İzofluran ve propofol anestezisinin lipid metabolizması üzerine etkileri

Abstract

ÖZET Çalışmamızda propofol ve izofluran anestezisi uygulanan aterosklerotik göz dibi bulguları olan ve göz dibi bulgusu olmayan olgularda, kan lipid düzeylerini en az etkileyen ajanı belirlemeye çalıştık. Bunun için Ankara Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesinde ASA 1 ve ASA 11 grubu elektif cerrahi uygulanan rastgele seçilmiş 60 hasta üzerinde çalışıldı. Kullanılan anestezik ajana göre 30'ar kişilik 2 ana gruba ayrıldı. Hastalar, preoperatif yapılan göz dibi muayenesi ile aterosklerotik bulgu olanlar ve olmayanlar (normal) olmak üzere 2 alt gruba ayrıldı. Birinci grup propofol grubu (propofol-normal=PN, propofol- aterosklerotik=PA), 2. grup izofluran grubu (izofluran-normal=İN, izofluran- aterosklerotik=İA) olarak değerlendirildi. İzofluran grubunda; anestezi indüksiyonu 4-7 mg/kg tiopental ile sağlandıktan sonra, 120. saniyede entübasyon 0.15 mg/kg cisatrakuryum besilat ile gerçekleştirildi. Anestezi idamesi % 50 O2 + % 50 N20 + izofluran ve fraksiyone dozlarda cisatrakuryum besilat 0.03 mg/kg ile sürdürüldü. Propofol grubunda ise anestezi indüksiyonu 2.5 mg/kg propofol ile sağlandıktan sonra, yine 120. saniyede entübasyon 0.15 mg/kg cisatrakuryum besilat ile gerçekleştirildi. Anestezi idamesi ilk yarım saat 12 mg/kg, sonraki yarım saat 9 mg/kg ve daha sonra 6 mg/kg propofol infiizyonu + % 50 02 + % 50 N20 ve fraksiyone dozlarda 0.03 mg/kg cisatrakuryum besilat ile sürdürüldü. Propofol infüzyonu dozu kalp hızı ve ortalama arteryel basınç kontrol değerlerinin ± % 15 'i oranında sapmasına izin verilecek şekilde ayarlandı. Her iki grupta indüksiyon öncesi, indüksiyon sonrası, postoperatif 30. dakika ve postoperatif 24. saatlerdeki SAB, DAB ve KTA değerlerine bakıldı. Aynı zamanlarda alman venöz kan örneklerinde trigliserid, kolesterol, HDL, LDL, VLDL, AST, ALT ve GGT değerlerine bakıldı. 45PA ve PN gruplarında indüksiyon öncesi değerlerle indüksiyondan sonrası, postoperatif 30. dakika ve postoperatif 24. saatlerde SAB, DAB ve KTA değerlendirildiğinde istatistiksel olarak anlamlı değişiklik saptanmadı. Karaciğer enzimlerinde, Pa grubunda sadece 4. evrede AST ve ALT değerinde anlamlı yükseklik (p<0.05) ve PN grubunda ise AST değerinde 3. ve 4. evrelerde anlamlı yükselme saptandı (p<0.05). İzofluran gruplarında ise AST IA grubunda 3. ve 4. evrelerde anlamlı (p<0.05) yükselme, IN grubunda sadece dördüncü evrede anlamlı yükselme kaydedildi. ALT sadece IA grubunda 4. evrede istatistiksel olarak yüksek (p<0.05) bulduk. GGT değerlerinde izofluran ve propofol grublannda anlamsız değişiklikler kaydedildi. Kolesterol değerlerinde her grupta ve tüm evrelerde anlamlı düşüşler bulduk. Trigliserid değerlerinde propofol grubunda 2. ve 3. evrelerde anlamlı yükselmeler, izofluran grubunda sadece IN grubunda 4. evrede anlamlı düşüş, diğer evrelerde anlamsız değişiklikler saptadık. HDL değerleri izofluran grubunda 2. ve 3. evrelerde anlamlı düşüşler, PA grubunda da 2. ve 3. evrelerde anlamlı düşüşler PN grubunda ise tüm evrelerde anlamlı düşüşler kaydedildi. LDL değerleri kolesterol değerlerine, VLDL ise trigliserid değerlerine paralel seyretti. Karaciğer metabolizması ve kan lipidleri üzerinde anestezik ajanların etkisini değerlendirdiğimiz çalışmamızda, aterosklerotik hastalarda anestezik ajan olarak izofluran kullanılmasının daha uygun olacağı kanaatine varıldı. 46