İlk ve ikinci trimesterde yapılan 50 ve 100 gr OGTT ile 75 gr OGTT'nin, gebelik diyabetini erken tanımada rolü ve birbirine üstünlüğünün değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: 50 gram ve 75 gram glikoz tarama testinin birinci ve ikinci trimesterde uygulanarak gebelik diyabeti olgularının daha erken dönemde tanınması ve meydana gelebilecek maternal/fetal morbidite ve mortalitenin en az düzeye indirilmesidir.Materyal-method: Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastanesi gebe polikliniğine, Aralık-2010 ile Aralık-2011 tarihleri arasında, gebeliğinin 11-14. haftasında başvuran gebeler çalışmaya alındı. Hastaların bir kısmına 50 gr GTT ve yüksek çıkması halinde 100 gr OGTT, diğer kısmına ise 75 gr OGTT yapıldı. Bu haftada GDM çıkmayan gebelere 24-28. haftada tekrar aynı testler uygulandı. Bu iki grup arasında GDM tanısı koyma oranı ve haftası karşılaştırıldı.Bulgular: Yaptığımız çalışmanın sonunda; toplam GDM oranı %10.9 olarak saptandı. Bunların %8.6'sı 11-14. haftada, %2.3'ü 24-28. haftada saptandı. 11-14. hafta sonuçlarına göre 50 gr grubunda GDM oranı %6 iken 75 gr grubunda GDM oranı %11,3 olarak saptandı. Hem 11-14 hem de 24-28. haftada toplam GDM tanısı konulan hastalara baktığımızdaysa; 50 gr grubunda GDM oranı %8.9, 75 gr grubunda ise %13 olarak saptandı. Uygulanan ki-kare analizi sonucunda 75 gr glikoz yüklenen hastalarda GDM tanısı koyma oranı 50 gr glikoz yüklenen hastalardan anlamlı derecede daha yüksek bulundu (p:0,038). Ayrıca çalışmamız sonunda 75 gr OGTT ile 50 gr GTT'yi erken tanı koyma açısından birbiriyle kıyasladığımızda 75 gr OGTT'nin hem duyarlılıkta (%87.1'e %68.2) hem de negatif prediktivitede (%98.1'e %97) 50 gr GTT'ye göre daha üstün olduğu saptandı. Uygulanan McNemar testi sonucunda 50 gr ve 75 gr glikoz yüklenen hastalar için 11-14. hafta ile 24-28. hafta arasında GDM tanısı koyma bakımından anlamlı bir farklılık bulunmadı (p:0,251). Yani ikinci ölçümün yapıldığı 24-28. haftada anlamlı fark yaratacak kadar yeni GDM tanısı koyulan hasta tespit edilmedi. 75 gr grubundaki hastalar için maliyet, 50 gr grubundaki hastalara göre anlamlı derecede daha düşük saptandı. CRP değeri, açlık kan şekeri, BMI, yaş, gebelik sayısı, yaşayan çocuk sayısı GDM hastalarında daha fazla, aile öyküsünde DM varlığı da daha anlamlı olarak saptandı.Sonuç: Gebelikte GDM'li ve AGTT'li olguların önemli bir kısmının erken dönemde tespit edilebilmesi ve bunun sonucuna göre uygun diyet ve ilaç tedavileri ile anne ve fetus morbidite ve mortalitesinin azaltılabileceği bilinmektedir. Bu nedenle erken glikoz yükleme testinin, ileri yaş (>25), obez (BMI>25 kg/m2), açlık kan şekeri>92 mg/dl, makrozomik bebek öyküsü, ailede diyabet öyküsü ve GDM öyküsü gibi risk faktörlerini taşıyan olgulara, gebeliğin erken dönemlerinde yapılması ve yükleme testi olarak hem daha ucuz hem de hastaları saptamada daha duyarlı olduğundan 75 gr OGTT'nin tercih edilmesi önerilmektedir. CRP nonspesifik bir akut faz reaktanı olduğundan, ilk trimesterde CRP yüksekliği GDM tanısı koymada kullanılmamalıdır. Ancak ilk trimesterde CRP yüksekliği olan hastalarda GDM de mutlaka akılda bulundurulmalıdır.

