An Investigation of the effects of latest inventory valuation in Turkey a case study

Abstract

ÖZET TÜRKÎYEDEKİ EN SON STOK DEĞERLEME YÖNETMELİĞİNİN ETKİLERİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA Onur ATTAR Yüksek Lisans Tezi, İşletme Bölümü Tez Yöneticisi : Doç. Dr. Can Şımga MUĞAN Ocak 1996 Bu çalışmada, Türkiye Vergi Usul Kanunu' nda stok değerleme metodlanndan, Son Giren İlk Çıkar (LIFO) metodunun kullanımına ilişkin, enflasyonun muhasebe üzerindeki olumsuz etkilerini gidermeye yönelik olarak yapılan değişikliğin etkileri incelenmektedir. Bu metod; gübre MKE ürünleri ve tarım ilaçlan ticareti sektöründe faaliyet gösteren ATTARLAR Mak. San. ve Tic. A.Ş. nin stoklan üzerine 1990-94 dönemi için uygulanmıştır. Metod, şirketin vergi yükümlülüklerini düşürmekle beraber; 193 no lu vergi usul kanunun 41. maddesi gereği; LIFO metodu kullanılmadığı takdirde, vergiden indirilen finansal harcamalann gider olarak indirilmesi engellendiği için gerçekte metodun kullanımı avantajlı olmamakta; enflasyonun olumsuz etkilerini gidermemektedir. Bu durumda göz ardı edilmemesi gereken bir bulgu da şirketin faaliyet gösterdiği sektörde fiyat ve stok düzeylerinde gözlenen dalgalı hareketlerdir ki, bunlar LIFO metodunun beklenen sonuçlan vermesi için gerekli olan fiyat ve stoklardaki devamlı yükselme eğilimi varsayımım geçersiz kılmaktadır. Anahtar Kelimeler : Son Giren İlk Çıkar Yöntemi, Stok Değerleme Yöntemleri, Enflasyon Muhasebesi.

ABSTRACT AN INVESTIGATION OF THE EFFECTS OF LATEST INVENTORY VALUATION REGULATION IN TURKEY A CASE STUDY Onur ATTAR MBA Supervisor : Assoc. Prof. Dr. Can Şrmga MU?AN January 1996 In this study; the effect of latest changes in the tax codes regarding the use of Last In First Out ( LIFO ) method of inventory valuation as a means of overcoming the effect of inflation is examined in a case study. LIFO method is applied to inventory valuation of ATT ARLAR Mak. San. ve Tic. A.Ş.; a firm operating in the trading sector of fertilizers, MKE Products and Agricultural Chemicals for the period 1990-94. Usage of the LIFO method yielded reductions in the taxes paid; however since the 41th item of the code no. : 193 of the procedural tax law of Türkiye restricts the amount of expenses deducible from taxes; the overall effect is not a reduction in the taxes paid. Besides, main preconditions to be satisfied to be able to use the LIFO method : non-decreasing levels of inventories and a continuous upward trend in the specific price level faced by the firm are not satisfied. In the sector; price levels and stocks are found out to exhibit fluctuating patterns due to government subsidizing policies and weather conditions respectively. Key Words : LIFO Method, Inventory Valuation, Stock Valuation, Inflation Accounting.