Diyabetik ketoasidoz olgularında kalp hızı değişkenliğinin değerlendirilmesi

Abstract

Tip 1 diyabet hastalarının % 15-67'si diyabetik ketoasidoz tablosu ile başvurarak tanı alırken, takipli hastaların yaklaşık yılda % 1-10'u ketoasidoz tablosu ile başvururlar. Sinüs düğümü düzeyindeki otonomik etkileşimlerin dolaylı bir göstergesi olan kalp atım hızı değişkenliği, kalbin nöronal kontrolünün bir göstergesi olarak kullanılmaktadır.En erken kardiyak otonom nöropati bulgusu, hatta subklinik aşamada görülebilen, kalp atım hızı değişikliğinde azalma olmasıdır. Kardiyak otonom nöropati patogenezinde sürecin başlamasında ana neden, kan şeker regülasyonunun kötü olmasıdır.Çalışmamızın amacı, tip 1 diyabetin akut komplikasyonu olan diyabetik ketoasidoz tablosunun kalp atım hızı üzerinde meydana getirdiği değişiklerin değerlendirilmesidir.Materyal ve Metot:Doktor Behçet Uz Çocuk Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesinde Mayıs–Aralık 2016 tarihleri arasında diyabetik ketoasidoz tanısı alan hastalar çalışmamıza dahil edildi. Hastaneye ilk başvuru anında ve DKA tablosundan çıktıktan 72 saat sonra 24 saatlik Holter EKG'leri prospektif olarak çekildi ve değerlendirildi.Araştırmaya DKA tablosunu karşılayan 18 hasta alındı.Konjenital kardiopati, kardiak cerrahi öykü, kardiak otonom nöropatiye bağlı olmayan aritmisi olmayanlar, ketoasidoz kriterlerini karşılamayan olgular ise çalışmaya dahil edilmedi.Gruplar Paired-t testi, Wilcoxon testi ile karşılaştırıldı.Tüm istatistiksel analizler Statistical Package for the Social Sciences 18.0 Microsoft for Windows programı ile yapıldı. p <0.05 değeri istatistiksel anlamlı kabul edildi. Bulgular:Diyabetik ketoasidoz tablosu ile başvuran 18 tip 1 diyabet hastası ile yapılan çalışmada hastalar ortalama 138,5 ± 45,5 (ay) yaşında ve ortalama hemoglobin A1c değerleri 11,2 ± 1,5 mg/dl olarak bulundu.Hastaların diyabetik ketoasidoz süresince ve sonra kontrol anında bakılan kalp atım hızı değişkenliği parametreleri; SDNN, SDANN, SDNNi, rMSSD ve pNN50 değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık olduğu gözlendi.Kalp atım hızı değişkenliği parametrelerinin ketoasidoz anında daha kısa olduğu saptandı.Tartışma:Yüksek kalp atım hızı değişkenliği sağlıklı bireyin uyum yeteneğini yansıtırken, otonom sinir sistemi disfonksiyonu olanlarda kalp atım hızı değişikliğinin azaldığı gösterilmiştir.Literatürde kalp atım hızı değişkenliğinin hangi faktörlerden etkilendiği konusunda net bir konsensus yoktur. Diyabetin süresi, kronik kan şeker regülasyonu bozukluğunun ve akut hipoglisemi ataklarının kalp atım hızı değişkenliği değerlerinde azalma için risk faktörü olduğu gösterilmiştir. Bizim çalışmamızda, akut komplikasyon olan diyabetik ketoasidozun kalp atım hızı değişkenliğini azalttığı gösterilmiştir.Anahtar kelimeler: Diyabetik ketoasidoz, Tip 1 diyabet, Kalp atım hızı değişkenliği, KardiyakOtonom nöropati, 24 saatlik ritim Holter EKG

Introduction: While 15-67 % of Type 1 diabetic patients are first diagnosed as diabetic ketoacidosis (DKA), and during their follow-up period, approximately 1-10% of patients present with ketoacidosis annually. Heart rate variability, an indirect indicator of autonomic interactions at sinoatrial node level, is used as a marker of heart neuronal control. The earliest cardiac autonomic neuropathy finding is that there is a decrease in heart rate variability which can be seen even at subclinical phase. The main initiating cause of cardiac autonomic neuropathy pathogenesis is poor glycemic control. The aim of our study was to assess the effects of diabetic ketoacidosis, an acute complication of type 1 diabetes, on heart rate variability. Material and Method:Patients who were admitted to Dr Behçet Uz Children's Diseases and Surgery Training and Research Hospital between May and December 2016 with DKA diagnosis were enrolled in our study. Twenty four hour Holter electrocardiography of the patients were prospectively obtained and assessed when they have first admitted to our hospital and it has been repeated 72-hours after their recovery from diabetic ketoacidosis. Eighteen patients fulfilling DKA criteria were included in the study. Those with congenital cardiopathy, cardiac surgical history and arythmia which has not been not linked to cardiac autonomic neuropathy were excluded.The groups were compared in terms of Paired-t test and Wilcoxon test. All statistical analyses were carried out with Statistical Package for the Social Sciences 18.0 Microsoft for Windows programme. The p value smaller than 0.05 (p <0.05) was regarded as statistically significant. Findings: In our study we have enrolled 18 Type1 diabetes patients who were admitted to our hospital with the diagnosis of diabetic ketoacidosis. Their average age was found to be 138,5 ± 45,5 (months) and average hemoglobin A1c values were found to be 11,2 ± 1,5 (mg/dl). Heart rate variability of patients obtained during diabetic ketoacidosis and 72 hours after their recovery. There is statistically significant difference between SDNN, SDANN, SDNNi, rMSSD and pNN50 values. All these parameters of heart rate variability were found to be shorter in the course of diabetic ketoacidosis. Discussion:It has been shown that high heart rate variability reflects adaptability of healthy individual and a decrease in the heart rate variability represents autonomic nervous system dysfunction. In literature, there is no apparent consensus about which factors affects the heart rate variability. The duration of diabetes period, chronic blood glucose regulation impairment and acute hypoglycemia attacks were shown as risk factors for decrease in heart rate variability. In our study, we found that diabetic ketoacidosis, which is an acute complication of diabetes, decreases heart rate variability. Keywords : Diabetic ketoacidosis, Type1 diabetes, Heart rate variability, Cardiac autonomous neuropathy,24 hour ECG