Yargıtay ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarında işkence

Abstract

şkence, insanın maddi ve manevi bütünlüğüne yönelik bir saldırıdır. Bu nedenledir ki,insanlık tarihi boyunca ?insan hakları? kavramı ile birlikte gelişme göstermiştir. Bununlabirlikte olgunun pek çok uluslararası belgenin konusu haline gelmesi çağımıza özgü birdurumdur. Bir ceza yargılaması yöntemi olarak işkence, Ortaçağ süresince geniş kabulgörmüştür. Hatta denebilir ki, işkence bu çağ süresince en önemli delil elde etmeyöntemidir. Yani gerek siyasal gerekse hukuk otoritelerince benimsenmiş bir yöntemdir.? nsan hakları? kavramının gelişmesinden sonra, işkence ve diğer zalimane hareketlerinsan haysiyetine karşı davranışlar olarak kabul edilmiş ve çeşitli ulusal ya da uluslararasıhukuk normları ile hukuk dışı ilân edilmişlerdir. şkencenin yasaklanması ve önlenmesigayretleri, kinci Dünya savaşından itibaren günümüze kadar uluslararası sözleşmelerdegündeme getirilmiş ve sözleşmeye taraf devletleri bağlayıcı hükümler getirilmiştir.şkence kavramının ele alındığı bu çalışmada, işkence kavramına ilişkin evrensel vebölgesel düzenlemelerle, ulusal bağlamda işkence yasağının tarihsel gelişimi, işkenceninuluslararası düzeyde önlenmesine yönelik çalışmalar ve işkence yasağı konusunda tabiolduğumuz uluslararası denetim mekanizmalarının önermiş olduğu tavsiyelerdoğrultusunda, ülkemizde, bu alanda yapılan hukuksal düzenlemeler ele alınmıştır.Bu çerçevede, Yargıtay ve Avrupa nsan Hakları Mahkemesinin işkence kavramınayönelik vermiş olduğu kararlar incelenerek, her iki yargı kurumunun yorumlarınınkarşılaştırılması yapılmıştır.Anahtar Kelimeler: şkence, Yargıtay, Avrupa nsan Hakları Mahkemesiiii

ABSTRACTÇor, Yaşar, The concept of the torture in the verdicts of Human Rıghts Court ofEurope and Supreme Court, Master Dergre Thesis, Associated Prof. Zühtü Arslan, 168Page.Torture ison attact to the unity of the human body eıther phycologically orphysically. Thus, the concept of torture has been progresssed together with the conceptof ?human rights? during the corse of human history. Addıtıonally, it became acontemprory topic to be the theme of many international documents. Torture wasaccepted as a sanction during the Middle ages. We can say that, torutre was the bestmost implemented way of the getting evıdence during this era. Furthermore, it wasaccepted by either political or justice authorities.Torture and futile treatment were accepted as the treatment against humanhonour, after ?human right? concept was arosen and considered as illegal.Outlaw actions by national and international law, and efforts for preventing andforbiding torture took place throush the agenda of international agreements were signedby diffeent countries after the world war.In thıs study, which deals with torture, following events undertaken by: Localand international arrangoments, historical cronology of the torture concept, preventionof torture at internatıonal level and Law arrangements in Turkey about prohibitingtorture in accordance with the conclusions of the international controlling mechanisms.Consequently, the Glancing verdict of the Supreme Court and The Court ofHuman Rights in Euope, the decisıons of both were secritunized and compared with thisstudy.Key words: Torture, supreme Court, Human Right Court of Europe.iii