Evde sağlık hastalarına bakan hasta yakınlarında hayatın anlam ve amacının değerlendirilmesi

Abstract

AMAÇ: Bilim ve teknoloji her geçen gün gelişmekte, bunun doğrultusunda tıp ve sağlık alanında da önemli ilerlemeler olmaktadır. Günümüzde tıbbın gelişmesi neticesinde önceden ölümcül seyreden birçok hastalık kısmen ya da tamamen tedavi edilebilmekte sonuçta kronik hastalıkların ve evde sağlık kapsamında bakıma ihtiyacı olan kişilerin sayısı artmaktadır. Bu araştırmanın amacı, `Hayatın Anlam ve Amacı Ölçeği`ni kullanarak, evde sağlık hastalarına bakan hasta yakınlarında hayatın anlam ve amacının etkilenip etkilenmediğinin belirlenmesi ve bu konuda yapılacak olan rehberlik hizmetlerine ışık tutmaktır.GEREÇ VE YÖNTEM: Gözlemsel, analitik ve prospektif yöntemlerle yapılan çalışmamıza, Şubat-Mart 2019 tarihleri arasında, Sağlık Bilimleri Üniversitesi Keçiören Eğitim ve Araştırma Hastanesi Evde Sağlık Birimine kayıtlı olan hastalara bakan hasta yakınları ile evde sağlık hasta yakını olmayan gönüllüler dahil edildi. Katılımcılara sosyo-demografik veri formu ve 'Hayatın Anlam ve Amacı Ölçeği' uygulandı. Analizlerde SPSS 22.0 paket programı kullanıldı.BULGULAR: Çalışmamıza 75 vaka, 75 kontrol olmak üzere toplamda 150 kişi dahil edildi. Çalışmaya katılanların %78,7'i kadın; %21,3'i erkek cinsiyet idi. Vaka grubunun yaş ortalaması 55,58, kontrol grubunun yaş ortalaması ise 47,29 idi (p < 0,001). Çalışmamızda evli olanlar (%80,7), ilköğretim mezunu olanlar (%51,3) ve ev hanımları (%67,3) çoğunlukta idi. %84,7 kişinin aktif çalışmadığı görüldü (p= 0,011). 117 kişi (%78,0) düzenli kitap okumuyorken, 136 kişi (%90,7) düzenli spor yapmıyordu. Hayatı anlamlı bulma faktör skorları (p <0,001), Hayatın anlamsızlığı faktör skorları (p<0,001) ve Ölçek toplam skorları (p<0,001) kontrol grubunda vaka grubuna kıyasla daha yüksekti. Vaka ve kontrol grubunun ölçek skorlarının kıyaslanmasında `Durum` (Evde sağlık hastası yakını olmak) (p<0,001) ve `Eğitim Yılı` (p=0,001) faktörlerinin modele anlamlı katkı sağlamakta olduğu görülmüştür. `Eğitim yılı` ile ölçek skorlarının arasında pozitif bir korelasyon saptanmıştır. SONUÇ: Evde sağlık hastalarına bakım verenlerde hayatın anlam ve amacı ile ilgili düşünceler olumsuz yönde etkilenmekte olup, risk altında olan bu gruba psikolojik ve sosyal destek hizmetleri ile gerekli rehberlik hizmetleri verilmelidir.ANAHTAR KELİMELER: Evde Sağlık Hizmeti, Bakım Veren, Hayatın Anlamı, Hayatın Amacı

AIM: Science and technology develop every day and accordingly, significant advances occur in the fields of medicine and health. Today, as a result of the development of medicine, a great number of diseases coursing fatal previously can be cured partly or completely and as a result, the number of chronic diseases and the number of people requiring care within the context of home health care are increasing. The aim of the present study is to find out whether the meaning and purpose in life is influenced in patient relatives who look after home care patients and to shed a light on guidance services on the subject by using `Meaning and Purpose in Life Scale`.MATERIAL AND METHOD: Relatives looking after patients who were recorded to Health Sciences University Keçiören Training and Research Hospital Home Health Care Unit between February and March 2019 and volunteers who were not relatives of home health care patients were included in our study. The participants were given socio-demographic data form and `Meaning and Purpose in Life Scale`. SPSS 22.0 program was used in analyses.RESULTS: A total of 150 individuals, 75 cases and 75 controls, were included in our study. 118 (78.7%) of the participants were female, while 32 (21.3%) were male. The average age of the case group was 55.58, while the average age of the control group was 47.29 (p < 0.001). The majority of the participants were married (80.7%), primary school graduates (51.3%) and housewives (67.3%). It was found that 84.7% did not work actively (p= 0.011). While it was found that 117 (78.0%) of the participants did not read regularly, 136 (90.7%) did not do sports regularly. Finding meaning in life factor scores (p <0.001), meaninglessness in life factor scores (p<0,001) and scale total scores (p<0.001) were higher in the control group when compared with the case group. In the comparison of scale scores of the case and control group, the factors of `state` (being a relative of home health care patient` (p<0.001) and `years of education` (p=0.001) were found to contribute significantlyvito the model. A positive correlation was found between `years of education` and scale scores.CONCLUSION: In care givers of home health care patients, thoughts about the meaning and purpose in life are negatively influenced and psychological and social support services and necessary guidance services should be provided to this group. KEY WORDS: Home health care, Care giver, Meaning in life, Purpose in life