Akut gastroenterit nedeniyle hastaneye yatan hastalarda etkenler ve klinik bulgular: epidemiyolojik çalışma

Abstract

Akut gastroenterit çocukluk çağında sık görülen öldürücü hastalıklar arasında ilk sırada yer almaktadır. Bölgedeki gastroenterit etkenlerinin bilinmesi, tanıya yönelik araştırmalarda kolaylık, erken doğru tanı ve etkin tedavi fırsatı sağlayacak, ayrıca antimikrobiyal tedavi gereken durumlarda antibiyotik seçimi için yol gösterecektir. Akut gastroenterit nedeniyle hastaneye yatan hastaların etiyolojik ajanların belirlenmesi ve klinik bulgularının değerlendirilmesi amacıyla 509 hasta çalışmaya alınmıştır. Olgularımız bir yıl boyunca çeşitli nedenlerle hastaneye yatan hastaların %9,3'ünü oluşturmuştur. Hastaların %41,7'si kız, %58,3'ü erkek idi. Hastaların %57,7'sinde (n:294) ishale neden olan etken saptanırken, %42,3'ünde (n:215) etken saptanamadı. Etken olarak hastaların %37,3'ünde (190/509) rotavirüs, %2,3'ünde adenovirüs, %2,3'ünde rotavirüs+adenovirüs, %14,9'unda amibiyazis, %0,19'unda salmonella, %0,39'unda shigella ve %0,19'unda giardiyazis saptandı. Rotavirüs en sık ilk 2 yaşta, amibiyazis ise en sık 5 yaş üzerinde tespit edildi (p>0,05 ve p=0,000). Rotavirüs en sık Nisan ayında (%16,8, p=0,03) ve ilkbahar mevsiminde (%43,7, p=0,004) görüldü. Amibiyazisli olgular en sık Eylül ayında (%14,5, p=0,006) ve yaz mevsiminde tespit edildi (%32,9, p=0,031). Viral etkenlere bağlı hastanede yatış süreleri daha uzun bulunurken (rotavirüs 4 gün, adenovirüs 5,7 gün, rotavirüs+adenovirüs 4,5 gün), amibiyazisli olgularda daha kısa (3 gün, p=0,01) bulundu. Hastaların her biri için ortalama toplam hastane masrafı 380,36 TL bulundu. Rotavirüs aşısı uygulanması gastoenteritli hastalara morbidite ve maddi yük açısından olumlu yönde yarar sağlayacaktır. Gelişmiş ülkelerde norovirüs gibi yeni ishal etkeni ajanlar saptanabilmektedir. Çalışmamızda saptanamayan etkenlerin oranı göz önüne alındığında, diğer etkenlerin de tanımlanmasına yönelik laboratuar şartlarının geliştirilmesi gerektiği görülmektedir.

Acute gastroenteritis is one of the most prevalent and fatal diseases of childhood. Epidemiologic knowledge about etiologic factors causing gastroenteritis in a certain area allows early and correct diagnosis and whenever indicated, leads the pediatrician to proper choice and judicious use of antibiotics. The aim of this study was to detect etiologic factors and evaluate clinical findings in children hospitalized for acute gastroenteritis. 509 children were taken into the study. These cases made up 9,3% of patients hospitalized during one year. Of all patients 41,7% were female and 58,3% were male. In 57,7% of the patients (n=294), a microbiologic etiologic factor was detected, whereas in 42,3% of the patients (n = 215) an etiologic factor could not be shown. 37,3% (190/509) of patients had rotavirus, 2,3% had adenovirus, 2,3% had rotavirus+adenovirus, 14,9% had entamoeba hystolitica, 0,19% had salmonella, 0,39% had shigella and 0,19% had giardia. Most of the children hospitalized for rotavirus were under 2 years of age and for amebiasis older than 5 years of age ( p>0,05 and p=0,000). Rotavirus cases were mostly seen in April (16,8%, p=0,03) and spring season (43,7%, p=0,004). Amebiasis cases were mostly seen in September (14,5%, p=0,006) and summer (32,9%, p=0,031). Hospital stay due to viral gastroenteritis was found to be longer (on average 4 days for rotavirus, 5,7 days for adenovirus, 4,5 days for rotavirus+adenovirus), shorter for amebic gastroenteritis (3 days, p=0,01 ). Average total cost of hospital stay was 380,36 TL for each patient. Administration of rotavirus vaccine has advantages regarding morbidity and economic burden. In developed countries other etiologic agents like norovirus can be routinely detected. The high perventage of gastroenteritis with unknown etiology in our study points to the fact that laboratory conditions should be improved in order to be able to detect other agents.