Kişisel kimlik tespit unsurlarına ait veritabanlarının adli araştırmalar açısından faydaları ve Türkiye'deki uygulamaların değerlendirilmesi

Abstract

Hukuk devletlerinde suç araştırması kapsamında delilden suçluya gidilmesi amaçlandığından, günümüzde maddi delilin tespit edilmesine yönelik çalışmalar ağırlık kazanmış bulunmaktadır. Ancak, bir delilin bir anlam ifade etmesi, delil ve kişi bağlantısının ortaya konulmasına ihtiyaç göstermektedir. Delil ve kişi bağlantısının daha sonradan elde edilebilecek veriler yardımıyla kurulabilmesi mümkün olduğundan, parmak izi ve DNA profili gibi kişisel kimlik tespit unsurlarının yasalar çerçevesinde veri tabanlarında arşivlenerek suç faillerinin tespit edilmesi, bir hukuk devletinin suçla mücadelesi için büyük önem taşımaktadır.Kişisel kimlik tespit unsurlarının arşivlenmesiyle ilgili düzenlemelerin, veri mahremiyetinin korunması kaygısıyla ülkemizde oldukça sıkı kurallar çerçevesinde oluşturulduğu görülmektedir. Başta şüpheliler olmak üzere suçların aydınlatılmasına katkıda bulunacak bir takım kişilerin parmak izlerinin arşivlenmesinin önündeki engeller 2007 yılında PVSK'da yapılan düzenlemelerle giderilmiş olmasına rağmen, kişilerin DNA profillerinin arşivlenmesi mevcut yasal düzenlemeler içinde mümkün olamamaktadır.Yasal mevzuatta yapılabilecek bazı değişiklikler, veri tabanlarından daha geniş ölçüde yararlanmanın önündeki engelleri kaldıracaktır. Bu kapsamda CMK'nın DNA verilerini elde etme ile ilgili 75, 76 ve 79'uncu maddelerinde kolluk ve savcılıkların yetkilerini artıran bir düzenlemenin yapılmasının; önemli bir kimlik tespit unsuru olan avuç izinin arşiv taramasının gerçekleştirilmesi için PVSK'nın 5'inci maddesi kapsamına alınmasının; DNA profillerinin arşivlenmesi konusundaki boşluğun giderilmesi için CMK'nın 80'inci maddesinde kişilerden elde edilen DNA profillerinin arşivlenmesine yönelik değişikliğin yapılmasının suçluların tespitinde kişisel kimlik tespit unsurlarından daha etkin olarak faydalanılmasına yardımcı olacağı değerlendirilmektedir.Anahtar Kelimeler: Suç, maddi delil, kişisel kimlik tespit unsuru, veri tabanı.

Due to the fact that for justice obedient administrations it is aimed to seize the perpetrator by making use of evidence throughout crime investigation, in this era activities relating to detecting physical evidences gain importance. However, evidence makes sense if and only if the relation between evidence and person is established. Because it is possible to establish the relation between evidence and person with the data obtained thereafter, archiving the personal identification elements such as finger prints or DNA profiles in the aim of detecting criminals has an important role for the fight against crime of justice obedient administrations.Because of the worry about protecting the data privacy, it is observed that legal proceedings pertaining to personal identification elements were established very strictly. Even though the obstacles to archive the fingerprints of some of the persons who are useful for solving crimes, especially the suspects were come across with the new regulations adopted within the Police Duties and Responsibilities Act (PVSK) in 2007, archiving DNA profiles is not possible with the existing judicial proceedings.The changes that may be made in legal regulations may remove the obstacles about utilizing databases broadly. In this regard, putting into effect a new regulation for increasing the legal power of police forces and prosecutors in the articles 75, 76 and 79 of Penalty Trial Law (CMK) concerning the taking of DNA data from people; inclusion of palm print search, which is a very important personal identification element in the article 5 of PVSK; enacting the legal regulation relating to archiving of DNA profiles taken from the persons mentioned in the article 80 of CMK are considered beneficial for making use of personal identification elements more effectively.Key Words: Crime, physical evidence, personal identification element, database.