Bilimsel içerik yönetim, değerlendirme ve yayınlama sistemi geliştirilmesi

Abstract

Bilgi ve iletişim teknolojilerinin yaşamın her alanında kendini gösterdiği günümüzde akademik yayıncılık işlemleri de belirli bilişim altyapısına sahip sistemler aracılığı ile yapılmaya başlanmıştır. Bilimsel yayıncılıkta ön plana çıkarılan temel değerler, hızlılık, şeffaflık, güvenilirlik, erişilebilirlik ve sürdürülebilirlik gibi kavramlardır.Bu çalışmada bilimsel yayıncılığın tarihten günümüze göstemiş olduğu gelişmeler ve günümüzdeki durumu ile ilgili alanyazın taraması yapılmıştır. Bu süreçlerin ortaya konmasının ardından tez konusu olan bilimsel yayıncılık modellerine göre analizler yapılmış ve bunun sonucunda bir bilimsel içerik yönetim, değerlendirme ve yayınlama sistemi geliştirilmiştir.Bilimsel İçerik Yönetim Değerlendirme ve Yayınlama Sistemi (BİYDYS) olarak adı geçen sistemin geliştirilmesi ile dergi editörlerine, hakemlere ve araştırmacılara yönelik kullanışlı, anlaşılır, kolay erişilebilir, standartlara göre arşivleme ve yayınlama olanağı sağlayan bir bilimsel içerik yönetim-yayınlama-değerlendirme sistemi sunulması hedeflenmiştir.Geliştirilen sistem kullanıcılarına konumlarına göre; yazar olarak makale yukleme, editor olarak hakemlere yönlendirme ve düzenleme isteği yapabilme, hakem olarak değerlendirme, kabul veya reddetme imkanları sağlarken; tüm bu süreçlerin takibini sağlayan modüllerden oluşturulmuştur. Bu modüller, makale hakkında raporlama araçları, kullanıcılar arası iletişim için e-posta bildirimler ve uyarı araçları sunmaktadır. Sistemin erişilebilir, uyumluluk zorunluluğu gerektirmeyen bir yapıda olması için uygulamada açık kaynak platformlar tercih edilmiştir. Bunlar, Apache Web Server ixüzerinde MySQL veritabanı kullanımına imkan sağlayan, PHP, Ajax, JavaScript platformlarıdır.Anahtar Kelimeler: içerik yönetim sistemi, hakem araçları, dijital yayıncılık, bilimsel dergi yönetim sistemi

Маалымат жана байланыш технологиялары күнүмдүк жашообуздун бардык тармактарында өзүн көрсөтүп жаткандай эле академиялык публикациялоо процесси да белгилүү бир маалымат пайдубалы бар системалар менен ишке аша баштады. Илимий басылмаларда алдыңкы планга чыккан негизги жагдайлар: ылдамдык, ынгайлуулук, кооптуулук, оной жете билүү жана башкара билүүдөн турат.Бул эмгекте илимий басылмалардын мурдагы мезгилден азыркыга чейиңки жарыялануусундагы өнүгүүлөр жана азыркы мезгилдеги абалына байланыштуу теориялык маалымат берилди. Бул процесстер аныкталгандан кийин дипломдук иштин темасы болгон илимий публикациялоо моделдерине анализ жасалып, анын жыйынтыгында бир илимий контентти башкаруу, баалоо жана публикациялоо системасы ишке ашырылды.Илимий контентти башкаруу, баалоо жана публикациялоо системасы (BİYDYS) деп аталган системанын курулушу менен илимий журналдардын редакторлоруна, баалоочуларга жана илимпоздорго карата колдонууга оной, түшүнүктүү, жеңил башкара турган, стандарттарга жараша архивдөө жана публикациялоону ишке ашырган бир илимий контентти башкаруу-публикациялоо-баалоо системасын сунуш кылуу максат кылынган.Иштелип чыккан система колдонуучуларына темаларга жараша автор катары макала жүктөө, редактор катары калыстарга (баалоочуларга) жиберүү жана оңдоо, аны жарылоого кабыл алуу же кабыл албоо мүмкүнчүлүктөрүн ишке ашырып, xiушул процесстин бардыгын ишке ашыруучу модулдардан түзүлгөн. Бул модулдар макала тууралуу билдирүү куралдарын, колдонуучулар ортосунда байланыш үчүн э-почта билдирүү жана эскертүү куралдарын сунуштайт. Системанын ынгайлуу, колдонууга оңой боло турган бир жагдайда ишке ашуусу үчүн ачык маалымат платформалары тандалып алынды. Алар: Apache веб сервер үстүндөгү MySQL маалымат базасын колдонууга шарт түзгөн PHP, Ajax, JavaScript платформалары.Негизги терминдер: контентти башкаруу системасы, баалоочунун куралдары, санариптик басылма, илимий журналды башкаруу системасы