Türkiye'de yabancı dil eğitimi ve yabancılaşma olgusu

Abstract

Bu tez, Türkiye'de yabancı dille eğitim yapılmasının öğrenciler üzerinde yabancılaştırıcı bir etkisi olup olmadığını araştırmak amacıyla yapılmıştır. Dilin toplumsal yapı içindeki yeri, toplumsal değişmede öncelikli payı ve dünyada son çeyrek asırda meydana gelen hızlı değişim gibi nedenler bu konunun ilmi çerçevede ele alınması gereğini doğurmuştur. Dil, toplumu oluşturan bireylerin birbirleriyle grup içi ve dışı ilişkilerini düzenleyen sosyal bir kurumdur. Sosyal değişmelerin dille başladığı veya en azından bu değişmelerde dilin önemli bir rol üstlendiği ve dildeki değişmelerin zamanla toplumsal yapıda da değişikliklere yol açtığı söylenebilir. Tezde dilin zihniyetle ve kültürle ilişkisi, toplumsal değerler ve kültürün dil aracılığı ile sonraki nesillere aktarılıyor olması ve kültürün sürekliliği açısından ana dilde eğitimin öncelikli olarak ele alınması gerektiği fikrinden hareket edilmektedir. Buradan yola çıkarak yabancı dille eğitimin kültür ve dünya görüşü üzerinde nasıl bir etki yaratabileceği, fert üzerinde yabancılaştırıcı rolü olup olmadığı ele alınmaktadır. Ancak burada yabancı dilin öğrenilmesi değil `o dilde eğitim yapılması` hususu tartışılmakta; yabancı dille eğitimin ana dile etkisi, ana dildeki değişme ve bu değişimin diğer kültür unsurları üzerinde etkili olup olmadığının yanısıra öğrencilerin zihniyet dünyalarına tesirleri üzerinde de durulmaktadır. Araştırma, yabancı dille eğitim yapan 6 farklı lisede uygulanan bir anketle desteklenmiştir. Sonuç olarak dil-kültür-eğitim arasında bir ilişki olduğu, bireyin kendi toplumu ve kültürüne yabancılaşmasında yabancı dille eğitimin rolü bulunduğu, bu itibarla yabancı dille eğitim yapılması meselesi üzerinde yeniden düşünülmesi gerektiği söylenebilir.

This thesis aims at exploring whether the foreign language education in Turkey has an alienating effect on students. The situation of the language in social structure, its priority role and the rapid change of the world in the last quarter of the 21st century are the grounds which generate necessity of the issue to be handled within a scientific framework. Language is a social body harmonizing both the relationship between the individuals and their intragroup and intergroup relations. It is possible to suggest that language is the initial point of the social changes or at least has a crucial role on these changes and in the course of time, language change may lead to the transformation of the social structure. In this thesis, the starting point is to primarily approach mother tongue education in terms of the relationship between the language and mentality and culture, the transmission of the social values and culture to the coming generations through language and cultural continuity. Based on this conception, the effect of foreign language education on culture and worldview and whether it has a role in alienation of the individual person are discussed. However, the main theme here is not foreign language learning but the discussion is on `education in that foreign language`, the effect of foreign language education on the mother tongue, the language change and the effects of this change on the other cultural components and its impact on the mentality of the students. The research is supported by a survey conducted in 6 different high schools offering foreign language education. Consequently, it is possible to suggest that there is a relationship between language, culture and education, foreign language education has a role in the cultural and social alienation of the individual and the matter of foreign language education should be reconsidered in this respect.