Silahsızlanmanın uzaya etkisi ve uzay güvenliği

Abstract

I. ve II. Dünya Savaşları öncesinde yürütülen silahsızlanma çalışmalarından bir sonuç alınamamış ve yeryüzünde insanlık tarihinin en kanlı savaşları yaşanmıştır. Dünya devletleri büyük yıkımlara yol açan bu savaşlardan sonra silahsızlanma konusuna daha duyarlı hale gelmiştir. Dünya'nın daha güvenli bir yer haline getirilebilmesi için yeryüzünü kapsayacak şekilde yürütülen silahsızlanma çalışmalarına 1957 yılında Sovyetlerin Dünya yörüngesine ilk insan yapımı uyduyu başarılı bir şekilde fırlatmasıyla uzay da dahil olmuştur.1967 yılında imzalanan Dış Uzay Antlaşması her ne kadar uzayın silahsızlandırılması konusunda yol gösterici olsa da günümüzde uzay güvenliğinin sağlanabilmesi için yetersiz kalmaktadır. Dış Uzay Antlaşması sonrasında oluşturulan diğer uzay anlaşmaları da güven artırıcı özelliğe sahip olsa da uzayın silahsızlandırılması sorununa çözüm olamamıştır.Bu tez çalışmasında Dünya'da yürütülen tek taraflı ve uluslararası silahsızlanma çabalarından genel olarak bahsedilerek beş temel uzay anlaşması incelenmiştir. Ülkelerin uzay politikaları üzerinde durulmuş ve uzay güvenliğini tehdit eden uzay tabanlı silah sistemleri irdelenmiştir. Birleşmiş Milletler bünyesinde yürütülen uzay çalışmalarına değinilerek günümüzde uzayın her türlü silahtan arındırılmasını sağlayacak yeni bir antlaşmanın sağlanabilmesi için çözülmesi gereken bazı temel hukuksal sorunlar açıklanmıştır. Uzayın silahsızlandırılması için yapılan girişimlerden bahsedilerek uzay güvenliğinin gerekliliği üzerinde durulmuştur.

The Disarmament attempts before World War I and II had no beneficial use, and thus human race experienced two deadliest wars in history. After these huge destructive wars, the world states became more sensitive about disarming. After the first satellite made and sent to earth?s orbit by Soviet Union in 1957, space was also included in the disarmament studies for strenghtening the peace and security in a worldwide scale. Although The Outer Space Treaty of 1967 was a pioneer to disarm the space, it is inadequate in the present day. The treaties signed afterwards were to improve the confidence but also not satisfactory for disarmament problem.In this study, unilateral and international disarmament efforts are mentioned briefly and five essential space treaties are analysed thoroughly. The space policies of countries are studied and space-based weapon systems which are threatening the space security are examined. The space studies executed by United Nations and some legal problems that prevent a new treaty for total disarmament are explained. The attempts to disarm the space are mentioned and the importance of space security is emphasized.