Ceza yargılamasında hak arama özgürlüğü

Abstract

Hak arama özgürlüğü gerek uluslararası metinlerde gerekse Türk Anayasasında yerini bulmuş temel hak niteliği olan bir haktır. Ceza yargılaması ise eksiklikleri hak arama bağlamında da ihlal sayılan, eksiksiz olarak yürütüldüğü durumda kişilerin hak arama safahatının tam olarak ikmal edildiği, kişi hak ve özgürlükleri bakımından hayati önem taşıyan önemli bir faaliyettir. Çalışmada, bu önemli ve ortak özellikleri nedeni ile bir hakla, yargılama faaliyeti birlikte incelenmiştir.Bu çalışmada; öncelikle hak, insan hakları, özgürlük kavramları kavramsal olarak açıklanarak, hak arama özgürlüğü tüm boyutları ile ele alınarak, devamında ceza yargılamasının evrensel ilkelerine değinilerek, hak arama özgürlüğünün, adil yargılanma hakkının, ceza yargılamasıyla ilişkisi, kesişim noktaları açıklanmıştır. Sonraki bölümlerde ise ceza yargılamasının önemli aktörleri olan mağdur, şikayetçi, şüpheli, sanık kişilerin hakları, ihlal noktaları ve bunlara ilişkin, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve yüksek yargı organlarının verdiği kararlara yer verilmiştir. Son bölümde ise ceza yargılaması içinde hak arama özgürlüğünün ihlal edildiği durumlar, karşılaşılan problemler ve çözüm yolları irdelenmiştir.Çalışmamızın sonucunda; hak arama özgürlüğünün etkin olarak uygulanabilmesi için kanuni düzenlemeler yapılması ve gerekli teknik altyapı ile nitelikli personel sağlanması gerektiği tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Hak Arama Özgürlüğü, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Adil Yargılanma Hakkı, Mağdur ve Sanık Hakları.

The right to an effective remedy holds an important place in the Turkish Constitution and also international and customary law. As for the domestic criminal proceedings; deficiencies of that system may be considered as a breach of the right to an effective remedy, on the other hand if the proceedings are provided everone entirely, States obligation to provide an effective remedy will be fulfilled. In this regard, right to an effective remedy is a fundamental right. In the dissertation, due to their similarities and important characteristics, the right to an effective remedy and domestic criminal proceedings system have been dealt with together.In this regard, firstly, concepts of right, human rights, ?freedom? will be examined, and the right to an effective remedy will be handled deeply, afterwards by citing general principles of criminal proceedings, ovelapping issues of the right to an effective remedy, the right to a fair trial and domestic criminal proceedings will tried to be explained. In the subsequent chapters, some important elements of the criminal proceedings, such as the victim, the complainant, the suspect and the rights of accused persons and probable breaches of those rights have been given place, furthermore European Court of Human Right?s related case-law also has been cited. In the last chapter, some examples of the breaches of the right to an effective remedy under domestic criminal proceedings, encountered problems and their suggested solutions have been discussed.As a result of our study, for executing effectively of The Right to Access to Justice, making a legislative arrangement and is required for providing necessary technical infrastructure and qualified personnel.Key Words: The Right to Effective Remedy, European Convetion of Human Rights, The Right to Fair Trial, Victim and Suspect Rights.