Mülki idare amirlerinin kolluk birimleri ile olan ilişkileri

Abstract

Kolluk görevlileri silah kullanmaktan özgürlüklerin kısıtlanmasına kadar önemli yetkileri olan üniformalı kamu çalışanlarıdır. Türkiye'de genel idari kolluk birimleri polis, jandarma ve sahil güvenlik birimleridir. Polis teşkilatı Emniyet Genel Müdürlüğü bünyesinde yapılandırılmıştır ve doğrudan İçişleri Bakanlığı'na bağlıdır. Jandarma ve Sahil Güvenlik Teşkilatları ise, yarı askeri nitelikleri ile hem İçişleri Bakanlığı'na hem de Genelkurmay Başkanlığı'na bağlıdır.Mülki idare amirleri, kolluk birimleri üzerindeki sivil denetimin en temel uygulama birimleridir. Mülki idare amirlerinin kolluk üzerindeki sivil denetimini sağlamada Emniyet Teşkilatı açısından sıkıntı, Jandarma ve Sahil Güvenlik Teşkilatlarına nazaran daha azdır. Polis üzerindeki sivil kontrolde mülki amirler sicil, disiplin, atama, yer değiştirme ve izin gibi yetkiler açısından gelişmiş ülkelerin standartlarında olmamasına rağmen belli ölçülerde yetkilere sahiptirler. Özellikle büyük şehirlerde polis teşkilatında sivil denetimden kaçma eğiliminin yüksek olduğu ortaya çıkmıştır.Oysa bu durum, jandarma ve sahil güvenlik birimleri açısından böyle değildir. İl İdaresi Kanunu'na göre il ve ilçelerde güvenli ve asayişi sağlama görevi mülki idare amirlerine verilmiştir. Kolluk birimlerinin amiri olan mülki idare amirlerinin sivil denetiminden kaçışa yönelik olarak 1971 sonrası pek çok düzenleme yapılmıştır. Mülki amirlerin jandarma ve sahil güvenlik teşkilatları üzerindeki atama, yer değiştirme, sicil, disiplin ve izin gibi yetkileri neredeyse tamamen kaldırılmış ve aralarındaki ilişki neredeyse sembolik bir niteliğe bürünmüştür.Bu konuda alan araştırması yapılarak, elde edilen bulgular çalışmanın bilimsel boyutu ile karşılaştırılmış, sonuçlar neredeyse örtüşmüştür.Nihai olarak ta kolluk üzerinde sivil denetimin nasıl sağlanacağı konusunda öneriler getirilmiştir. Bunlardan en önemlileri Jandarma ve Sahil Güvenlik Teşkilatlarının İçişleri Bakanlığına tam olarak bağlanması ve askeri niteliğinin ortadan kaldırılması ile kolluk birimlerinin zihniyet değişiminin sağlanmasıdır.Anahtar Kelimeler: Kolluk, Vali, Kaymakam, Polis, Jandarma, Sahil Güvenlik.

Law-enforcement officers are uniformed public servants that have significant authorizations from abridgement of liberties to using weapon. In Turkey, general administrative law-enforcement officers consist of police, gendarmerie, and coast guard units. Police organization was structured within Security General Directorate and reports directly to the Ministry of Internal Affairs. However, Gendarmerie and Coast Guard Organizations, with semi-military natures, report directly to the both Ministry of Internal Affairs and Turkish General Staff.Supervisors of public administration are the most fundemental executive units of the civil supervision upon the law-enforcement officers. For the purposes of providing the civil supervision upon the law-enforcement officers, problem regarding the Security General Directorate is less compared to one regarding the Gendarmerie and Coast Guard Organizations. For the purposes of the civil control upon the police officers, supervisors of public administration have authorizations to some degree even though they are not equal to their colleagues in developed countries in respect of authorizations such as service record, discipline, assignment, personnel mobility, and allowance. It appears that, especially in metropoles, the tendency of abstention from civil supervision within the police organization is high.But, in respect of gendarmerie and coast guard units, this fact differs from the situation mentioned above. According to the Provincial Administration Code, the task of procuring the public order in provinces and districts is assigned to the supervisors of public administration. After the year of 1971, many regulations have been made relating to abstention from civil supervision. Supervisors? of public administration authorizations (such as assignment, personnel mobility, service record, discipline, and allowance) upon the gendarmerie and coast guard organizations were almost abated entirely, and the relation between them has gained a symbolical nature.By implementing a field survey on this issue, the findings were compared to the scientific aspect of the study, and the results seem like equivalent.Finally, some proposals regarding how the civil supervision will be procured upon the law-enforcement officers discussed. The most important ones are providing the responsibility and accountability of gendarmerie and coast guard organizations to Ministry of Internal Affairs, abolishing their military natures, and providing change in mentality of law-enforcement officers.Key Words: Law-Enforcement, Governor, District Governor, Police, Gendarmerie, Coast Guard.