Şizofren hastalarda risperidon ve haloperidolün bilişsel işlevler üzerine etkilerinin araştırılması

Abstract

ÖZET Günümüzde giderek taraftar bulan ve kabul edilen son görüşlere göre şizofrenide tedavinin başarı parametresi olarak sadece semptomların azalması değil, aynı zamanda bilişsel işlev bozukluklarındaki düzelme yer almaktadır. Şizofreninin bir belirtisi olarak kabul edilen bilişsel işlev bozukluklarının, bu hastalığın tedavisinde önemli bir prognoz kriteri olduğu bilinmektedir DSM-IV tanı kriterlerine göre şizofreni tanısı alan, yatan 40 erkek hasta çalışma grubunu oluşturmuştur. Hastalar randomize yöntemlerle iki gruba ayrıldı. Her iki grubun sosyodemograrîk verileri ve başlangıç psikotik semptomlarının tipi ve şiddeti arasında fark yoktu. Birinci grubu haloperidol grubu (n=20, 22.75±7.15mg/gün); ikinci grubu risperidon grubu (n=20, 6.40±1.23mg/gün) oluşturdu. Hastalara wash out döneminden sonra tedavinin başlangıcında birinci, dördüncü ve sekizinci haftalarında bilişsel işlevleri değerlendirmek amacıyla; SBST, WMS, WMS-R, KAM, BLOT, BOSİS, DPT, WCST, Sözel Akıcılık, Harf Ayıklama testi, psikotik semptomları değerlendirmek amacıyla; BPRS, SANS, SAPS, CGI, İşlevselliğin Değerlendirilmesi, yan etkiler için ise ESRS, UKU ve CGI-Yan Etki skalalan uygulanmıştır. Her iki grup sosyodemograrîk veriler, başlangıç semptomlarının tipi, şiddeti ve Yumuşak Nörolojik İşaretler açısından bir farklılık göstermediği anlaşıldı Çalışmamızda; her iki grupta da psikotik semptomlar ve bilişsel işlevlerde belirgin iyileşme gözlendi. Risperidon grubunun haloperidol grubuna göre; tedavi sonrası BPRS, SANS, SAPS puanları tedavi öncesine göre anlamlı (p<0.05) düzeyde azaldığı bulundu. Yan etkiler yönünden yine risperidon grubunun UKU ve ESRS puanlan, haloperidol grubuna göre anlamlı olarak (pO.001) düşük bulunmuştur. Bilişsel işlevler yönünden risperidon grubunu oluşturan hastaların özellikle icra ve bellek işlevleri yönünden istatistiksel olarak anlamlı olmasada daha yüksek puanlar aldıkları bulundu Sonuç olarak şizofreni tedavisinde kullanılan bir atipik antipsikotik olan risperidonun, konvansiyonel antipsikotiklerden olan haloperidole göre pozitif ve negatif belirtilerde anlamlı olarak daha etkili olduğu ve tedavi yan etkileri yönünden anlamlı olarak daha az yan etki profiline sahip olduğu, bilişsel işlevlerde özellikle icra ve bellek işlevlerinde anlamlı olmasa da daha fazla iyileşme sağladığı bulunmuştur. 69

SUMMARY The Cognitive Efficacy of Haloperidol and Risperidone in Schizophrenia According to the widely accepted opinions, in schizophrenia, parameter of treatment success is evaluation of improvement in cognitive function rather than symptoms decrement. Cognitive dysfunction, a symptom of schizophrenia, has been recently identified as an important measure of outcome in treatment of this disorder. Forthy hospitalized-male patients who were diagnosed as schizophrenia according to DSM-IV criteria were selected for the study. The patients were separated into two groups randomly. Following a wash out period, haloperidol (n=20, 22,75±7,15mg/d) and risperidon (n=20, 6,40±1,23 mg/d) have been given to schizophrenic patients for 8 weeks. Cognitive functions, pyschotic symptoms and side effects of drug medications have been evaluated in all patients by using WCST, STROOP, BLOT, WMS, WMS-R, CPT, Cancellation Test, MMSE, SBST, Boston Naming Test, SANS, SAPS, CGI, BPRS, ESRS, UKU, CGI-Side Effects tests successively at the beginning, first, fourth and eighth week of the study; There was no any difference between two groups from the point of soft norological signs, psychotic symptoms and demographical findings. We found that the treatment of cognitive dysfunctions and schizophrenic symptoms were successful in both groups. When compared the risperidone group with haloperidol group, post treatment BPRS, SANS and SAPS scores of the risperidone group were decreased significantly (p<0.05). With respect to the side effects, the UKU and ESRS scores of risperidone group were found significantly lower than haloperidol group (p<0.001). Although it's not statistically important, risperidon appears to have more benefical effects to cognitive functions, especially in executive functions and working memory. As a result; we found that risperidone, atypical antipsychotic agent used in the treatment of schizophrenia, was more affective statistically in the positive and negative signs with less side effects and has more benefical effects especially in executive functions and working memory.has been shown to provide a significantly greater improvement in all symptoms and decrease in side effects than its haloperidol. Especially with respect to executive function and working memory, risperidone appears to have more beneficial effect. 70