Hâkimler ve cumhuriyet savcılarının görev ve şahsi suçlarında soruşturma usulü, haklarındaki soruşturmaların etkinliği

Abstract

Bu tez çalışmasında, yargı erkinin üç temel unsurundan biri olan hâkimler ile yine aynı erkin diğer temel unsuru olan Cumhuriyet savcılarının işledikleri suçlar ve bu suçların cezai ve disiplin yönünden soruşturma ve kovuşturma yöntemi, en çok hangi suçları işledikleri ve yapılan soruşturmaların etkinliği, yargının anayasal konumu, yargı bağımsızlığı ve hâkimlik teminatı konu edilmiştir. Tezin amacı; Hâkim ve Cumhuriyet savcıları hakkında yapılan soruşturmaların etkinliğinin değerlendirilmesi, işledikleri suçlar açısından özel soruşturma usulüne tâbi olup olmadığı, hâkimlik teminatının sağlanıp sağlanmadığı hususunu belirlemek ve haklarında ön inceleme yöntemiyle yapılan değerlendirmeler sonucunda hâkimlik teminatını desteklemektir.Bu çerçevede; ortaya çıkan sonuçlar iki temel bölüm hâlinde değerlendirilecektir. Birinci bölümde, hâkim ve Cumhuriyet savcılarının işledikleri görev ve şahsî suçları nedeniyle başlatılan inceleme, soruşturma ve kovuşturmaların nasıl yürütüleceği, konuya ilişkin uluslararası belgelerin neler olduğu belirtilerek, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun verdiği kararlardan bazı örneklerle anlatım pekiştirilmeye çalışılacaktır. Hâkim ve Cumhuriyet savcılarının soruşturmalarının ulusal ve uluslar arası normlara uygun olarak yapılıp yapılmadığı, soruşturma usullerinin mevcut hâlinin değiştirilmesinin gerekip gerekmediği, yargının anayasal konumu, yargı bağımsızlığı ve hâkimlik teminatı incelenerek tezin ikinci bölümünde anlatılacak olan somut olay ve konulara hazırlık olmak üzere çalışmanın mevzuat boyutu değerlendirilecektir. İkinci bölümde ise, uygulamadaki verilerin ışığında, 2004 ilâ 2008 yılları arasında şikâyet edilen hâkim ve Cumhuriyet savcıları hakkındaki şikâyetler ile bu şikâyetler hakkında yapılan işlemlerin neler olduğu, soruşturmaların hâkim ve Cumhuriyet savcıları üzerindeki etkileri, şikâyetlerin haklılık oranı, uluslararası mevzuat karşısında şikâyet edilenlerin haklarının ve haksız isnatlar karşısında yapılması gerekenlerin neler olduğu, soruşturmaların etkinliğinin bulunup bulunmadığı araştırılmaya çalışılarak gerekli değerlendirmeler yapılacaktır.Anahtar Kelimeler: Hâkim ve Cumhuriyet Savcıları, Yargı Bağımsızlığı, Hâkimlik Teminatı, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu.

In this thesis; offences of judges and public prosecutors who are the main elements of the judiciary, investigations and adjudicating of these offences from criminal and disciplinary perspective, most frequently committed offences committed by judges and public prosecutors and effectiveness of the investigations against them, constitutional position of the judiciary, independence of the judiciary and tenure of the judges will be elobarated as subject-matter. The purpose of the thesis is to assess the effectiveness of the investigations on judges and public prosecutors and to determine whether it is necessary for them to be subject to special procedures in respect of the offences they commit, and to identify whether tenure of judges is provided, and to support the tenure of the judges following the evaluations based on preliminary investigations against them.In this context, the results reached will be evaluated under two main sections. Under the first section, the method to conduct examination, investigation and adjudicating procedures initiated due to professional and personal crimes committed by judges and public prosecutors will be dealt with in the light of the relevant international texts and the sample decisions of the High Council for Judges and Prosecutors. The legislative aspect of the study will be evaulated as the preliminary phase for the cases and issues to be explained in the second section of the thesis which will focus on whether investigations on judges and public prosecutors are carried out in conformity with the national and international norms, whether it is necessary to change the existing procedures, the constitutional position of the judiciary, independence of the judiciary and tenure of the judges. In the second section, necessary evaulations will be made through the data regarding the practice; by examining the number of judges and public prosecutors complained in 2004-2008, the complaints filed against them, the actions taken upon these complaints, the rightfulness rate of these complaints, the things needed to be done for ill-founded accusations, the rights of those complained under international law, the existince of effective investigation.Key Words: Judges and Public Prosecutors, Independence of the Judiciary, Tenure of Judges, High Council for Judges and Public Prosecutors.