Yanık yoğun bakım servisinde takip edilen elektrik yanıklarında mortalite üzerine etkili faktörler

Abstract

Amaç:Yanık Yoğun Bakım Ünitemizde takip ve tedavi edilen elektrik yanığı olgularının retrospektif olarak incelenmesiyle mortaliteyi etkileyen faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır.Materyal ve Metod: Ocak 2011-Aralık 2015 tarihleri arasında S.B. Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Yanık Yoğun Bakım Ünitesi'nde elektrik yanığı nedeniyle takip edilen 115 hastaya ait dosya kayıtları incelendi. Yaş, cinsiyet, voltaj, Glasgow koma skoru (GKS), APACHE II skoru, yanık şekli, yanık genişliği, yandıktan sonra yanık yoğun bakım ünitesine geliş süresi, etkilenen vücut bölgeleri, ek travma varlığı, fasyatomi, greftleme, amputasyon durumu, yoğun bakım ünitesi (YBÜ) yatış süresi, mekanik ventilasyon süresi, sepsis gelişimi, pozitif inotrop ihtiyacı, düşük akımlı renal replasman tedavisi ihtiyacı, mortalite durumu, ve yoğun bakıma kabuldeki laboratuvar değerleri (beyaz küre (BK), üre, kreatinin, albumin, AST, ALT, troponin, CKMB, CK, potasyum, kalsiyum ve sodyum) kaydedilerek incelendi. BulgularÇalışmamızda genel mortalite oranı %10.6 olarak tespit edildi. Düşük voltaj yaralanlamalarda mortalite %8 iken, yüksek voltajlı yaralanmalarda %13.1 olarak bulundu.Hastaların %63.7 sinin 15-40 yaş aralığında idiler. Hastaların %95.5'inin erkek olduğu tespit edildi. Elektrikle beraber alev yanığı ve elektrikle beraber genel vücut travması olan hastalarda mortalite anlamlı olarak yüksek bulundu.Ortalama yanık genişliği TBSA'ya göre %20.2 olarak bulundu. Yanık genişliği TBSA'ya göre %15'in altında olan hastalarda mortalite sadece %1.7 iken, %50'nin üzerindeki yanıklarda mortalite %54.5 olarak bulundu. En sık etkilenen vücut bölgeleri; üst ekstremiteler, sonra sırasıyla alt ekstremiteler, gövde, boyun ve baş bölgeleriydi. Yoğun bakım yatış süreleri değerlendirildiğinde 6 günden uzun süre takip edilen hastalarda mortalite anlamlı olarak yüksek bulundu. Sepsis ve ABY gelişen, SRRT, Mekanik ventilator tedavisi ve pozitif inotrop tedavisi uygulanan hastalarda da mortalite anlamlı olarak yüksek bulundu. Yoğun bakıma kabulde GKS <9 ve 20< APACHE II olan hastalarda mortalite anlamlı olarak yüksekti.Yoğun bakıma varış süresinin mortaliteye anlamlı etkisi yoktu.Fasyatomi, amputasyon ve greftleme yapılan hastaların oranları sırasıyla %31.5, %11.7 ve %45.9 olarak bulundu. Yüksek voltajlı elektrik yaralanmalarında bu değerler sırasıyla %45.9, %19.7 ve %63.9 idi. Hastaların yanık YBÜ'ne geliş laboratuvar değerlerinde albumin düşük bulundu. AST,ALT,Üre, Kreatinin,Troponin, BK,CK ve CKMB değerleri genellikle yüksek bulundu. Elektrolitlerde belirgin bir değişim saptanmadı. SonuçElektrik yanığına bağlı yanıklarda mortalitenin % 10.6 olarak bulduğumuz bu çalışmanın verilerine dayanarak söyleyebiliriz ki; elektrik yaralanması gerçekleştikten sonra hastaya etkileri yıkıcıdır. Erken safhalarda hastalar elektrikle beraber genel vücut travması ve alev yanığına maruz kalabilirler. Kardiyak arreste varan ritm bozuklukları gözden kaçmamalıdır. Hastaların yanık merkezlerine ulaştırılmaları ideal olsa da bu her zaman mümkün değildir ve aslında acil bir durum da değildir. Olay anından itibaren hastaya yeterli ve devamlı sıvı resusistasyonu yapılmalı ve öncelikle erken dönemde kompartman sendromlarının tedavi edilebileceği herhangi bir cerrahi merkeze ulaştırılmalıdır. Elektrik yaralanmalarında esas olan önleyici tedbirlerin alınmasıdır. Elektrik dağıtımı ve kullanımı ile ilgili tüm safhalarda gerekli güvenlik standartlarının tanımlanması ve bunların uygulanması elektriğe bağlı ölümleri ve sakatlanmaları asgari seviyeye indirecektir.

Objective: Electrotraumas affect the anatomical, histological structureand biochemistry of body and trigger very complex reactions. The goal of this study was to analyse the factors affecting the mortality rate of electrical burn injuries in patients followed in a tertiary burn intensive care unite.Materials and method: In this study we reviewed retrospectively the hospital database and burn intensive care unit records of 115 electrical burn injury patients during 5years period. Age, gender, voltage levels, body surface area affected by burns, elapsed time after burn, additional trauma or surgical interventions, length of stay in Burn Intensive Care Unit, mechanical ventilation and renal replacement therapy requirement were recorded.Results: The majority of patients were men (95%) between 15-40 years. Mortality rate was significantly higher in high voltage injuries than low voltage injuries(13.1% vs 8%). Affected body surface area was statistically significant predictors of mortality. In patients suffered more than 50% of body surface area, mortality increased up to 54.5%. The mostly affected body regions were upper limbs but the highest mortality existed in patients with trunk exposure. Mortality was higher in the group with longer than 24 hours of reaching to the hospital compared to the other two groups that are able to reach to the hospital in between 12-24 hours and less than 12 hours (p>0.05). The mortality was significantly higher in the patients having renal replacement and mechanical ventilation treatment and in patients with more than six days of intensive care unit stay. Accorging to the correlation analysis, a direct proportional correlation between mortality and burn type, burn width, APACHE 2 score values, fasciotomy application and general body trauma; and an inverse proportional correlation between gender and GCS values have been found. Conclusion: Extent of a damage from an electrical burn can appear within several days due to skin hiding the massive injury beneath (iceberg effect). Electrical burns can be accompanied with general body trauma and head trauma. The patience's coma situation, burn type, burn width, development of sepsis are the most important reasons for mortality.These patients showed be carefully assessed and immediate effective interventions must be managed with skilled multidisciplinary approach. Adequate and continuous fluid resuscitation must be performed from the beginning of the incident. It should be delivered to a center where compartment syndrome can be treated in the early period. Fatal disrhythmias should not be skipped.