Uluslararası hukuk ve Rusya'nın Kırım müdahalesi

Abstract

Bu çalışma Milli Savunma Üniversitesi Atatürk Stratejik Araştırmalar Enstitüsü Harp ve Silahlı Çatışmalar Hukuku Ana Bilim Dalında yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır. 2014 yılında Ukrayna'da bir uluslararası hukuk krizi yaşanmıştır. Rus yanlısı Cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç'in Avrupa Birliği ile Doğu Avrupa Ortaklık Antlaşması'nı imzalamaktan vazgeçmesi muhalefetin sabrını taşıran son nokta olmuştur. Büyük çaplı gösteri ve protesto hareketleri sonunda Yanukoviç iktidardan ayrılmış ve Ukrayna Parlamentosu tarafından yerine geçici bir yönetim kurulmuştur. Bu durumdan faydalanan Rusya Kırım'daki durumu daha da karıştırmış, 27 Şubat 2014'ten itibaren armasız, bayraksız, uyruksuz Rus yanlısı milis güçler tarafından Kırım Özerk Cumhuriyeti Meclisi binası dahil kritik resmi binalar, havaalanları abluka altına alınmış, Ukrayna'ya giden yollar kesilmiştir. Bu durumda Kırım Özerk Cumhuriyeti Meclisi 11 Mart 2014'te bağımsızlık ilan etmiş ve 16 Mart 2014'te Rusya'ya katılma konulu yapılan referandumda büyük çoğunlukla katılma yönünde karar çıkmıştır. Bunun üzerine Rusya Kırım'ı kendi topraklarına katmış ve yaşananların uluslararası hukuka uygun olduğunu iddia etmiştir. Çalışma öncelikle Rusya'nın Ukrayna egemenlik alanındaki bir toprak parçası olan Kırım'a müdahale sürecinin ve nihayetinde Kırım'ın Rusya'ya bağlanmasının uluslararası hukuk bağlamında meşru olup olmadığı ana sorunsalına odaklanmaktadır. Bu kapsamda müdahale; kuvvet kullanma yasağı, saldırının tanımı, karışma yasağı, insancıl müdahale, koruma sorumluluğu, davetle müdahale, halkların kendi kaderini tayin hakkı, ayrılma hakkı, yapılan ikili ve çok taraflı antlaşmalara uygunluğu alanlarında incelenmiş ve uluslararası hukuka uygun olup olmadığı araştırılmıştır. Ayrıca Kırım ilhakına Türkiye'nin bakış açısı da ortaya koyulmuştur.

This study has been prepared as a master thesis in the Law of War and Armed Conflicts Department, Atatürk Institute for Strategic Studies at National Defense University. An international law crisis in Ukraine occured in 2014. The pro-Russian President Viktor Yanukovych's abandonment of the signing of the Eastern European Partnership Agreement with the European Union has been the end point of the opposition. After large-scale demonstrations and protest movements, Yanukovych was separated from power and a temporary administration was established by the Ukrainian Parliament. Russia, who benefited from this situation, further confused the situation in Crimea. As of February 27, 2014, the official buildings, including the building of the Assembly of the Autonomous Republic of Crimea, were blocked by flag-free, stateless Pro-Russian, militia forces. Under these conditions, the Assembly of the Autonomous Republic of Crimea declared independence on March 11, 2014 and a referendum on joining Russia has been taken place and the majority chose the decision to join Russia. Russia then added Crimea to its territory and claimed that what happened was in accordance with international law. The study primarily focuses on the question of whether Russia's intervention in the Crimea, which is part of the territory of Ukraine, is legitimate in the context of international law. Intervention in this context were examined in terms of; the use of force, the definition of the attack, the ban on interference, the humanitarian intervention, the responsibility to protect, intervention by invitation, the right to self-determination, the right of secession, the conformity to the bilateral and multilateral treaties and it has been investigated whether it is in line with international law. In addition, the vision of Turkey to the Russian annexation of Crimea has been revealed.