Evde sağlık hastalarına bakan hasta yakınlarının güçlükler karşısında tutumunun belirlenmesi

Abstract

AMAÇ: Bilimsel gelişmeler ışığında, geçmişte tedavi edilemeyen birçok hastalık günümüzde tamamen ya da kısmen tedavi edilebilmektedir. Bu durum yaşlı nüfusun, kronik hastalıkların, yatağa bağımlılığın artışı gibi sonuçlar doğurmakta, dolayısıyla bakım gereksinimi olan ve bakım vermesi gereken insan sayısında artışa neden olmaktadır. Bu araştırmanın amacı, Bursa-Güçlüklere Karşı Tutum Ölçeği kullanılarak, evde sağlık hastalarına bakan hasta yakınlarının güçlükler karşısında tutumunun belirlenmesi ve bu konuda yapılacak rehberlik hizmetlerine ışık tutmaktır.YÖNTEM: Çalışma, gözlemsel, analitik ve prospektif yöntemlerle; Ekim-Aralık 2017 tarihleri arasında Sağlık Bilimleri Üniversitesi Keçiören Eğitim ve Araştırma Hastanesi Evde Sağlık Birimine kayıtlı hastalara bakan hasta yakınlarından 50 kişi ve semt polikliniğine başvuran bakım vermeyen 50 kişi dahil edilerek toplamda 100 kişi ile yapılmıştır. Bakım verenlerin ve bakım vermeyenlerin sosyo-demografik özelliklerini değerlendirmek amacıyla veri toplama formu ve hayatın güçlükleri karşısında tutumunu belirlemek için BGKTÖ kullanılmıştır. BULGULAR: Evde sağlık hastalarına bakım verenlerin %76'sı kadın olmak üzere bakım verenlerin yaş ortalaması 51,98±10,522; eğitim süresinin yıl olarak ortalaması 8,02±4,231; %50'si ilkokul mezunu; %58'i ev hanımı olarak saptanmıştır. Bakım vermeyenlerin %82'si kadın olmak üzere bakım vermeyenlerin yaş ortalaması 40,14±12,752; eğitim süresinin yıl olarak ortalaması 8,30±4,191; %36'sı ilkokul mezunu; %60'ı ev hanımı olarak saptanmıştır. Çalışmaya katılan gruplar arasında eğitim yılının hayata bakış skorlarına etkisinin istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır. (p=0,004) Bu sebeple, eğitim gruplarına göre ayırıp ikili analiz yapıldığında, Bağımsız Gruplar testinde 0-5 yıl grubunda bakım verenlerin ortalama skorları bakım vermeyen kontrol grubunun skorlarından daha düşüktü (p=0,009). Çalışmaya katılan gruplar arasında, eğitim yılının sosyal durum skorlarına etkisinin istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır. (p<0,001) 6-8 yıl süre ile eğitim alan kadınlarda sosyal durum faktörünün istatistiksel olarak anlamlı düzeyde etkilendiği bulunmuştur. (p=0,031). Eğitim yılı (p= 0,002) ve akrabalık (p=0,037) faktörlerinin hayata bakışa etkisi, istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Bakım verenlerin eğitim yılı (p<0,001) ve akrabalık (p=0,027) faktörlerinin sosyal duruma etkisinin istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır.SONUÇ: Evde sağlık hastalarına bakım verenlerin ölçek skorlarında düşüklük tespit edildiği için bu grubun risk altında olan bir grup olarak değerlendirilmesinin verilecek rehberlik hizmetlerinde yararlı olabileceği düşünülmektedir.

OBJECTİVE: In the light of scientific developments, many diseases that cannot be treated in the past can be treated completely or partially now. Elderly population, chronic illnesses, dependency on the bed increase; therefore, the number of people in need of care and caregivers increase. The aim of this research is to determine the attitude of the patients' relatives giving home care by using the Bursa-Attitudes Against Difficulties Questionnaire and to shed light on the guidance services in this regard.METHODS: The study was conducted with observational, analytical and prospective methods; between October-December 2017, a total of 100 people were included in the study, 50 of whom were patients who were registered with the Home Care Unit of Keçiören Training and Research Hospital Home Health Care Unit, and 50 of whom were not caring and referred to the district policlinic. In order to assess the socio-demographic characteristics of caregivers and non-caregivers, BGKTÖ was used to determine the data collection form and the attitude towards the challenges of life.RESULTS: The average age of caregivers, with 76% of the caregivers at home being women, is 51,98 ± 10,522; the average of the years of education is 8,02 ± 4,231; 50% of the caregivers gradutes from primary school, 58% of them is housewife. The average age of non-caregivers, with 82% of the non-caregivers at home being women, is 40,14±12,752; the average of the years of education is 8,30±4,191; 36% of the non-caregivers gradutes from primary school, 60% of them is housewife. Among the groups participating in the study, it was determined that the effect of the years of education on the point of view scores was statistically significant. (p=0,004) When binary analysis performed according to education periods, in the Independent Groups Test, the average scores of the caregivers in the 0-5 year group were lower than the scores of the control group (p=0,009). Among the groups participating in the study, it was determined that the effect of the education time on social status scores was statistically significant. (p<0,001) It was found that the social status factor was affected statistically significantly in women who were 6-8 years educated. (p=0,031) The education time (p <0,001) and kinship (p = 0,027) of the caregivers were statistically significant on the social status.CONCLUSION: It is considered that assessing caregivers as a risk group may be useful in the guidance services because the scale scores are low.