Yeni tanı tip 2 diabetes mellitus hastalarında tedavi parametrelerinin oksidatif stres ve ateroskleroz üzerine etkisi

Abstract

ÖZETAmaç: Tip 2 diyabetes mellitus (DM) sıklığı hem Dünya genelinde hem de ülkemizde giderek artmaktadır. 1998 yılında tamamlanan TURDEP-1 ve 2010 yılında yapılan TURDEP-2 çalışmalarının sonuçlarına göre ülkemizde DM sıklığı dramatik şekilde artmıştır. Bu çalışmalara göre 1998 % 7 olan DM sıklığı 2010 yılında % 13.7'ye yükselmiştir. Ateroskleroz hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde mortalite ve morbititenin başta gelen nedenlerinden biri olmayı sürdürmektedir. Ateroskleroz diyabetin en önemli makrovasküler komplikasyonlarından biri olup diyabetik hastalarda sık görülen serebral vasküler hastalıklar, iskemik kalp hastalıkları, periferik damar hastalıklarının oluşmasında dominant rol oynar. Yapılan birçok çalışmada oksidatif stresin diyabetin patogenezinde, hem mikrovasküler hem de makrovasküler komplikasyonlarının ortaya çıkmasında ve bu komplikasyonların ilerlemesinde rol oynadığı görülmüştür.Biz bu çalışmada son 3 ay içinde tip 2 diyabetes mellitus tanısı alıp farklı tedaviler başlanmış hastaları tanı anında ve 6. ayda oksidatif stres parametrelerini (total antioksidan kapasite, glutatyon peroksidaz, süperoksid dismutaz) ve ekokardiyografik ölçümlerini karşılaştırdık. Farklı yaş ve tedavi gruplarındaki DM hastalarında, hastalık komplikasyonları ve progresyonunda rol oynayan oksidatif stres markerlarında değişimi olup olmadığı ve bunların ekokardiyografik yansımalarının belirlenmesi amaçlandı.Gereç ve yöntem: Sağlık Bilimleri Üniversitesi Bağcılar Eğitim ve Araştırma Hastanesi İç Hastalıkları Polikliniği'ne başvuran toplam 81 yeni tanı tip 2 diyabetik hasta HbA1c değeri <8.5, HbA1c değeri 8.5-10 arası ve HbA1c değeri>10 olmak üzere 3 gruba ayrıldı. Hastaların hemogram, biyokimya parametreleri,glutatyon peroksidaz(GPx), süperoksit dismutaz(SOD), total antioksidan kapasite(TAC) ve ekokardiyografik(EKO) olarak asendan aorta çapı ve sol ventrikül end diyastolik çapları tedavi öncesi ve 6 aylık takip sonrası ölçülerek elde edilen sonuçlar birbirleri ile karşılaştırıldı.Bulgular: Çalışmamızda grupların başlangıç ve 6.ay SOD, GPx ve TAC ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık gözlenmezken; başlangıç ve 6. Ay TAC ortalamaları incelendiğinde 3 grupta da istatistiksel olarak anlamlı derecede düşüş görülmüştür (sırasıyla p=0,0001,p=0,002, p=0,0001). HbA1c<8.5 grubunun ise SOD, GPx ve TAC 6. aydaki değerlerinin ortalamalarında başlangıca göre düşüş görülmüştür (sırasıyla p=0,009, p=0,021, p=0,0001).HbA1c>10 grubunun da SOD ve TAC değerlerinde 6.ay ortalamaları başlangıca göre düşme göstermiştir (sırasıyla, p=0,017, p=0,001 ). Grupların başlangıç ve 6.ay ejeksiyon fraksiyonu sol ventrikül end. diyastolik kalınlık ve asendan aorta çapı ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık izlenmemesine rağmen asendan aorta çapı 6. ayda, tanı anına göre 3 grupta da istatistiksel olarak anlamlı artış göstermiştir (sırasıyla p>0,0001, p>0,03, p>0,0001). Oksidatif stres parametreleri ile ekokardiyograf bulguları arasında istatistiksel olarak anlamlı korelasyon izlenmedi. Sonuç:Çalışmamızda kan şekeri regülasyonu iyi, orta ve kötü olan grupların hepsinde antioksidan parametrelerin birbirleriyle sıkı korelasyonu bu moleküllerin oksidatif strese karşı birlikte rol aldığının kanıtı olarak değerlendirilmiştir.Ayrıcatotal antioksidan kapasitenin (TAC) oksidatif stresi ve hastalık progresyonunu yansıtmakta süperoksit dismutaz(SOD) ve glutatyon peroksidaza(GPx) göre daha değerli olduğu değerlendirilmiştir. Ekokardiyografik parametrelerden asendan aorta çapının aterosklerozu erken göstermede ejeksiyon fraksiyonu(EF) ve sol ventrikül end. diastolik kalınlık(SVEDK) gibi parametrelerden daha güvenilir olduğu sonucuna varılmıştır. Fakat SOD, GPx, TAC, EF, SVEDK ve asendan aorta çapı gibi parametreler arasında istatistiksel anlamlı sonuç izlenmemiştir. Daha geniş ölçekli ve daha uzun takip süreli çalışmalarla daha anlamlı bir sonuca varacağımızı düşünmekteyiz.

