Calix Renalis`ler ile Pelvis Renalis`in fonksiyonel anatomisinin taş oluşmasında ve ESWL tedavisindeki rolü

Abstract

ÖZET Bu çalışmada; taze kadavralardan elde edilen 42 adet insan böbreği ile 82 adet tek taraflı alt kaliks taşı saptanan IVP filmi kullanıldı. Böbreklerin üreterlerinden verilen `autopolymerizan polymethyl methacrylate` maddesi ile pelvis renalis ve calix renalis'leri doldurularak üç boyutlu modelleri elde edildi. İki böbrek anomalik olduğundan çalışmada kullanılmadı. Bu nedenle ölçümler 40 böbrek modeli üzerinde yapıldı. Her bir modelde ilk olarak calk major sayısı belirlendi. Sonra da calix major inferior'un; uzunluğu, pelvis renalis'le yaptığı açı, kaliks boynunun (infündibulum) çapı ve bu kalikse açılan calix minör sayısı tesbit edildi. IVP filmlerinden ise bilateral olarak calk major inferior'un pelvis renalis ile yaptığı açı ölçüldü. Sonuçlar istatistiksel olarak değerlendirildi. Calk major inferior'un pelvis renalis'le yaptığı açı değeri 40 böbrek modelinin %25'inde 90°'nin altoda, %75'inde ise 90°'nin üzerinde bulundu. Calix major inferior infündibulum' unun çapı 4.20-15.60 mm (X=8.44), uzunluğu da 7.20-28.50 mm (X=16.10) arasında ölçüldü. IVP filmlerinden yapılan ölçümlerde, taş olan taraftaki açıların (8 ı) %74.4'ü, taş olmayan taraftaki açıların da (62) %53.7'si 90°'nin altında bulundu. Açının 90°nin altında olması, calk major inferior'un uzunluğu ve infündibulum çapının ortalama değerlerden yüksek bulunması; idrar direnajının yetersizliğine ve rezidüel idrar miktarının artmasına neden olabileceğinden; alt kalikste taş oluşma riskini artıracaktır. Ayrıca bu anatomik yapı ESWL ile kınlan üst kaliks taşı fragmanlarının, alt kalikse düşmesini kolaylaştırabileceğinden tedavideki basan oranını da etkileyebilecektir. Bu çalışmada elde edilen anatomik verilerin; taş oluşumunun etyolojisinde, ESWL ile böbrek taşlannın kınlmasına karar verilme safhasında ve kınmdan sonraki dönemde hastaya yapılacak tavsiyelerde faydalı olacağı inancındayız. 31

SUMMARY In this study, 42 human kidneys obtained from fresh cadavers and 82 Intravenous pyelograms (IVPs) showing the images of unilateral lower caliceal stones were used. Three-Dimensional casts of the kidneys were obtained by filling renal pelvis and renal calix with the substance of `autopolymerizan polymethyl methacrylate` given via ureters. Two kidneys were not used because of their anomalies. Thus, the measurements were performed on a total of 40 kidney models. Firstly, the number of major calices were determined in every cast. Afterwards, the length of inferior major calix, it's angle with renalis pelvis, the diameter of caliceal infundibulum and the number of minor calices draining to this calix were determined. Bilateral measurements of the angles between inferior major calix and renal pelvis were performed by using IVPs. The results were evaluated statistically. The value of the angle between inferior major calix and renal pelvis was found to be smaller than 90 degrees and greater than 90 degrees in 25% and 75% of the 40 kidney models, respectively. The diameter and the length of the infundibulum of inferior major calix were measured between 4.20-15.60 mm (X=8.44), and 7.20-28.50 mm (X=16.10) respectively. In the measurements made by using IVPs, 74.4% of the angles at the side having stones and 53.7% of the angles at the side carrying no stones were found to be smaller than 90 degrees. Since the angles smaller than 90 degrees and, the lengths of inferior major calix and the diameters of the infundibulum greater than the mean values may result in the failure of urine drainage and the increase in the amount of residual volume, the risk of stone formation in lower calix will increase. Moreover, since this anatomic structure may facilitate the falling of the fragments of upper caliceal stones broken by ESWL into the lower calix, it will be able to influence the success rates in therapy. We believe that the anatomic data obtained in this study will be useful in the etiology of stone formation, in the period of decision for by ESWL and in the advices for the patients in the period after the lithotripsy. 32