları alındı.Çalışmaya katılan hastalara ve kontrol grubuna sosyodemografik özelliklerden ve Pittsburgh Uyku Kalitesi Ölçeğinden (PUKÖ) oluşan bir anket formu yüz yüze görüşme yöntemiyle uygulandı. PUKÖ'deki sorulara verilen yanıtlar ile Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi (PSQI) ve toplam uyku süresi tespit edildi. PSQI >5 olanların düşük uyku kalitesine sahip oldukları ve günlük toplam uyku süreleri <6 saat olanların da düşük uyku süresine sahip oldukları kabul edildi. Gruplar arasında anlamlı bir fark olup olmadığı uygun istatistiksel yöntemlerle tespit edilmeye çalışıldı.Bulgular: Çalışmamızda toplam uyku süresi (saat) ortalamaları KAH, DM, HT ve HL olan grupta KAH, HT, DM ve HL olmayan gruba göre istatistiksel olarak anlamlı derecede düşük bulunmuştur. Yaptığımız çalışmada PUKÖ toplam puan ortalamaları da KAH, DM, HT ve HL olan grupta KAH, HT, DM ve HL olmayan gruba göre istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek bulunmuştur. Sigara kullanan grup ile sigara kullanmayan grup arasında uyku süresi ortalamaları ve PUKÖ toplam puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık gözlenmemiştir. Sonuç: Uyku kalitesi ve uyku süresinin KAH , KVSH ve bunlar için risk faktörleri olan DM, HT, HL gibi hastalıklarla anlamlı bir şekilde ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Aile hekimliği bütüncül yaklaşımı savunan bir disiplindir. Bu bağlamda aile hekimliği uygulaması pratiğinde PUKÖ kullanılarak uyku kalitesinin ve uyku süresinin poliklinik şartlarında kolayca tespit edilmesi mümkündür. Bu doğrultuda alınması gereken önlemler belirlenerek, risk altındaki kişiler için uygun danışmanlık hizmeti verilebilir ve sonuçta tüm dünyada ve ülkemizde başlıca ölüm sebebi olan KVSH'nin görülme sıklığı ve ilişkili ölümler azaltılabilir. Basit birtakım önlemler ile daha sağlıklı bir toplum gelişimine katkı sağlanabilir. Anahtar Sözcükler: Koroner arter hastalığı, uyku süresi, uyku kalitesi, Pittsburgh Uyku Kalitesi Ölçeği

Introduction: Cardiovascular system diseases (CVSD) are the leading cause of death in our country as well as all around the world. There are many studies in the literature stating that sleep duration and sleep quality are related both to coronary artery disease (CAD) and to CAD risk factors such as diabetes mellitus (DM), hypertension (HT), hyperlipidemia (HL), obesity. Therefore, by keeping total sleep duration within normal limits and increasing the quality of sleep, the morbidity and mortality rates of CVSD and related conditions, which are the leading causes of death in the world and in our country, can be reduced. Objective: In this study it was aimed to determine whether there is a statistically significant difference of sleep duration and sleep quality between non-CAD individuals from general population and patients admitted in a third stage cardiology clinic and coronary intensive care unit with a diagnosis of CAD.Materials and Methods: This observational, descriptive study was carried out between January 1, 2018 and March 31, 2018 with 150 non-CAD people from general population, and 150 patients with CAD diagnosis admitted in the cardiology clinic and coronary intensive care unit of İstanbul Bağcılar Health Application and Research Center (SUAM) of the T.R. Ministry of Health, University of Health Sciences (SBU). People under 18 years of age and those with sleep apnea syndrome, or other significant medical conditions leading to sleep disturbance were excluded from the study. Written informed consent was obtained from the patients and the control group participants.A questionnaire of socio-demographic characteristics and of the Pittsburgh Sleep Quality Scale (PSQS) was applied to the participating patients and control group by face-to-face interview method. Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI) and total sleep duration were determined according to the responses to the questions in the PSQS. Patients with PSQI> 5 were found to have low sleep quality and those with a daily total sleep time of <6 hours were considered to have a low sleep duration. Whether there was a significant difference between the groups was tried to be determined with appropriate statistical methods.Results: In our study, the mean duration of sleep (hours) in the group with CAD, DM, HT, and HL was found to be statistically significantly lower than that of the non-CAD, HT, DM, and HL group. In our study, the mean total score of PSQS in the group with CAD, DM, HT, and HL was found to be statistically significantly higher than that of the non-CAD, HT, DM, and HL group. No statistically significant difference was observed between the mean duration of sleep and averages of PSQS total points of the smoking and non-smoking groups. Conclusion: Sleep quality and duration of sleep were found to be significantly associated with diseases such as CAD, CVSD, and their risk factors such as DM, HT, HL. Family medicine is a discipline advocating a holistic approach. In this context, it is possible to determine the sleep quality and the duration of sleep easily in the outpatient clinic conditions using the PSQS in the practice of family medicine application. By specifying the measures to be taken in this direction, appropriate counseling services can be provided for people at risk, and as a result, the incidence and the associated mortality of the CVSD, the leading cause of death in the world and in our country, can be reduced. Simple measures can contribute to a healthier society. Key words: Coronary artery disease, sleep duration, sleep quality, Pittsburgh Sleep Quality Scale