SUMMARYAim:The incidence of Type 2 diabetes mellitus (DM) is increasing both globally and in our country. According to the results of TURDEP-1 which was completed in 1998 and TURDEP-2 which was made in 2010, the frequency of DM in our country has increased dramatically. According to these studies, the DM frequency which was 7% in 1998 increased to 13.7% in 2010. Atherosclerosis remains one of the leading causes of mortality and morbidity in both developed and developing countries.Atherosclerosis is one of the most important macrovascular complications of diabetes and plays a dominant role in cerebral vascular diseases, ischemic heart diseases and peripheral vascular diseases which are common in diabetic patients.In many studies, oxidative stress has been shown to play a role in the pathogenesis of diabetes, both the emergence of microvascular and macrovascular complications and the progression of these complications.In this study, we compared the oxidative stress parameters (total antioxidant capacity, glutathione peroxidase, superoxide dismutase) and echocardiographic measurements at the time of diagnosis and at the 6th month in patients who had type 2 diabetes mellitus diagnosed within the last 3 months and started different treatments.The purpose of this study is to determine whether the oxidative stress markers that play a role in disease complications and progression in DM patients of different ages and treatment groups are changed and their echocardiographic reflections Materials and metods: 81 new diagnosed type 2 diabetic patients who applied to Bağcılar Training and Research Hospital Internal Medicine Policlinic of Health Sciences University are divided into 3 groups according to HbA1c value <8.5, HbA1c value between 8.5-10 and HbA1c value> 10.Results of hemogram, biochemical parameters, glutathione peroxidase (GPx), superoxide dismutase (SOD), total antioxidant capacity (TAC) and echocardiographic parameters (EKO) of the patients were measured before treatment and after 6 months of treatment compared to each other.Results:While there is no statistically significant difference between the baseline and 6th month averages of SOD, GPx and TAC values in our study, when the baseline and 6-month averages of TAC values are examined, a statistically significant decrease is observed in the 3 groups(seriatim p=0,0001,p=0,002, p=0,0001). For the group of HbA1c <8.5, the decrease in SOD, GPx and TAC values at 6th month is determined according to initial values(seriatim p=0,009, p=0,021, p=0,0001).The SOD and TAC values of HbA1c> 10 groups showed a decrease compared to the baseline average of 6th month(seriatim, p=0,017, p=0,001 ).Although no statistically significant difference is observed between the baseline and 6th month intervals of ejection fraction, left ventricular end. diastolic thickness and ascendant aorta diameter values of groups, the value of ascending aorta at 6th month increased statistically significantly in 3 groups according to the diagnosis(seriatim p>0,0001, p>0,03, p>0,0001).There is no statistically significant correlation between oxidative stress parameters and echocardiographic findings.Conclusion: In our study, antioxidant parameters in all groups with blood sugar regulation(fairly, mediate and poorly) were closely correlated with each other and these molecules were evaluated as proof that they acted together against the oxidative stress.It is also evaluated that total antioxidant capacity (TAC) reflects oxidative stress and disease progression and is more valuable than superoxide dismutase (SOD) and glutathione peroxidase (GPx).Echocardiographic parameters revealed that ascending aorta diameter was more reliable than parameters such as ejection fraction (EF) and left ventricular end diastolic thickness (SVEDC) in atherosclerosis.However, no statistically significant results were observed between parameters such as SOD, GPx, TAC, EF, SVEDK and ascending aorta diameter. We are thinking that we will reach a more meaningful result with larger scale and longer follow-up studies.