Kronik karaciğer hastalığında safra kesesi motilitesi; motilite-otonom nöropati, otonom nöropati-düzeltilmiş QT intervali

Abstract

ÖZET KRONİK KARACİĞER HASTALIĞINDA SAFRA KESESİ MOTİLİTESİ; MOTİLİTE-OTONOM NÖROPATİ, OTONOM NÖROPATİ DÜZELTİLMİŞ QT İNTERVALİ İLİŞKİSİ Kronik karaciğer hastalığı (KKH)nda safra kesesi taşı insidansının yüksek olduğu bilinmektedir. Safra kesesindeki motilite bozukluğunun taş oluşumuna zemin hazırlayan önemli faktörlerden birisi olduğu ileri sürülmektedir. Bu çalışmada KKH'nda safra kesesi motilitesini incelemek ve safra kesesi motilitesi ile otonom nöropati (ON) arasında, ON ile de düzeltilmiş QT intervali (dQTi) arasında ilişki bulunup bulunmadığını araştırmak amaçlanmıştır. Çalışmaya alınan bireylerin safra kesesi motiliteleri ultrasonografik yöntem (Elipsoid formül) ile safra kesesi ejeksiyon fraksiyonu (SKEF) saptanarak incelenmiştir. ON yönünden değerlendirme ise Ewing ve Clarke'nin tarif ettiği standart noninvaziv kardiyak ON testleri kullanılarak yapılmıştır. dQTi değerleri ise Bazzet formülüne (dQTi = Q-T / karekök R-R) göre hesaplanmıştır. Elde edilen sonuçlar yaş ve cins uyumlu 10 sağlıklı bireyin sonuçlan ile karşılaştırılmıştır. Kronik karaciğer hastalarında ortalama SKEF (ortSKEF) (Postprandial 30., 35., 40., 45. ve 50. dakikalarda yapılan 5 ölçüm ortalaması) % 65.8 ± 17, kontrol grubunda ise ortSKEF %63.7 ± 1 1 idi ( p > 0.05). Standart sıvı diyet sonrası SKEF'nun zamana karşı değişimi incelendiğinde ise 45. ve 50. dakikalarda SKEF'nun anlamlı yüksek olduğu (aynı zaman dilimindeki kontrollere göre) tespit edildi (p<0.05). Bu durum KKH'nda safra kesesi motilite patterninde normalden sapma olduğu şeklinde yorumlandı. Sirotik ve nonsirotik subgruplarda da SKEF'nun zamana karşı değişimi incelendiğinde 30., 35., ve 40. dakikalarda kontrol grubuna göre bir fark saptanmadı (p >0.05). 45. dakikada sirotik SO.dakikada ise hem sirotik hem nonsirotik subgrupta kontrol grubuna göre SKEF'nun yüksek olduğu saptandı (p < 0.05 ). 24 kronik karaciğer hastasının 15 'inde (%62.5) ON tesbit edildi. Sirotik olguların (n=14) 10'unda (%71) nonsirotik olguların (n=10) 5'inde (%50) ON tespit edildi. Kontrollerin ise hiçbirisinde ON tespit edilmedi (p < 0.0001). 34OrtSKEF ON saptanan hasta subgrubunda % 64 + 19, ON saptanmayan hasta subgrubunda %68 ± 16 idi (p>0.05). Hasta grubunda dQTi 0.406 ± 0.032 sn, ON bulunan subgrupta 0.410 + 0.026 sn, ON bulunmayan subgrupta 0.398 ± 0.042 sn ve kontrol grubunda 0.360 ± 0.020 sn idi. (Kontrol grubuna göre p değerleri sırasıyla p=O004, pO.0001, p<0.05). ON bulunan ve bulunmayan hasta subgruplan karşılaştırıldığında ise anlamlı bir fark saptanmadı (p>0.05). Hasta grubunda ON ile dQTi uzaması arasında korelasyon olup olmadığını değerlendirmek için yapılan çalışmada iki grup arasında zayıf bir ilişki saptandı (r =0. 19). Sonuç olarak; 1- Kronik karaciğer hastalığında ortSKEF ve makSKEF baz alındığında sağlıklı kontrollere göre bir fark olmadığını ancak safra kesesi gevşeme fonksiyonunda bir sapma olduğunu, 2-Kronik karaciğer hastalığında yüksek oranda ON bulunduğunu fakat ON ile safra kesesi motilitesi arasında anlamlı bir ilişki bulunmadığını, 3 -Kronik karaciğer hastalığında dQTi değerlerinin sağlıklı kontrollere göre uzun olduğunu, ON bulunan hastalarda bu uzamanın daha belirgin olduğunu fakat dQTi ile ON arasında anlamlı bir ilişki bulunmadığını söyleyebiliriz. Kronik karaciğer hastalığında safra kesesi motilitesinin gevşeme fazında tespit ettiğimiz sapmanın aynı grup hastada yüksek insidansta gözlenen safra kesesi taş hastalığının etyolojisinde yeri olup olmadığım araştıracak çalışmalar faydalı olabilir kanaatindeyiz. 35