Amaç: 50 gram ve 75 gram glikoz tarama testinin birinci ve ikinci trimesterde uygulanarak gebelik diyabeti olgularının daha erken dönemde tanınması ve meydana gelebilecek maternal/fetal morbidite ve mortalitenin en az düzeye indirilmesidir.Materyal-method: Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastanesi gebe polikliniğine, Aralık-2010 ile Aralık-2011 tarihleri arasında, gebeliğinin 11-14. haftasında başvuran gebeler çalışmaya alındı. Hastaların bir kısmına 50 gr GTT ve yüksek çıkması halinde 100 gr OGTT, diğer kısmına ise 75 gr OGTT yapıldı. Bu haftada GDM çıkmayan gebelere 24-28. haftada tekrar aynı testler uygulandı. Bu iki grup arasında GDM tanısı koyma oranı ve haftası karşılaştırıldı.Bulgular: Yaptığımız çalışmanın sonunda; toplam GDM oranı %10.9 olarak saptandı. Bunların %8.6'sı 11-14. haftada, %2.3'ü 24-28. haftada saptandı. 11-14. hafta sonuçlarına göre 50 gr grubunda GDM oranı %6 iken 75 gr grubunda GDM oranı %11,3 olarak saptandı. Hem 11-14 hem de 24-28. haftada toplam GDM tanısı konulan hastalara baktığımızdaysa; 50 gr grubunda GDM oranı %8.9, 75 gr grubunda ise %13 olarak saptandı. Uygulanan ki-kare analizi sonucunda 75 gr glikoz yüklenen hastalarda GDM tanısı koyma oranı 50 gr glikoz yüklenen hastalardan anlamlı derecede daha yüksek bulundu (p:0,038). Ayrıca çalışmamız sonunda 75 gr OGTT ile 50 gr GTT'yi erken tanı koyma açısından birbiriyle kıyasladığımızda 75 gr OGTT'nin hem duyarlılıkta (%87.1'e %68.2) hem de negatif prediktivitede (%98.1'e %97) 50 gr GTT'ye göre daha üstün olduğu saptandı. Uygulanan McNemar testi sonucunda 50 gr ve 75 gr glikoz yüklenen hastalar için 11-14. hafta ile 24-28. hafta arasında GDM tanısı koyma bakımından anlamlı bir farklılık bulunmadı (p:0,251). Yani ikinci ölçümün yapıldığı 24-28. haftada anlamlı fark yaratacak kadar yeni GDM tanısı koyulan hasta tespit edilmedi. 75 gr grubundaki hastalar için maliyet, 50 gr grubundaki hastalara göre anlamlı derecede daha düşük saptandı. CRP değeri, açlık kan şekeri, BMI, yaş, gebelik sayısı, yaşayan çocuk sayısı GDM hastalarında daha fazla, aile öyküsünde DM varlığı da daha anlamlı olarak saptandı.Sonuç: Gebelikte GDM'li ve AGTT'li olguların önemli bir kısmının erken dönemde tespit edilebilmesi ve bunun sonucuna göre uygun diyet ve ilaç tedavileri ile anne ve fetus morbidite ve mortalitesinin azaltılabileceği bilinmektedir. Bu nedenle erken glikoz yükleme testinin, ileri yaş (>25), obez (BMI>25 kg/m2), açlık kan şekeri>92 mg/dl, makrozomik bebek öyküsü, ailede diyabet öyküsü ve GDM öyküsü gibi risk faktörlerini taşıyan olgulara, gebeliğin erken dönemlerinde yapılması ve yükleme testi olarak hem daha ucuz hem de hastaları saptamada daha duyarlı olduğundan 75 gr OGTT'nin tercih edilmesi önerilmektedir. CRP nonspesifik bir akut faz reaktanı olduğundan, ilk trimesterde CRP yüksekliği GDM tanısı koymada kullanılmamalıdır. Ancak ilk trimesterde CRP yüksekliği olan hastalarda GDM de mutlaka akılda bulundurulmalıdır.