GATA hastanesinde iyonizan radyasyon riski altında çalışan doktorlarda risk algılamasının belirlenmesi

Abstract

VIII. ÖZET Bu çalışma, Gülhane Askeri Tıp Akademisi (GATA) hastanesinde iyonizan radyasyona sunuk kalma riski olan kliniklerinde görev yapan doktorların, iyonizan radyasyonla ilgili mesleksel riskleri algılamaları ve bu algılarını etkileyen faktörleri belirlemek için Şubat-Nisan 1996 tarihleri arasında yapılan kesitsel tipte bir araştırmadır. Araştırma evrenini oluşturan katılımcıların (180 kişi) % 80'ine (157 kişi) ulaşılmıştır. Araştırmaya katılan doktorların % 1 4'ü çalışma biriminde iyonizan radyasyona karşı güven ve emniyet içinde olduklarına inanmadıklarını, %56'sı kısmen inandıklarını, %16'sı ise inandıklarını belirtmişlerdir. Katılımcıların %84'ünün son iki yıl içinde mesleksel risk kontrolü hakkında hiçbir eğitim ve konferansa katılmadıkları, %13'ünün 1-2 saat, %3'ünün ise 5-8 saat katıldıkları belirlenmiştir. Araştırmaya katılan doktorların %85'inin radyoaktivite için monitörünün olmadığı, %45'ine göre çalışma ortamı radyasyon yönünden emniyetli değil, %33'ü çalışma ortamındaki radyasyon riski taşıyan aletlerin hiçbir zaman kontrol edilmediğini, % 59'unun röntgen filmi çekilen ortamda bulunduklarında koruyucu eldiven ve gömleği bazen giydiği, %27'sinin ise hiçbir zaman giymediği, %86'sının aynı şartlarda tiroid ve testis koruyucusunu hiçbir zaman kullanmadığı belirlenmiştir. Katılımcıların %5 1 'i hasta için uygun önlemleri bazen aldığını, %26'sı ise hiçbir zaman almadığını belirtmiştir. Araştırmamıza dahil ettiğimiz değişkenlerden risk altındaki kişi sayısı (p<0.05), daha önce riskle karşılaşmış olma (p<0.05), hasta için uygun önlem alma (p<0.05), tiroid ve testis koruyucusu kullanma (p<0.05), koruyucu elbise kullanma (p<0.05), ortamdaki radyasyon riski olan aletlerin düzenli olarak kontrolü (p<0.05), ve ortamın radyasyon yönünden emniyeti (p<0.05) ile ilgili düşünce, radyoaktivite için monitöre sahip olma (p<0.05), riskle ilgili kaygı düzeyi (p<0.05) ve riskin potansiyel sonucu ile ilgili korkunun (p<0.05) katılımcıların risk algılamaları ile ilişkili olduğu saptanmıştır. 99

IX. SUMMARY This is a cross-sectional study performed at Gülhane Military Medical Academy (GMMA) Hospital between February and April 1996, to determine the ionizing radiation related occupational risk perceptions of the physicians who were in the clinics having ionizing radiation exposure hazard, and to determine the factors influencing these perceptions of them. Of the study population (180 persons), 80.5 % (157 persons) responded to the questionnaire. Of the physicians participating in the study, 14 % have expressed that they do not believe they are in safety and protection against ionizing radiation; 56 % that they partially do, and 16 % that they absolutely do. It is determined that 84 % of the participants had not attended any conference or educational activity about occupational risk control for the last two years whereas 13 % have attended one of a duration of 1-2 hours, and 3 % have attended one of a duration of 5-8 hours. It is determined that 85 % of participant physicians do not have any monitor for radiation. According to 45 % of the participants, the work environment was not safe against radiation; and 33 % have expressed that the equipment in the work environment having a radiation hazard was never controlled. It is determined that during a radiological examination, 59 % of the participants sometimes wore the protective gloves and shirt, and 27 did not wear them while 86 % have never used the thyroid and testis protector in the same circumstances. Among the participants, 5 1 % expressed that they sometimes took the precautions appropriate for the patients, and 26 % that they have never done that. Among the variables included in our study, the number of people under risk (p < 0.05), having met the risk before(p < 0.05), taking the appropriate precautions for the patient (p < 0.05), using the thyroid and testis protectors (p < 0.05), using protective garment(p < 0.05), the regular control of the equipment in the environment having a radiation hazard (p < 0.05), the idea about the safety of the environment (p < 0.05), having a monitor for radiation (p < 0.05), the level of anxiety about the risk (p < 0.05), and the fear of the potential consequences of the risk (p < 0.05) was found to be related with the risk perceptions of the participants. 100