SUMMARY GALLBLADDER MOTILITY IN CHRONIC LIVER DISEASE : RELATIONSHIP BETWEEN MOTILITY AND AUTONOMIC NEUROP ATYH, AUTONOMIC NEUROPATHY AND CORRECTED QT INTERVAL Aims&Background : It is known that the prevalence of cholelithiasis is higher than the normal population in patients with chronic liver disease and suggested that abnormal motility of gall bladder is the main reason for this phenomonen. Aims of this present study are to study the motility of gall bladder and to evaluate the relationship between the gall bladder motility and autonomic neuropathy, autonomic neuropathy and corrected QT (QTc) interval. Methods: The gall bladder motility was studied by the measurement of ejection fraction of the gall bladder with ultrasonography (Elypsoid formula). Autonomic neuropathy was detected by performing non-invasive cardiac tests of Ewing and Clarke. QTc was measured according the formula of Bazzet (QTc = Q - T/ /JRR ) The results were compared with the sex and age compatible controls. Results : The mean ejection fraction of gall bladder (EFGB) in the patients and the controls were % 65.8 ±17 and % 63.7±11, respectively (PX).05). The variations of EFGB according to the time showed that the more significant changes than the controls were observed at the 45th and 50 th minutes after the standart liquid diet. This result was thought to be a variation of normal in the motility pattern of gall bladder. When the subgrups of cirrhotics liver patients were diveded as cirrhotics and non-cirrhotics, there was no difference than the controls at 30th, 35th, and 40th minutes (pX).05). The variations of EFGB were higher in the cirrhotic group at the 45th and 50th minutes and in the non-cirrhotic group only at the 50th minute, as well (p<0.05). Autonomic neuropathy was detected 15 out of 24 chronic liver patients (% 62.5). Ten out of 14 cirrhotic (% 71), 5 out of on 10 non-cirrhotic patiens (%50) and none of the controls (%0) had autonomic neuropathy (p<0.05). Mean EFGBs in the autonomic neuropathy (+) and (-) groups were %64±19 and %68±16, respectively (p>0.05). The comparision of EFGBs of these two subgroups according to the 30th, 35th, 40th, 45th and 50th minutes showed no statistical difference (p>0.05). 36Corrected QT interval in the groups of all patients, autonomic neuropathy (+) and (-) patients and controls were 0.406 ± 0.032 sec, 0.410 ± 0.026 sec, 0.398 ± 0.042 sec and 0.360 + 0.020 second respectivelly (p<0.001, pO.0001, p<0.05 to the controls). The comparision of QTc interval between the subgroups of autonomic neuropaty (+) and (-) showed no statistical difference (p>0.05). The correlation between the autonomic neuropathy score and QTc was poor in chronic liver patients (r = 0. 19). Conclusions : 1- The mean and maximum EFGB don't differ from that of healthy controls; but relaxation function do, in chronic liver disease 2- Our results showed high frequency of autonomic neuropathy but no correlation between the gall bladder motility and autonomic neuropathy in chronic liver patients. 3- QTc interval are longer and more significant in patients with autonomic neuropathy in chronic liver disease than healthy controls, but statistically, there is no significant relation between autonomic neuropathy and QTc interval. In our opinion, studies on gall bladder motility on cholelithiasis, may be helpfull to understand the relation between them especially in relaxation phase we found in chronic liver disease. 37