II. Mahmud dönemi askerî eserler: Hüsrev Paşa'nın Müzekkere-i Zâbitân adlı eseri ve tahlili

Abstract

Harp tarihi dendiğinde ilk akla gelen adından da anlaşılacağı üzere, geçmişte yaşanan savaşların incelenmesi ve irdelenmesi ve elde edilen verilerin günümüze aktarılması gibi gözükmektedir. Yapılan çalışmalar genellikle savaş öncesi personel ve lojistik seferberliği, savaş süreci ve savaş sonrası şeklinde temel alanlara odaklanmaktadır.Mevcut literatürde asker olarak bir bireyin savaşa gitmeden önce barınması, yemesi, eğitimi yani günlük olarak yaptıkları ve çevresi genelde çok fazla dikkate alınmamıştır. Bu çalışmada bir bireyin; asker olarak silah altına alındıktan sonra uyması gereken kuralları belirleyen kanunnameden yola çıkarak, günlük faaliyetleri incelenmeye ve günümüz ile kıyaslanmaya çalışılmıştır.Yapılan incelemede yaklaşık iki asır önce de duygu, disiplin, itaat ve hiyerarşi gibi askerliğin olmazsa olmaz hususları ile beraber, vazife, nöbet sistemi, iaşe ve ibate, temizlik, silahlık gibi yerlerin tertip ve düzeni, nizam karakolunun işleyişi, kışla içi günlük hizmet ve yoklama alınması, sağlık hizmeti, kılık-kıyafet ve teçhizatın nasıl olması gerektiği ve korunup temizleneceği, genel hukuk kuralları, okuma-yazma kursları, istihkak ve özlük haklarının nasıl ve ne şekilde dağıtım yapılacağının belirlenmesi ve son olarak da ceza verilmesini gerektiren sebepler ve infaz işleminin gerçekleştirilmesi gibi hususların nizamnameler ile belirlenmeye ve standart hale getirilmeye çalışıldığı görülmektedir.Bu tezde yukarıda bahsedilen hususların günümüzde de devam edip etmediği; eğer devam eden hususlar var ise; aynı şekilde mi yoksa değişikliğe uğrayarak mı devam ettiği, devam etmeyen uygulamaların hangileri olduğu gibi sorulara da cevap verilmeye çalışılmıştır. Bu şekilde ilk yapılanmasını 1826 ve 1834 yılları arasında gerçekleştiren son dönem Osmanlı kara ordusu ile günümüz kara ordusunun nasıl bir bağlantı ve devamlık olduğu sorularına da cevap verilmeye çalışılmıştır.

It seems that the first thing come to mind when talking about military history is, as its very name signifies, the research and examination of the previous wars and transferring the acquired data to our age. Studies generally focus on basic areas such as pre-war personnel and logistical mobilization, war period and post-war situations.In the existing literature boarding and lodging, training and education and the ties with the environment of an individual in the preparation process for a war was ignored in general. In this study, the daily activities of an individual after he was recruited were tried to be examined and compared with today by starting from the code of laws which defines the rules that a soldier should obey.As a result of the research it was observed that with the bare necessities of soldiership such as moral, discipline, obedience and hierarchy the military issues like mission, duty (guard) system, boarding and lodging, hygiene, order of arm rack, main guard system, daily service in the barracks and roll call, health service, the order of the uniform-appearance-equipment and protection of them, general rule of law, literacy courses, defining and dissemination of allowances and personal benefits and lastly defining the reasons for punishment and execution were tried to be defined and standardized via code of laws.This study tries to question the abovementioned issues and tries to answer whether these issues are still valid. In case they are still valid, this dissertation examines whether or not the applications remain the same and which of them keep their value for military. Within this context, it was also tried to be answered what is the connection between todays army (land forces) and late Ottoman army which completed its first establishment in 1826-1834 and whether today's army is continuation of Ottoman army or not.