Serebrovasküler olay nedeniyle acil servise başvuran hasta ve yakınlarının hastalık farkındalığının değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalıma ile inme merkezi statüsünde çalışan hastanemiz acil servisinebaşvuran ve iskemik inme tanısı koyulan hastaların ve yakınlarının inme belirtileri,önlenebilir risk faktörleri ve tedavi biçimleri konusundaki bilgi düzeylerini ve inmekonusunda önceden bilgilendirilmi olup olmadıklarını belirlemeyi hedefledik. Bununyanında hastaların inme merkezine başvuru biçimi ve süresini, şikayet başladıktansonraki dönemde erken başvuruyu kolaylaştıran faktörler araştırılmıştır.Anket çalıması olarak planladıımız aratırmamıza, 2 Mayıs-1 Haziran 2018tarihleri arasında Salık Bilimleri Üniversitesi Fatih Sultan Mehmet Eğitim veAraştırma Hastanesi Acil Servisi'nde radyolojik ve klinik olarak iskemik inme tanısıalan, çalışma kriterlerine göre uygun 135 hasta dahil edilmiştir. Gönüllü olan kişilereacil serviste SVH farkındalık ve hastaneye bavurularını etkileyen faktörleri içeren 16soruluk açık uçlu ve çok seçenekli test eklinde hazırlanan anket formu verilerekdoldurmaları istendi. Çalışmamızın en önemli sonuçlarından biri olguların çoğunluğun (%91.9)inme belirti ve tedavileri ile ilgili önceden bilgilendirici ve eğitici broşür, afiş, film vs.görmemiş olması ve gören az sayıdaki kişinin farkındalığın görmeyenlerden üstünolmasıdır. Örneklemimizin yaklaşık yarısında daha önce kendisinde veya yakınçevresinde inme geçiren kişilerin olmasının inme farkındalığını ve erken başvuruoranını arttırmadıını tespit ettik. Olguların geneli (%85.9) inmenin beyin ile ilgili birhastalık olduğunu bilmektedir ancak %69.6'sı inmeye sebep olan mekanizmalarıbilmemektedir; %52.6'sı inme sebeplerinin önlenebilir olduğunu bilmekte, %47.4'übilmemektedir; %45.9'u inme geçiren kişinin tamamen iyileşebileceğini düşünürken,%54.1'i iyileşmeyeceğini düşünmektedir. Yaş, cinsiyet ve öğrenim durumu ile inmefarkındalık soruları doru yanıtlarında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık görülmemiştir. Çalışmamızda inme geçirenlerin %67.4'ü şikayetleri başladıktan sonrailk 4,5 saat içinde hastanemize ulaşmışken, %32.6'sı 4,5 saat sonra ulaşmıştır. İnmefarkındalık sorularına doru yanıtlarda erken ve geç bavuranlar arasında istatistikselolarak anlamlı farklılık yoktur. Şikayet başladıktan sonra ilk 4,5 saat içinde sağlıkmerkezine başvuran olguların önem sırasına göre; şikayetlerin ciddi olduğunudüşündüğü, ailesi ile yaşadığı, sağlık merkezine yakın mesafede yaşadığı, konuşmabozukluğu olduğu ve önceden inme ile ilgili bilgi sahibi olduğu için sağlık merkezineilk 4,5 saatte ulaşmaları kolaylaşmıştır. Şikayet başladıktan 4,5 saat sonra sağlıkmerkezine başvuran olguların geç gelme nedenleri arasında şikayetlerin geçmesinibeklemesi ve şikayetlerin ciddiyetinin farkında olmaması dikkat çekmektedir.Çalışmamızın sonuçları her ne kadar tek merkezde kısıtlı sayıda popülasyonüzerinde yapılmış olsa da toplumumuzdaki inme farkındalığının yeterli düzeydeolmadığını desteklemektedir. Çalışma grubunun %91.7 gibi çok büyük bir orandainme ile ilgili bilgilendirici ve eğitici broşür, afiş, film, vs. görmemiş olması ve inmefarkındalık oranlarının bu tür bilgilendirme çalışmalarını görmüş olanlarda daha fazlaolması bu tür çalışmaların faydalı olabileceğini düşündürmektedir. Farkındalığınartması ile erken tanı ve tedavi oranlarında iyileşme sağlanabileceği kanağatindeyiz.Daha kapsamlı geniş popülasyonlarda yapılacak çalışmalarla Türkiye'de toplumdakiinme farkındalık düzeyinin ölçülmesi, yapılacak eğitici faaliyetlere yön vermesiaçısından fayda sağlayacaktır.

In this study, we aimed to determine the stroke konwledge level of the patientswho applied to our Emergency Department with 'Stroke Center' status and werediagnosed with 'ischemic stroke' and also their relatives, about stroke symptoms,preventable risk factors and treatment methods, whether the patient and his / herrelatives were informed about CVD previously. In addition, the application way of thepatient to the stroke center, factors that facilitate the early application in the period justafter the complaints begin, have been investigated. Our study has been planned as a questionnaire study. 135 patients were included who applied to the Emergency Department of our hospital Sağlık Bilimleri Üniversitesi Fatih Sultan Mehmet Eitim ve Aratırma Hastanesi which is a strokecenter, and they were all diagnosed radiologically and clinically with ischemic strokeaccording to the study criteria between the dates 2 May 2018-1 June 2018. Thevolunteers were asked to fill out the questionnaire form which was prepared as openendedand multi-choice test with 16 questions including CVD awareness in EmergencyDepartment and the factors affecting their application to the hospital. One of the most important finding of our study is the majority of the cases(91.9%) did not receive prior informative and training brochures, posters, films, etc.about stroke signs and treatments and the awerness of the ones who recieved those aremuch more than who didn't. About half of our sample had stroke previously or havesome relatives who had stroke and the existence of the stroke story has not increasedthe stroke awareness nor early application rate. The majority (85.9%) of the casesknow that stroke is a brain related disease, 69.6% of them do not know the mechanismwhich causes the stroke; 52.6% of them know that stroke causes are preventable but47.4% of them do not know that; 45.9% of them consider that a person who had a stroke could recover completely but 54.1% think they would not recover. There were no statistically significant differences in age, gender, education status, regarding the right responses of the stroke awareness questionnaire. In our study, 67.4% of the strokepatients had reached our hospital within the first 4,5 hours after complaints started and32.6% of them reached after this 4.5 hours. There was no statistically significantdifference between early and late applications in correct answers to the strokeawareness questions. In the cases that applied to the health center within the first 4,5hours after the complaints started, according to the order of importance; `thecomplaints considered serious`, `live with the family`, `live close to the healthcenter`, `have speech impairment`, and `already have knowledge of stroke` facilitatethe application in first 4,5 hours. Out of the late application causes those areremarkable for the patients who applied to the health center after 4.5 hours after thecomplaint started; `waiting for the complaints to pass` and `they are not aware of theseriousness of the complaints`.Eventough the results of our study are made on a limited number of population in a single center, it supports the fact that the awareness of stroke in our community isnot sufficient. The great ratio of the study group such as 91,7% did not receive priorinformative and training brochures, posters, films, etc. about stroke signs andtreatments and the awerness of the ones who recieved those are much more than whodidn't and those facts make us think that such kind of introductory studies could bebenificial. We consider that increasing of the awerness would improve early diagnosisand treatment rates. More comprehensive studies which would be conducted withlarger population would be benificial in regards of measuring the stroke awareness andproject the educational activities.