Anozmi tedavisinde deksametazon, hiperbarik oksijen ve e vitaminin etkilerinin araştırılması (Deneysel çalışma)

Abstract

ÖZETKoku duyusu bozuklukları toplumda oldukça sık görülmektedir, ancak kokuduyusu ile ilgili çok sınırlı bilgimiz bulunmaktadır. Kokuların algılanabilmesi içinkoku etkeninin burundan beyne iletilerek belirli bir sinyali tetiklemesi gerekir. Anlamı,koku duyusu ile ilgili olan ''olfaktör'' kelimesi, koku duyusu iletiminde rol alan bütünsistemlerin isimlendirilmesinde ortak olarak kullanılır. Koku duyusu, olfaktör reseptörnöronları tarafından koku moleküllerinin tespit edilmesi ve farklı koku etkenlerinefarklı duyarlılıkta cevap vermesi ile sağlanır. Olfaktör reseptör nöronlarının tüm yaşamsüresince kendiliğinden veya nöral hasarlara karşı kendilerini yenileyebilmeyetenekleri vardır. Fakat yenilenebilmede yetersizlik parsiyel veya total nöralanozmiye yol açar.Çalışmamızda anozmi sonrası E vitamini, Deksametazon ve hiperbarikoksijenin tedavi edici etkinliğinin araştırılması amaçlandı. Bu amaçla da, tedavietkinliğini değerlendirmede olfaktör epitelin, olfaktör mukozanın, olfaktör sinirinkalınlığını ve olfaktör epitelde bulunan olfaktör marker protein miktarlarını veboyanma oranlarını değerlendirdik.Çalışmaya 36 adet rat dahil edilerek; pozitif, negatif, Deksametazon, hiperbarikoksijen ve E vitamini olarak 5 gruba ayrıldı. Kontrol grubu olarak anozmi oluşturuluptedavi verilmeyen ratlar (pozitif grup) alındı. Tüm ratlara önce koku testi yapıldı.3-Metilindole ile anozmi oluşturulduktan sonra 7 gün beklendi ve tekrar koku testiyapıldı. Tedavi gruplarına 10 gün boyunca E vitamini 100 mg/kg/gün dozundaintraperitoneal, Deksametazon 2 mg/kg/gün dozunda intraperitoneal, hiperbarikoksijen, 2 saat/gün %100 O2 verildi. Tedaviden sonra 30 gün beklendi ve koku testiyapılarak ratlar sakrifiye edildi. Sonuçlar histopatolojik ve immünohistokimyasalyöntemlerle değerlendirildi.Çalışmamızın sonucunda, ölçülen olfaktör epitel kalınlığı miktarı,Deksametazon ve hiperbarik oksijen ve E vitamin grubunda negatif ve pozitif grubagöre istatistiksel olarak anlamlı artış gösterdi. Olfaktör mukoza kalınlığı deksametazongrubunda daha fazla olmak üzere, E vitamini ve hiperbarik oksijen gruplarında pozitifgruba göre anlamlı olarak arttığı görüldü. Olfaktör sinir çapı karşılaştırıldığında,Deksametazon ve hiperbarik oksijen gruplarında istatistisel olarak anlamlı arttığıbulundu. Olfaktör protein marker boyanma oranı en yüksek Deksametazon grubundaidi ve istatistiksel olarak anlamlı bulundu. Olfaktör protein marker hücre sayısıkarşılaştırıldığında ise gruplar arasında anlamlı bir fark görülmedi.Sonuç olarak antiinflamatuar, antioksidan ve nöroproliferatif etkileri bilinendeksametazon, E vitamini ve hiperbarik oksijenin nöral anozmi gerçekleşendurumlarda tedavi amaçlı faydalı olabileceğini saptadık.Anahtar kelimeler: Hiperbarik Oksijen, Deksametazon, E vitamini, Kokutesti, Anozmi.

ABSTRACTSmell disorders are frequent in population but our knowledge about this, islimited. Odor stimulants are needed to transmit from nose to brain and trigger a signalfor perception. ''Olfactory'' word which means related to smelling sensation, is anassociated term with all systems taking put in olfaction system. Smelling sensation isprovided with detection of odors by olfactory receptor molecules and answering thedifferent odor molecules with different sensivity. Olfactory receptor neurons have theability to regenerate themselves throughout their lives both spontaneously and due toneural damages. However, the olfactory receptor neurons inability to regeneratethemselves causes partial or total neural anosmia.In our study, it is been aimed to research the treatment efficiency rates ofvitamin E, Dexhamethasone and hyperbaric oxygen after neural anosmia. For thispurpose, we evaluated the quantities and the colourations of olfactory epithelium inthe assessment of the treatment efficiency, olfactory mucosa, the thickness of theolfactory neuron and the olfactory marker protein which is existent in the olfactoryepithelium.36 rats have been included to the study and was applied five groups as positivecontrol, negative control, Dexamethasone, hyperbaric oxygen and Vitamin E. The ratswhich were made anosmic but weren't treated, were taken as the negative controlgroup. Initially odor test was applied to all rats. Seven days after having becomeanosmic with 3-Methylindole the odor test was applied again. The Vitamin E treatmentgroup was given Vitamin E 100 mg/kg/day intraperitoneally. The Dexamethasonegroup was given 2 mg/kg/day intraperitoneally. Hyperbaric oxygen group was given2 hr / day 100 % O2. 30 days after the treatment the odor test was applied again andthe rats were sacrificed. Specimens were evaluated with histopathological andimmunohistochemical methods.Result of the study revealed that, the measured quantity of the olfactoryepithelium thickness in all of treatment groups were significantly higher than thepositive control group. Regarding the olfactory mucosa thickness, it was seen that allof teatment groups were significantly higher than the positive group butDexamethasone group was the highest among all the treatment groups. Regardingolfactory neuron diameter, the Dexamethasone and hyperbaric oxygen groups weresignificantly higher, compared to the positive group. The olfactory protein markercolouration rate was the highest in the Dexamethasone group, and the differences wasstatiscally significant. When olfactory protein marker cell numbers were compared, nosignificant differences were found.As a result, we detected that Dexamethasone, vitamin E and hyperbaricoxygen, which their anti-inflammatory, antioxidant and neuroproliferative effects areknown, would be helpful in neural anosmia treatment.Key words: Hyperbaric Oxygen, Dexamethasone, Vitamin E, Smelling Test,Anosmia.