Merinos ve ile de France X Akkaraman (G2 melezi) koyunlarında laktasyonun değişik dönemlerinde yapağı, serum ve süt iz element düzeylerinin karşılaştırılması.

Abstract

Bu çalışma, Türkiye'de yetişitiriciliği yapılan Merinos ve Ile de France x Akkaraman(G2 melezi) koyunlarının, laktasyonun başlangıç, orta ve son dönemlerine (Merinosiçin 15, 45 ve 75 günlerde; Akkaraman melezi için 15, 75 ve 150 günlerde) aitserum, yapağı ve süt örneklerinde besinsel iz element düzeylerinin (Fe, Cu, Zn, Mn,Co, Se) tespit edilmesi, iki ırka ait değerlerin laktasyon süresince karşılaştırmalıolarak incelenmesi ve iz element yetersizlik hastalıkları ile karıştırılabilecekfizyolojik durumların incelenen laktasyon sürecinde var olup olmadığının saptanmasıamaçlanmıştır.Ankara Polatlı ilçesine bağlı TİGEM tarım işletmesinde birbirine yakınyaşlarda, aynı bakım-beslenme ve hijyenik şartlarda bulunan Merinos ve Akkaramanx Ile de France melezi koyun ırklarından laktasyonun başlangıç, orta ve sondönemlerinde her ırktan 30'ar adet olmak üzere, toplam 60 adet serum ve 60 adet sütörneği ile laktasyon başında yapağı, yem ve su numuneleri toplanmıştır. Numunealma işlemi süt ve serum için laktasyon süresince toplam üç kez tekrarlanmıştır.Alınan yapağı, süt, yem ve su örnekleri mikrodalga fırında uygun yöntemle yakılmış;Fe, Cu ve Zn analizleri FL-AAS, Se, Mn ve Co analizleri de GF-AAS'de yapılmıştır.Analiz sonucunda; iki ırkın süt ve serum Zn, Se, Mn ve Co değerlerininlaktasyon boyunca birbirine paralel değişim gösterdiği saptanmıştır. Serum ve süt Fedeğerleri Merinoslar'da laktasyon boyunca zıt yönlü değişim gösterirken Akkaramanmelezlerinde paralel bir seyir izlediği, Cu değerinin ise, Merinoslarda laktasyonboyunca lineer artış gösterirken Akkaraman melezlerinde laktasyonun ortasındadüştüğü ve laktasyonun sonuna doğru tekrar yükseldiği; Merinoslarda yapağınınözelikle Cu ve Se yönünden Akkaraman melezlerinden önemli düzeyde yüksekolduğu tespit edilmiştir. Her iki ırkta laktasyon dönemince serum Cudeğeri;laktasyon sonunda serum Zn değeri düşük olduğu halde hayvanlardahipokupremi ve hipozinkemi ile ilgili herhangi bir klinik belirti gözlenmemiştir.Serum Co değerlerinin laktasyon süresince referans değerlerin altında kaldığı fakatklinik belirti ortaya çıkacak kadar düşük olmadığı; Laktasyon sonu serum Sedeğerlerinin iseyetersizlik limit değerlerine yalın seyrettiği tespit edilmiştir.Laktasyon süresince, serum, süt ve yapağı iz element değerleri arasında istatistikönemli bir ilişki bulunamamıştır. Hayvanlara verilen rasyonun laktasyon süresinceCu ve Co yönünden ve laktasyon ortasından itibaren de Zn ve Se yönünden takviyeedilmesinin yararlı olacağı kanısına varılmıştır.

The aim of this study is to determinate wool, milk and serum trace element ( Fe,Cu, Zn, Mn, Co, Se) levels in the firs, middle and last period of lactation (forMerinos 15th, 45 th ve 75 th days, for Akkaraman hybrid 15 th, 75 th ve 150 th days) andserum trace element level after lactation to compare the levels and to find out if thereis any differences between metabolic diseasses and diseasses depending on lack oftrace elements in Merinos and Ile de France x Akkaraman (G2 hybrid) sheep.Ankara Polatlı in TİGEM the Merinos Akkaraman x Ile de France Akkaraman(G2 hybrid) sheep which has close together in age, nutrition and the maintenance ofhygienic conditions, beginner, intermediate and final stages of their lactation period,30-pieces, 60 pieces in total serum and 60 pieces of milk samples at the beginning oflactation and wool, feed and water samples were collected. Milk and serum samplingprocess was repeated three times for a total duration of lactation. Received wool,milk, feed and water samples were digested with the appropriate method inmicrowave oven; Fe, Cu and Zn analysis FL-AAS, Se, Mn and Co analysis were alsoin GF-AAS.As a result of analysis of the two races of the milk and serum Zn, Se, Mn andCo values during lactation were found to show changes parallel to each other. Serumand milk Fe values during lactation in Merinos inversely corrolated changes while inthe parallel hybrid Akkaraman a trend that the value of Cu, in Merinos duringlactation while a linear increase in Akkaraman hybrids in the middle of lactation andlactation have fallen towards the end of rising again; Merino wool in with thespecifics of the Cu and Se in terms of was significantly higher in Akkaraman hybridshave been identified. Lactation period in both races by the value of serum Cu, serumZn values at the end of lactation, although it is low in animals with any clinicalsymptoms hipokupremi and hipozinkemi not observed. Serum Co with in thereference value for the duration of lactation and remained low, but not until theclinical signs will emerge; the end of lactation serum Se values were found to watchlean limit values. Interms of trace elements serum, milk and wool levels duringlactation were not significantly related. Animals given diets during the lactation andlactation in terms of Cu and Co from the middle in terms of Zn and Se will benefitfrom reinforcing has been concluded.