Hipogonad hastalarda serum leptin seviyesi ile sex steroidleri arasındaki ilişki

Abstract

ÖZET OB genin 167 aa'ten oluşan peptid yapıdaki ürünü olan ve sadece yağ dokusunda üretilen leptinin ana işlevinin iştahın ve vücut yağının kaybı şeklinde olduğu kabul edilmektedir (33,50,65,92,95). Kemirgenlerde leptin veya leptin reseptör genindeki mutasyonlar, leptinin işlevini inhibe ederek ağır obeziteye neden olurlar (15,47). İnsanlarda yapılan çalışmalar, serum leptin seviyesi ile VKİ veya VYO arasında yakın korelasyon olduğunu göstermiştir (23,55). Bununla birlikte erkeklerin aynı VKİ'ne sahip kadınlardan daha düşük serum leptin düzeylerine sahip oldukları belirlenmiştir (9,23,51,55). Bu tez çalışmasında, cinse bağlı leptin seviye farklılıklarının nedenini anlamaya yönelik olarak, serum leptin seviyesi ile seks steroidleri arasındaki ilişkinin araştırılması amaçlanmıştır. Tez çalışmasına, 12 adet hipergonadotropik (grup-1), 28 adet hipogonadotropik hipogonadizme sahip (grup-2), erkek hasta ve kontrol gurubu olarak 15 adet sağlıklı erkek denek (grup-3) olmak üzere toplam 55 denek alındı. Gurup- 1 'deki hastalar parenteral testosteron esterleri, grup-2'deki hastalar hCG + LH + FSH ile 6 ay süreyle tedavi edildi. Kontrol gurubuna herhangi bir tedavi verilmedi. Hastaların tedaviden önce ve tedaviden sonra, kontrol gurubunun ise bir kez, serum testosteron, östrodiol ve leptin seviyeleri ile VKİ, VYO ve B/K tespit edilerek gruplar kendi içlerinde ve biribirleriyle karşılaştırıldılar. Grup-1' ve grup-2 'de normalden düşük olan testosteron, tedaviden sonra artarak normal seviyelere ulaşmıştır (sırasıyla; p<0.05 p<0.001). Normalin yaklaşık 3.5 katı olan leptin azalmış ve normal seviyelere inmiştir, (sırasıyla; p<0.05 p<0.001). Östrodiol artmıştır (sırasıyla; p<0.05 p<0.001). Grup-2 de VYO ve B/K azalmıştır (her ikisi için; p<0.05). Tedaviden önce, grup-3 ile grup-1 'in, testosteron (p<0.001) ve leptin (p<0.001) değerleri arasında, grup-3 ile grup- 2'nin testosteron (p<0.001), östrodiol (p<0.05), leptin (pO.001) ve B/K (p<0.05) değerleri arasında farklılık varken, tedaviden sonra, grup-3 ile grup-1 'im östrodiol (p<0.001) ve leptin (p<0.001) değerleri, grup-3 ile grup-2'nin östrodiol (p<0.001), leptin (p<0.05) ve B/K (p<0.05) değerlerinde farklılık tespit edilmiştir. Sonuç olarak testosteronun, leptin yapımını baskılayan bağımsız bir faktör olduğu ve hipotalamik-hipofızial-gonadal-adipoz doku aksının bir parçası olabileceği düşünülmüştür. 39

SUMMARY The Relation Between Sex Steroids And Serum Leptin Levels İn Hypogonad Patients Leptin a 167 aminoacide peptide a product of ob gene and synthesized in adipose tissue is believed to play an important role in reducing appetite and lowering body fat (33,50,65,92,95). Mutations in the genes for leptin or leptin receptor cause massive obesity by inhibiting the action of leptin in rodents (15,74). Studies in humans show that serum leptin levels are most closely corellated with the percentage of body fat (%BF) or body mass index (BMI) (23,55). Nevertheless, men have lower serum leptin levels than women with same BMIs (9,23,51,55). In this project, it's aimed to clear the relation of sex steroides and serum leptin level to understand the reason of differences in sex related serum leptin levels. 12 hypergonadotropic (Group- 1), 28 hypogonadotropic (Group-2) male patients in hypogonadic state and 15 healthy male as a control group (Group-3) were included in the study. Patients treated with testosterone esters parenterally in group- 1 and hCG + LH + FSH in group-2 for six months and no therapy to the control group (Group-3). Serum testosteron, estradiol and leptin levels, BMI, %BF and waist/hip (W/FI) were studied before and after therapy in group 1 and 2 and once in group-3. All groups were compared with each other and each group with itself before and after therapy. In group 1 and 2, testosterone, low before reached to its normal limits (p<0.05, p<0.001 respectively) and leptin, 3.5 times over before decreased to its normal limits (p<0.05, p<0.001) after therapy. The results were statistically different before therapy : Testosterone and leptin in the Group-1 and 3 (p<0.001, p<0.001 respectively), and testosterone, estradiol, leptin and W/H in the Group-2 and 3 (p<0.001, p<0.05, pO.OOl, p<0.05 respectively). There are also differences after therapy : Estradiol and leptin in the Group-1 and 3 (p<0.001, p<0.001 respectively), and estradiol, leptin and W/H in the Group-2 and 3 (p<0.001, p<0.05, p<0.05 respectively). In conclusion, it's thought that testosterone is an independent factor to block leptin sythesis and it has a role in hypotalamic-pituitary-gonadal-adipose tissue axis. 40