Ratlarda oluşturulan karaciğer iskemi-reperfüzyon modelinde propofol ve dexmedetomidinin oksidatif sistem ve antioksidan sistem üzerindeki etkilerinin araştırılması

Abstract

İskemi-reperfüzyon hasarı (İ/R), yetersiz doku oksijenasyonunda tüm dokuların karşı karşıya kaldığı önemli problemlerden birisidir.Sepsis, şok, çoklu organ yetmezlikleri, miyokard enfarktüsü, kardiovasküler cerrahi gibi birçok durumla beraber karaciğer ile ilgili yapılan tümör ve transplantasyon operasyonlarında i/R hasarına bağlı morbidite ve mortalite oranlarının arttığı belirlenmiştir. İ/R hasarının belirlenmesinde, artan serbest oksijen radikalleriyle oluşan lipid peroksidasyonunun son ürünü olan MDA düzeylerinin gösterilmesiyle beraber, İ/R hasarına karşı hücresel savunma mekanizmalarının bir parçası olarak GPx ve SOD gibi antioksidan enzim düzeylerinin ölçümü de önem taşımaktadır. İ/R oluşumunu takiben meydana gelen hasarın önlenmesinde radikal temizleyici antioksidan ajanların kullanılmasının önemi giderek artmakta olup, bu amaçla birçok farmakolojik ajan kullanılmıştır. Biz de bu deneysel çalışma ile, karaciğer İ/R modelinde propofol ve dexmedetomidinin İ/R hasarını azaltıcı ya da önleyici etkilerinin olup olmadığını göstermeyi amaçladık.Çalışmada ortalama ağırlıkları 300+50 gr olan Sprague-Dawley tipi 24 adet erkek albino rat, her biri altışarlı olmak üzere dört gruba ayrıldı. 1.gruptaki (kontrol) ratlara sadece laparatomi yapıldı. 2.grupta (İ/R), laparatomi yapıldıktan sonra hepatoduedonal ligament askıya alınarak 30 dakika iskemi ve ardından 45 dakika reperfüzyon oluşturuldu. 3.gruba (Dex) ve 4.gruba (propofol) iskemi oluşturlmadan 15 dakika önce sırasıyla dex 25 mcg/kg ve propofol 30 mcg/kg doları intraperitoneal uygulandıktan sonra aynı sürelere iskemi ve reperfüzyon oluşturuldu. Tüm gruplarda deney süreleri sonunda MDA, SOD, GPx düzeyleri ölçümü ve elektron mikroskopik inceleme için karaciğer doku örnekleri alındı.MDA düzeyleri açısından gruplar karşılaştırıldığında; İ/R grubunda kontrol grubuna oranla istatistiksek olarak anlamlı düzeyde yüksek, dex ve propofol grupları ile karşılaştırıldığında ise istatistiksek olarak anlamlı düzeyde düşük bulundu.SOD düzeyleri açısından gruplar karşılaştırıldığında; İ/R grubunda kontrol grubuna oranla istatistiksek olarak anlamlı düzeyde düşük iken, dex ve propofol grupları ile karşılaştırıldığında ise istatistiksek olarak anlamlı düzeyde yüksek bulundu. Dex ve propofol grupları birbirleriyle karşılaştırıldığında ise arada istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmadı.GPx değerleri açısından gruplar karşılaştırıldığında; İ/R grubunda kontrol grubuna oranla istatistiksel olarak anlamlı düzeyde düşük iken, dex ve propofol grupları ile karşılaştırıldığında ise istatistiksek olarak anlamlı düzeyde yüksek bulundu.Sonuçolarak; propofolde daha fazla olmak üzere dex ile birlikte her iki ilacın karaciğeri özellikle uzun süreli hasardan korumada etkili olabildiklerini, bu nedenle karaciğer İ/R hasarı oluşturabilen karaciğer tömör ve transplantasyon operasyonlarında bu amaçla kullanılabileceklerini düşünüyoruz.

Ischemia - reperfusion injury (I / R) is one of the major problems faced by all tissues in inadequate tissue oxygenation. It has been determined that due to I / R injury, morbidity and mortality rates increase in liver-related tumor and transplantation operations, including sepsis, shock, multiple organ failure, myocardial infarction, and cardiovascular surgery. In determining I / R injury, determination of the levels of antioxidant enzymes such as GPx and SOD as part of the cellular defense mechanisms against I / R injury is important as well as the indication of MDA levels, the end product of lipid peroxidation, which is formed by increased free oxygen radicals. The use of radical scavenging antioxidant agents in the prevention of damage following the formation of I / R is becoming increasingly important and many pharmacological agents have been used for this purpose. In this experimental study, we aimed to show whether propofol and dexmedetomidine reduce or prevent I / R injury in the liver I / R model.In the study, twenty-four Sprague-Dawley male albino rats with an average weight of 300 ± 50 g were divided into four groups, each of them six-fold. Only the laparotomy was performed on the rats in the first group (control). In the second group (I / R), the hepatodu- draonal ligament was suspended after laparatomy and 30 minutes of ischemia and 45 minutes of reperfusion were performed. Ischemia and reperfusion were induced in the third group (Dex) and the fourth group (Propofol) intraperitoneally at doses of 25 mcg / kg of dex and 30 mcg / kg of propofol, respectively, 15 minutes before ischemia. In all groups, MDA, SOD, GPx levels were measured at the end of the experimental periods and liver tissue samples were taken for electron microscopic examination.When the groups were compared in terms of MDA levels; in the I / R group it was statistically significantly higher than in the control group; when dex and propofol groups were compared, it was statistically significantly lower.When the groups were compared in terms of SOD levels; in the I / R group it was statistically significantly lower than in the control group, whereas in the dex and propofol groups it was statistically significantly high. There was no statistically significant difference between dex and propofol groups compared to each other.When groups are compared in terms of GPx values; in the I / R group it was statistically significantly lower than in the control group. When dex and propofol groups were compared, it was statistically significantly high.As a result; we believe that both drugs can be effective in protecting the liver especially from prolonged damage, and thus can be used for liver tumor and transplantation operations which can cause I / R damage in the liver.