İşkencenin ruhsal etkileri

Abstract

Bu çalışmada, işkencenin, kişinin ruhsal yapısı üzerine etkileri araştırılmıştır. İŞkence gördüğünü belirterek İnsan Hakları Derneğine başvuran 28 kişinin, çeşitli öiçeklerle ruhsal değerlendirmeleri yapılmış ve elde edilen bulgular, kendi içinde ve farklı gruplara ait verilerle karşılaştırılmıştır. Çalışmanın ilk bölümünde, işkence ve işkenceci, psikolojik, sosyal, kültürel yönleriyle ele alınmıştır. Ayrıca bu bölümde ''Nedeb işkence yapılır?'' ''İşkencecinin kişilik özellikleri nelerdir?'' gibi sorulara yanıtlar aranmıştır. İkinci bölümde, işkencecinin ağır stres yaratan bir stresör olmasından çıkılarak, günümüzde geçerli stres modelleri tartışılmıştır. Ayrıca işkencecinin de içinde olduğu olağanüstü yaşam olaylarının yol açtığı bir ruhsal bozukluk olan, Posttravmatik Stres bozukluğu (PTSB), ayrıntılarıyla incelenmiştir. Üçüncü bölümde, araştırma yöntemimiz ve gereçler anlatılmış ve araştırma bulgularımız verilmiştir. Bu bulgulara göre, işkence gören olguların ruhsal belirti düzeyleri, kontrol grubumuzdan önemli düzeyde farklı bulunmuştur. Olgularımızın öfke-düşmanlık sempton boyutu, karşılaştırdığımız başka gruplara göre dikkati çekecek düzeyde yüksek bulunmuştur. Ayrıca, işkencenin neden olduğu ruhsal izlerde, aradan geçen süreye bağlı olarak bazı değişiklikler olduğu gözlenmiştir. Özellikle deprasyon semptomboyutunda olmak üzere, (PTSB +) olarak değerlendirilen 10 kişinin ruhsal belirti düzeylerinin (PTSB -) gruptan daha yüksek olduğu saptanmıştır. Son bölümde ise, elde edilen tüm veriler literatür ışığında tartışılarak bazı sonuçlara varılmıştır.