Antioksidanlar ve hiperlipidemi arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

ÖZET Antioksidanlar ve hiperlipidemi arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla yapılan çalışma sonucunda, serbest oksijen radikallerinin gelişebilecek endotel hasarındaki rollerini belirlemek amaçlanmıştır. Beş tip hasta grubu seçilmiştir. Hastalara lipid düzeylerine göre iki yıla kadar varan tedavi uygulanmıştır. Tedavide Gemfibrozil ve Simvastatin grubu ilaçlar kullanılmıştır. Seçilen tüm gruplarda CuZn SOD, eritrosit ve plazma Se GSH-Px, MDA, Zn, Se ve plazma Cu seviyeleri değerlendirilmiştir. Hastalar için seçilen kontrol grubu her üç gruba da kullanılmıştır. Tedavi grubundaki hastalar, Tip-1, Tip-2 ve Tip-3 hasta gruplarından alınmıştır. CuZn SOD değerleri; Tip-1, Tip-2 ve Tip-3 hasta gruplarında, p<0.05 ve p<0.001 anlamlılık düzeylerinde Tip-4 ve Tip-5 hasta gruplarına göre düşük olduğu tespit edilmiştir. Tip-4 ve Tip-5 grupları arasında fark saptanamamıştır. Tip-2 grubunda eGSH-Px değerlerinde pO.001 düzeyinde Tip-4 ve Tip-5 grubuna göre düşük bulunurken, pGSH-Px için hiçbir grup arasında anlamlı farklılık saptanamamıştır. Tip-1, Tip-2 ve Tip-3 grupları arasında, eMDA düzeyleri Tip-4 ve Tip-5 grubuna göre p<0.001 düzeyinde anlamlı yüksektir. pMDA seviyeleri için, Tip-1, Tip-2 ve Tip-3 gruplarında pO.001, Tip-4 ve Tip- 5 'e göre anlamlı yükseklik saptanmıştır. eZn, pZn, eSe, pSe düzeyleri arasında hiçbir hasta grubunda anlamlı farklılık saptanamamıştır. pCu Tip-1 hasta grubunda Tip-4 ve Tip-5'e göre p<0.05 anlamlı olarak yüksek bulunmuştur. Elde edilen bu verilerin ışığında; endotel hasarında serbest oksijen radikallerinin yeri olduğu sonucuna varılmıştır. Hiperlipidemik olgularda radikallere karşı savunucu mekanizma olan antioksidan sistemler devreye girmekte ancak yeterli olamamaktadır. Lipid peroksidasyonunun göstergesi olan MDA seviyelerindeki belirgin artışa paralel artış, enzim sistemlerinde görülememektedir. Tedavi sonucu elde edilen veriler, hasta gruplarında bu sistemlerin devreye girdiğini göstermektedir. Ancak tedavide antioksidan ajanların kullanımı tartışmalıdır. Mevcut patoloji düzeltildiğinde yetersiz olduğu düşünülen enzim sistemleri etkilerini gösterebilmektedir. Bu tezde elde edilen araştırma sonuçlan literatür bilgileriyle aynı doğrultudadır. 139

SUMMARY This research aimed to define the roles and effects of antioxidants and hiperlipidemia on free oxygen radicals' possible endotelium damage. Five patient categories were chosen. Patients were kept under medication up to two years depending on their lipid level. During the treatment, Gemfibrozil and Simvastatin group medication were used. In all chosen groups, CuZn SOD, eritrosit and plazma Se GSH-Px, MDA, Zn, Se and plasma Cu levels were evaluated. The same control group was used for all patient groups. The patients in the threatment group are selected from Type-1, Type-2, and Type- 3 patient groups. It was found out that the CuZn SOD values in Type-1, 2, and 3 patient groups were less than the values in Type-4 and 5 patient groups where the p values stayed less than 0.05 and 0.001. No meaningful difference were determined between the Type-4 and Type-5 groups. eGSH-Px values for Type-2 group were found less than the one for Type-4 and Type 5 groups (pO.001). There is no meaningful differences for pGSH-Px among five groups. At pO.001 significance level; the eMDA values for Type-1, 2, and 3 groups are higher man the eMDA values for Type-4 and Type-5 groups. It was found that Type-1, 2, and 3 groups have higher pMDA values than Type-4 and Type-5 at pO.001. No meaningful eZn, pZn, eSe, pSe differences were found among these five patient groups. It was also found that the pCu value in Type-1 patient group is greater than the values in Type-4 and 5 patient groups (p<0.05). It was assesed that free oxygen radicals have effects on endotelium damage. Although antioxidant systems are involved as a defense mechanism againts radicals, they are not fully effective in hiperlipidemics. Parallel increase in the enzyme systems observed when an evident increase in MDA levels - Lipid peroxidation indicator occurred. The data obtained from treatment results show that above systems involve in patient groups. However, the usage of antioxidant agents is subject to discussion. When existent pathology is cured, effects of enzyme systems can be seen where these systems previously evaluated as not fully effective. 140