Sigara içenlerde lipid peroksidasyonu antioksidan aktivite ve solunum fonksiyon testleri

Abstract

ÖZET Öncelikle sigara kullanımı olmak üzere çevre kirliliği, kimyasal ajanlar, radyasyon serbest oksijen radikallerini açığa çıkararak, oksidan-antioksidan dengesini bozmaktadır. Bu da pek çok akciğer hastalığı patogenezinde rol oynamaktadır. Sigara içimi serbest radikallerin oluşmasını indükleyerek lipid peroksidasyonunu bozmakta ve hücresel hasara yol açmaktadır. Sigara kullanımı küçük hava yollarını etkileyerek obstrüksiyona neden olmakta, KOAH oluşmasında major risk faktörü olarak rol oynamaktadır. Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ne Ağustos-Ekim 1999 tarihleri arasında başvuran, 20-40 yaşları arasında sigara içen ve 20 sigara içmeyen toplam 40 erkek çalışmaya alındı. Her iki grubun eşlik eden hastalığı ve ilaç kullanım öyküsü yoktu. Sigara içenlerde öykü en az 5 paket/yıl'dı. Çalışma grubunun aç kamına heparinli kan örnekleri alınarak MDA düzeyleri TBA reaktivitesi metodu kullanılarak ölçüldü. SOD aktivitesi ise Ransod ticari kiti kullanılarak heparinize kanda çalışıldı. Yine gruplara solunum fonksiyon testleri uygulandı ve parametreler değerlendirildi. FEV1, FEV1/FVC, FEF25-75 parametreleri kendi aralarında ve sigara içiminin paket/yıl süresi ile ilişkisi de göz önünde bulundurularak daha spesifik olarak değerlendirildi. Bulguların istatistiksel olarak karşılaştırılması Student's t testi ile gerçekleştirildi. Çalışma sonucunda sigara içenlerde kontrol grubuna oranla SOD düzeyi daha düşük olarak bulunmasına karşın istatistiksel olarak anlamsızdı. 34Sigara içen grupta, kontrol grubuna oranla MDA düzeyi daha yüksek olarak bulundu. İstatiksel olarak değerlendirildiğinde ise anlamlıydı. SFT parametrelerinden FEV1/FVC ve FEF25-75 değerlerinde sigara içen grupla içmeyen grup arasında anlamlı fark saptandı. Bu da sigara içenlerde beklenen bir sonuçtur. Sigara içenlerde paket/yıl ile MDA karşılaştırıldığında orta dereceli ilişki bulunurken, SFT parametrelerinden FVC, FEV1, FEF25-75 değerleri paket/yıl ile karşılaştırıldığında ise zayıf ilişki tesbit edildi. Bu sonuçlar yaş grubunun genç olması, aktif yaşam sürme ile açıklanabilir. Tüm bu sonuçlar sigara içiminin lipid peroksidasyonunu bozduğunu, oksidan antioksidan sistemini etkilediğini, solunum fonksiyon testlerinde anlamlı değişiklikler yaptığını desteklemektedir. 35