Yabancıların karıştıkları suçlar ve suçların takibinde yaşanılan sorunlar: Bodrum örneği

Abstract

Bir suç işlendiğine yönelik şüphe ile başlayan soruşturma işlemleri kapsamında, Cumhuriyet Savcısı tarafından soruşturma işlemleri yapılarak iddianame tanzim edilmekte veya takipsizlik kararı verilmektedir. Fakat suçun şüphelisi veya mağduru yabancı ise gerek soruşturma, gerekse de kovuşturma aşamasında bir takım farklılıklar ortaya çıkmaktadır. Yabancıların taraf oldukları suçların soruşturma ve kovuşturmalarında hangi yer mahkemelerinin yetkili olacağı, bu suçlar ile ilgili olarak uygulanacak esaslar Anayasa, Türk Ceza Kanunu?nun 8-19?uncu maddeleri ile diğer devletlerle yapılan ikili ve çok taraflı anlaşmalar ile düzenlenmiştir. Mahkemeler önlerine gelen davalarda, kendi yargı sınırları içerisindeki usulü işlemleri bizzat yaptığı halde, kendi yargı sınırı dışında yapılacak işlemleri ise, işlemin yapılacağı yerde bulunan mahkemeden ister. Bir mahkemenin, görülmekte olan bir dava ile ilgili olarak bir başka mahkemeden yardım istemesine ?istinabe? denir. İstinabe sadece Türk mahkemeleri arasında değil, yabancıların taraf oldukları davalarda, yabancının vatandaşı bulunduğu ülke mahkemelerinden de istenebilir. Türk mahkemeleri arasındaki istinabe işlemlerinde genel olarak bir sıkıntı yaşanmaz iken, yabancı ülkelere yapılan istinabe taleplerinde ise, yargılamayı geciktirecek şekilde sürecin uzadığı ve bazı hallerde istinabe talebinin yerine getirilmesinin iki yıl kadar bir zaman aldığı görülmektedir. Bu çalışmada literatür taramasının yanında, mahkeme dosyalarından örnekler verilerek ve uygulayıcı konumundaki kolluk amirleri, hakimler ve Cumhuriyet Savcıları ile mülakat yapılmak suretiyle, yabancıların taraf oldukları soruşturma ve kovuşturma dosyalarının takibi, karşılaşılan güçlükler anlatılmaya çalışılmış ve sürecin hızlandırılması ve aksaklıkların giderilmesi için alınabilecek tedbirler ortaya konulmuştur.

In terms of investigation procedures which are conducted with the doubt of crime being committed, either an accusation is organized or an indictment is nolprosed after enquiry procedures are conducted. However, if the suspect or the victim of the crime is a foreigner, some differences emerge in the process of both investigation and prosecution. Which local courts are to be authorized with the investigation and prosecution of crimes that foreigners are party to and principles that are to be applied to the crimes has been organized by the Constitution, the 8-19th articles of the Turkish Criminal Code, and the mutual or multilateral agreements made with other governments. Courts themselves directly deal with the cases which are in its jurisdiction, whereas the proceedings out of their jurisdiction are required from the court where the procedures are held. That a court asks for a help from another about the case followed is called ?rogatory?. Rogatory can be demanded not only from Turkish courts, but also from the courts of the country which the foreigners are citizens of in the cases that they are party to. Although there is generally no problem in the rogatory procedures among the Turkish courts, it takes almost two years to complete the requisition of the rogatory with other countries in some cases, which causes delays in trials. In this study, in addition to the literature review, by giving examples from court hearings and making interviews with police chiefs in the position of practice, judges and public prosecutors, the difficulties faced when following proceedings of investigation and prosecution which foreigners are party to are tried to be explained, and also measures to be taken to step up the process and to make up the deficiencies are proposed.