GATA acil servise müracaat eden ateşli silah yaralanmalı olgularda yaralanma esnasındaki Injury Severıty Score (ISS) değeri ile acil servise müracaat ettiği andaki vital skorlar ve hemogram değerleri arasındaki korelasyonun, mortalite üzerine etkisi

Abstract

Bir çok ülkede kişilerin maruz kaldığı travmanın şiddeti ve ortaya çıkan hasarı değerlendirmek için bazıskorlama sistemleri geliştirilmiş ve geliştirilmeye devam etmektedir. Burada amaç hastanın hasar oranlarını en iyi biçimde belirleyerek mortalite ve morbiditeye etki eden faktörleri saptayarak bunları en aza indirgemeye çalışmaktır. Travmanın ağırlığının tespiti için ortaya konulan kriterlerin ölçülebilir ve karşılaştırılabilir objektif kriterler olması önemlidir. Bu amaçla anatomik ve fizyolojik birçok puanlama sistemleri oluşturulmuştur. Bu araştırmada acil servise ilk kabul anındaki vital skorların, hemogram değerlerinin ve ISS skorlarının mortaliteyi öngörmeye katkısını ortaya koymaktır. Retrospektif cohort olarak dizayn edilmiştir. Çalışmaya Aralık 2015 – Mart 2016 tarihleri arasında hastanemiz acil servisine direkt başvuran veya diğer hastanelerden sevk edilen ateşli silah yaralanması olan hastalar dahil edildi. Çalışmaya toplam 418 hasta dahil edildi. Çalışmaya dahil edilen hastaların 18'i ölümle sonuçlandı. Hastalarda en sık yaralanma bölgesi ekstremite olup ortalama hastanede kalış süresi 18 gün idi. Ölen hastalarla yaşayanlar arasında WBC, solunum sayısı, GKS, AIS ve ISS açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark tespit edildi (p<0,05). Yapılan regresyon analizinde sistolik kan basıncının 90 mmHg'nın altında ve nabızın 100 atım/dk'nın üzerinde olması mortalite açısından bağımsız bir değişken olarak tespit edildi. Sonuç olarak acil servise kabul esnasında objektif bir ISS değerlendirmesinin Hgb ihtiyacı, mortalite ve morbiditeyi öngörmek, hızlı evaluasyon ve triyaj için önemli bir unsur olduğunu düşünmekteyiz.

In many countries some scoring systems are developed to assess the severity of the trauma suffered by people. The purpose is to determine the ratios of injury severity to identify and to try to minimize factors that affects mortality and morbidity. It's important that the criteria must be objective to measure and compare for determining the severity of injury. For this purpose, many anatomical and physiological scoring system was established. In this study, we tried to determine the contribution of CBC, ISS and vital scores at the time of admission to emergency service to predict mortality.This study is designed as a retrospective cohort study. We retrospectively screened patients with firearm wounds admitted directly or transported from another hospital to Gülhane Military Medical Academy's Emergency Department between December 2015 - March 2016. A total of 418 patients were included to this study. The mortality rate was %4.3 (n=18). The most common injury site was extremities and the mean of hospital admission length was 18 days. Statistical significance were detected between dying cases and living cases by AIS, ISS, GKS, WBC and respiratory rate (p <0.05). In the regression analysis of systolic blood pressure below 90 mmHg and heart rate of 100 beats / min both found to be an independent variable in terms of mortality. As a result an objective assessment of ISS that calculated at the time of emergency service admission is an important factor for fast evaulation and triage and to predict blood transfusion, mortality and morbidity, Key words: Trauma emergency, ISS, hemogram, vital scores