Antalya Eğitim Araştırma Hastanesı Acil Servisi'ne başvuran kuduz şüpheli hayvan temaslı hastaların değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Kuduz tüm dünyada yaygın bir enfeksiyon hastalığıdır. Özellikle gerikalmış ve gelişmekte olan ülkelerde önemli mortalite nedenlerinden biridir. Dünyada3.3 milyardan fazla insan kuduz açısından riskli bölgede yaşamaktadır. Dünyada kuduznedenli insan ölümleri tahmini yıllık 26,400-61,000 arasındadır. Ülkemizde de yaklaşıkyılda 180.000 kuduz riskli hayvan teması bildirimi yapılmakta olup yılda ortalama 1-2kuduz vakası görülmektedir. Kuduz Afrika ve Asya'da çoğu vaka öncelikle köpeklerdenkaynaklanırken, Amerika da ise yarasa temasından kaynaklanmaktadır. Avrupaülkelerinde yabani hayvan kuduzu toplam kuduz olaylarının % 12'si iken ülkemizde buoran % 1.6 dolaylarındadır. Türkiye kuduzunun % 98.4'ü evcil hayvan kuduzudur.Hastalık iki ana formda görülür: Olguların %80'inde görülen, ajitasyon ataklarıve sıklıkla hidrofobi ve aerofobi ile karakterize ensefalitik (şiddetli) form ve gevşek kasgüçsüzlüğü ile karakterize paralitik (sessiz) form. Etkili bir tedavisi yoktur. Bir kereklinik olarak kuduz semptomları gelişirse ölüm kaçınılmazdır. Bu yüzden, uygun yarabakımının yanında derhal başlanan potent hücre kültürü veya saflaştırılmış embriyonluyumurta aşısı ve kuduz immünglobulini ile profilaksi önem kazanmaktadır. Buçalışmada,ülkemiz için önemli bir halk sağlığı sorunu olan kuduz ve dolayısı ile kuduzşüpheli temas olgularında profilaksisinin önemini belirtmek amaçlanmıştır.Gereç ve Yöntem: Bu çalışmada acil servise 2016 yılı içerisinde SağlıkBilimleri Üniversitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ne kuduz şüpheli hayvanteması nedeniyle gelen 3455 hastanın demografik özelliği ve temasın şekli, temas edenhayvanın özellikleri, yapılan profilaksi, profilaksinin tamamlanma durumu, retrospektifolarak incelenmiştir. Bu çalışmada elde edilen bulgular değerlendirilirken, istatistikselanalizler için SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows 20.0programı kullanılmıştır. Çalışma verileri değerlendirilirken niteliksel verilerinkarşılaştırılmasında Pearson Chi- Square, One samples ve İndepentend samples Ttestinde yararlanılmıştır. Tanımlayıcı veriler frekans ve % ile ifade edildi p < 0.05değeri istatiksel olarak anlamlı kabul edildi.Bulgular: Toplam 3455 hastanın 1454' ü (%42.1) kadın, 2001' i (%57.9) erkekve hastaların yaş ortalaması 26,99 ± 19,905 (min 1, max 92 yaş) yaş idi. Yaş dağılımtablosu incelendiğinde bebeklik dönemi (0-2 yaş) 168 hasta ile % 3.9, çocukluk dönemi(3-11 yaş) 867 hasta ile 25.1, ergenlik dönemi (12-18 yaş) 413 hasta ile % 12, gençlikdönemi (19-30 yaş) 663 hasta ile %19.2, yetişkinlik dönemi (31-65 yaş) 1210 hasta ile%35 ve yaşlılık dönemi (65-+ yaş) hasta ile % 3.9 olarak dağılım göstermiştir. 84(%2.4) hasta profilaksi gerektirmediği için aşı takvimine alınmamıştır. 780 (%22.5)hastaya 2-1-1 şeması, 2059 (%59.5) hastaya 4 doz şeması, 235 (%6.8) hastaya 5 doz aşışeması uygulanmıştır. 1693 (%49) hastaya immunoglobulin (IG) yapılmıştır. 1848(%53.4) hastaya tetanoz profilaksisi yapılmıştır. Kuduza karşı bağışıklanma ihtiyacıolup hastaneye başvuru yapan hastaların mevsimsel dağılım tablosu incelendiğinde, kışmevsimde %19.4 ile 671 hasta, sonbahar mevsiminde % 25.4 ile 878 hasta, ilkbaharmevsiminde %25.5 ile 880 hasta, yaz mevsiminde ise %29.7 ile 1026 hasta başvuruyapmıştır.Sonuç: Bölgemizde kuduz riskli temas önemli bir halk sağlığı sorunudur. Kuduzşüpheli hayvan teması acil bir durumdur. Kuduz uygun yara bakımı ve uygun profilaksiile %100 önlenebilir.Anahtar kelimeler: Kuduz; Temas Sonrası Proflaksi; Toplum Sağlığı

