Akut biliyer pankreatitli hastalarda Ranson, APACHE II, BISAP skorlamalarının hastalığın ciddiyeti ve prognozu açısından karşılaştırılması

Abstract

Akut pankreatit pankreas bezinin inflamasyonu ile karakterize, lokal ve sistemik komplikasyonlara yol açabilen, hafif ödematöz pankreatitten nekrotizan pankreatite çeşitli şiddette seyredebilen, sık görülen bir hastalıktır. Çalışmamızda, ülkemizde sık görülen akut biliyer pankreatitte, Revize Atlanta Kriterleri'ne göre hastalığın ciddiyet düzeyinin erken ve doğru olarak belirlemesinde, Ranson, APACHE-II ve BISAP skorlamaları karşılaştırılarak, erken dönemde hayati önem taşıyan uygun yönetimin doğru ve zamanında yapılmasında, mortalite ve morbiditenin azaltılmasında ve klinikler arası standardizasyonun sağlanmasında hangisinin daha etkin olduğu tespit edilmeye çalışılmıştır. Gaziosmanpaşa-Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi Genel Cerrahi Kliniği'nde Temmuz 2018- Temmuz 2019 tarihleri arasında `akut biliyer pankreatit` tanısıyla yatan ve araştırma kriterlerini sağlayan toplamda 81 hasta çalışmaya dahil edildi. Araştırma tek merkezli ve prospektif olarak çalışıldı.Toplamda 57 kadın (%70,4), 24 erkekten (%29,6) oluşan 81 hasta çalışmamıza dahil edildi. Hastaların yaş ortalaması 60.3 ± 19.6 [median 62 (19-95)], hastanede kalış süresi ise ortalama10.6 ± 22 [median 5 (2-150)] gün bulundu. Ranson skoru için cut-off değeri 3, APACHE II skoru için cut-off değeri 8, BISAP skorunda cut-off değeri 3 olarak alındı. Akut pankreatit şiddeti Atlanta kalsifikasyonuna göre sınıflandırılarak çalışmamızda hafif ve orta pankreatitler ile şiddetli pankreatitler olarak 2 grupta incelendi. Seksen bir hastamızın 15'i (%18,5) şiddetli akut pankreatit olarak seyrederken, 30'unda (%37) lokal komplikasyon, 18'inde (%22,2) sistemik komplikasyon ve 7'sinde (%8,6) ölüm gerçekleşmiştir.Her üç skorlama sistemi incelendiğinde doğruluk oranları birbirine çok yakın bulunmuş, özgüllük karşılaştırıldığında BISAP ve Ranson skorlamalarının APACHE II'ye oranla yüksek olduğu gözlenmiştir. Ranson en tutarlı sistem olarak değerlendirilmekle beraber, PPD'nin düşük olmasıyla ise yardımcı bir skorlama sistemine ihtiyaç duyulmaktadır. Sistemik ve lokal komplikasyonları, mortaliteyi öngörmekteki yüksek başarısı, kolay hesaplanabilir olması ile BISAP skorlama sistemi diğer sistemlere üstün bulunmuştur. Bu nedenlerle, akut biliyer pankreatitli hastaların tedavilerine, ilk 48 saat içerisindeki Ranson ve başvuru anındaki BISAP kriterlerinin ortak kullanılmasıyla başlanmasının daha etkili olabileceği sonucuna varılmıştır.

Acute pancreatitis is a common disease characterized by inflammation of the pancreatic gland, which can cause local and systemic complications. It may cause different severity presentations from mild edematous pancreatitis to necrotizing pancreatitis. In this study, Ranson, APACHE-II and BISAP scores were compared for determination of the severity of the disease according to Revised Atlanta Criteria.We aimed to find most effective way which decrease mortality and morbidity and provide interclinical standardization.This study includes 81 patients hospitalized in Gaziosmanpaşa-Taksim Training and Research Hospital General Surgery Clinic between July 2018 and July 2019 with the diagnosis of acute biliary pancreatitis. 81 patients (57 women (70.4%) and 24 men (29.6%)) were included in this study. The mean age of the patients was 60.3 ± 19.6 [median 62 (19-95)] and the mean day of hospital staying was 10.6 ± 22 [median 5 (2-150)] days.The cut-off value for the Ranson score was 3, for the APACHE II score was 8, and for the BISAP score was 3. The severity of acute pancreatitis was classified according to Revised Atlanta clasification in two groups: mild and moderate pancreatitis and severe pancreatitis. Fifteen (18.5%) patients had severe acute pancreatitis, 30 (37%) had local complications, 18 (22.2%) had systemic complications and 7 (8.6%) died. When three scoring systems were analyzed,we found the accuracy rates were very close to each other but BISAP and Ranson scores had higher specificity than APACHE II.Although Ranson is considered to be the most consistent system,we need an extra scoring system because of Ranson's low positive predictive value.BISAP scoring system was found more successful than other systems,owing to high success to predict mortality, systemic and local complications and easy to calculate.As a conclusion, it is more effective to start treatment of patients with acute biliary pancreatitis with using Ranson(calculated in 48 hours) and BISAP (calculated in first application to hospital) criteria together.