Avrupa Topluluğu Adalet Divanı`nın Avrupa Topluluğunu Kuran Antlaşmanın IV. başlığında yer alan konulardaki yargı yetkisi

Abstract

Avrupa Birliği hukukunun işleyişinde önemli konumu ve fonksiyonu olan Avrupa Topluluğu Adalet Divanı, Birlik hukukundan doğan hak ve yükümlülükleri gerek pozitif hukuk, gerekse hukukunun genel ilkeleri ve temel haklar çerçevesinde koruyan ve denetleyen, Birliğin yegâne yargı organıdır. AB'de ekonomik entegrasyonun oluşturduğu tek pazar hedefine yönelik çalışmalar, zaman içerisinde siyasi entegrasyonu da gerektirmiş ve bu amaç doğrultusunda Birliğin yetki alanında adalet ve içişleri politikalarına yönelik bir takım düzenlemeler yapılmıştır. Adalet ve içişleri politikalarına yönelik en köklü değişikliklerden biri Amsterdam Antlaşması ile birlikte yapılarak bu antlaşmayla, AB'de bir özgürlük güvenlik ve adalet alanının ihdas edilmesi çerçevesinde somut hedefler ve yeni düzenlemeler getirilmiştir. Öngörülen bu düzenlemelerle birlikte Birliğin adalet ve içişleri politikasıyla ilgili konulardan iç pazar hedeflerini doğrudan etkileyecek konu başlıkları, Topluluk yetki alanı kapsamına alınmış ve böylece Topluluk hukukunun adalet ve içişleri politikalarındaki yetkisi genişletilmiştir. Diğer taraftan, söz konusu yetki genişlemesiyle birlikte Adalet Divanınca sağlanacak adli himayenin nasıl şekillendiği de önemli bir tartışma konusu olmuştur. Bu tartışmaların çıkmasına en büyük neden, Amsterdam Antlaşması'yla ?Topluluklaştırılan? bir kısım adalet ve içişleri politikalarıyla ilgili Divanın yargı yetkisinin, Topluluk hukukunun olağan yargı işleyişinden farklılaşmasıdır. Aslında, Adalet Divanının Topluluk hukukundaki statüsü ve yargı yetkisine dair yapılan eleştiriler, sadece adalet ve içişleri politikalarıyla sınırlı kalmamakta olup Topluluk hukukunun diğer faaliyet alanlarında da Divanın yargı yetkisi ve fonksiyonuna dair eleştirilerle karşılaşılmaktadır. Bu çalışmada ilk olarak Adalet Divanının AB'deki genel statüsü fonksiyonu ve bu fonksiyonuna dair yapılan eleştiriler incelenmektedir. Bunun ardından, mevcut kurucu antlaşmalar ve öngörülen yeni düzenlemeler çerçevesinde şekillenen AB adalet ve içişleri politikalarıyla ilgili Divanın yargı yetkisi dava örnekleriyle birlikte incelenerek Divanının, ATA IV. Başlık konuları başta olmak üzere adalet ve içişleri politikaları üzerindeki etkisi tartışılmaktadır.

The European Court of Justice (ECJ) which has an important role and function in the implementation of the Union Law is the only judgement body ensuring and protecting rights and liabilities stated in the context of both positive law and general principles of law and fundamental rights. Within the objective of creating single market over the Union, the progression of political integration has also been required and to this end, some initiatives to create the area of freedom security and justice has been started. The Amsterdam Treaty which has involved one of the most fundamental amendments, has ever been made over the Union?s justice and home affairs policy, has set up concrete objectives and new arrangements in order to create so-called the area of freedom, security and justice. To this end, some issues in the justice and home affairs policy which affects objectives of single market has been transferred to the Community domains, which means that Community domains over the justice and home affairs policy has been expanded. On the other hand, by this expansion some arguments has been appeared on how to provide and form judicial protection on the new political domains. The core problem is about the limitation of the ECJ?s jurisdiction on the area of freedom, security and justice which has differentiated from the regular procedure of the Community process. In fact, not only criticisms of the role and the function of ECJ is limited with the justice and home affairs policy but also the whole policies of EU. In this study, in the context of EU Law, first of all, the functions and the status of the ECJ has been analysed, generally. Following this, in the light of current treaties in force and foreseen amendments of the treaties, some cases concerning justices and home affairs issues has been analysed and discussed on the status, functions and jurisdiction of the ECJ on the area of freedom, security and justice including the Title IV of Treaty on EC.