Background and Aim: Rabies is a common infectious disease all over theworld. It is one of the major causes of mortality, especially in underdeveloped anddeveloping countries. In terms of rabies, more than 3.3 billion people in the world livein the area of risk. Estimates of rabies-related human deaths in the world are in therange of 26,400 to 61,000 per year. In our country, approximately 180.000 rabiessuspected animal contact are reported annually, and 1-2 rabies cases are observed onaverage annually. The most rabies cases originate from dogs in Africa and Asia, while itis due to the bat contact in the Americas. While wild animal rabies account for 12% ofall rabies cases in European countries, this rate is around 1.6% in our country. 98.4% ofrabies in Turkey is domestic animals.The disease is clinically divided in two main forms: Encephalitic (severe) formthat often characterized by hydrophobia and aerophobia and agitated attacks which areseen in 80% of cases and paralytic (quiescent) form characterized by flask muscleweakness. There is no effective treatment. Once clinical signs of rabies develop, death isinevitable. Therefore, prophylactic treatment with potent cell culture or purifiedembryonated egg vaccine and rabies immunoglobulin are important as well asappropriate wound care.In this study, it was aimed to indicate that rabies suspected animal contact casesis an important public health problem for our country and that the prevalence of rabiesdisease pre- and post- exposure prophylaxis is important.Materials and Methods: In this study, the demographic characteristics of 3455patients who presented to emergency service of Sağlık Bilimleri Üniversty AntalyaTraining and Research Hospital due to rabies suspected animal exposure in 2016 wereexamined retrospectively. Statistical Package for Social Sciences (SPSS) for Windows20.0 program for statistical analyzes was used to evaluate the findings. In order toevaluate study data, Pearson Chi- Square, One samples and Indepentend samples T testwere used to compare qualitative data. The descriptive data were expressed asfrequency and % also p <0.05 considered statistically significantResults: 1454 (42.1%) of total 3455 patients were female, 2001 (57.9%) weremale and the mean age of the patients was 26.99 ± 19.905 years (min 1 max 92 years).When the age distribution table was examined, it was found that infantile period (0-2)with 168 patients was 3.9%, childhood (3-11) with 867 patients was 25.1, adolescenceperiod (12-18) with 413 was 12%, the youth period (19-30) with 663 patients was19,2%, the adulthood period (31-65) with 1210 patients was 35% and the old age periodwith 65- + patients was 3.9%. 84 (2.4%) patient didn't required prophylaxis were not onthe vaccination schedule. 2-1-1 vaccination schemes were applied to 780 (22.5%), 4dose to 2059 (59.5%) and 5 dose to 235(6.8%) patients. Immunglobulin (IG) wereinjected to 1693 (49%) patients. Tetanus prophylaxis was performed on 1848 (53.4%)patients. When the seasonal distribution chart of the patients who need immunizationagainst the rabies is examined, 671 patients with 19.4% in winter were applied, 878patients with 25.4% in autumn, 880 patients with 25.8% in spring, 1026 patient with29.7% in summer.Conclusions: In our region, rabies risky contact is an important public healthproblem. The animal suspected with rabies contact is an emergency situation. Rabiescan be prevented 100% with proper wound care and appropriate prophylaxis.Keywords: Rabies; Post exposure prophylaxis; Community Health