Romatoid artrit tanılı hastalarda metotreksat yan etki özelliklerinin incelenmesi

Abstract

Amaç: Romatoid artrit, nedeni bilinmeyen, primer olarak eklemlerin sinoviyal sıvısını tutan sistemik iltihaplı bir hastalıktır. Romatoid artrit kronik bir hastalık olup yönetimi esnasında karşılaşılan önemli sorunlardan biri ilaç yan etkileridir. Bu yan etkiler hem hasta uyumunu, hem de hastalık yönetimini sınırlandırarak önemli sorun teşkil etmektedir. Romatoid artrit tedavisi esnasında ilk ve en çok kullanılan ilaçlar hastalığı modifiye eden antiromatizmal ilaçlarlardır. Bu ilaçlardan en çok metotreksat kullanılmaktadır. Bu çalışmamızda romatoid artrit tedavisinde en sık kullanılan ilaç olan metotreksatın hangi grup hastalarda, hangi kullanım koşullarında daha fazla yan etkisinin gözlenebileceğinin tespiti ve akılcı ilaç kullanımının arttırılmasına katkı sağlanmasını planlandık. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya (Aralık, 2012 – Ocak, 2018) tarihleri arasında hastanemiz Romatoloji Polikliniklerinde takip edilen romatoid artrit tanısı almış olan erişkin yaş grubu ve hastalık değiştirici en az bir ilaç kullanan tüm hastalar dahil edilmiştir. 18 yaş altı, takip dosyalarında verileri eksik olan ve ilaç başlandıktan sonra kontrole gelmeyen hastalar çalışmadan dışlanmıştır. Çalışmaya dahil edilen hastaların verileri retrospektif olarak araştırılmıştır. İstatistiksel veriler için SPSS Versiyon 17.0(SPSS Inc., Chicago, IL, USA) programı kullanılmıştır. Bulgular: Çalışmaya 910 hasta dahil edildi. Bu hastaların 415 (%45,6) 'inde kullandığı romatizmal ilaçlara bağlı ilaç yan etkisi görüldü. Yan etki görülen 415 hastanın 207 (%22,7)' sinde metotreksata bağlı ilaç yan etkisi görüldü. Ekstraartiküler tutulum varlığı, metotreksatla birlikte kullanılan Leflunamid ve anti- Tümör nekrozis faktör dışı biyolojik ajan kullanımının metotreksat yan etki gelişimini arttırdığı saptandı. Yaş ile metotreksat yan etkisi arasında negatif korelasyon saptanmıştır. Sonuç: Çalışmamız sonucunda metotreksat kullanan romatoid artrit hastalarında, ilaca bağlı yan etkinin görülmesinde, demografik özelliklerden çok beraber kullanılan ilaçlar ve hastalığın sistemik tutulumunun önemli olduğunu düşünmekteyizAnahtar Kelimeler: İlaç yan etkisi, Metotreksat, Romatoid artrit

Aim: Rheumatoid arthritis is a chronic systemic inflammatory disease of unknown cause that causes joint inflammation. Adverse effect of drugs is one of the major problems during the management of rheumatoid arthritis. These side effects are important problems by limiting both treatment compliance and disease management. The first and most commonly used drugs during the treatment of rheumatoid arthritis are disease-modifying antirheumatic drugs. Methotrexate is the most popular drug for the treatment of rheumatoid arthritis. We aimed to determine the side effects of methotrexate, which is the most commonly used drug in rheumatoid arthritis treatment in this study. Materials and Methods: The study included all patients in the rheumatology clinic of our hospital who were diagnosed with rheumatoid arthritis and used at least one of disease-modifying antirheumatic drugs between December 2012 -and January 2018. Patients excluded if they didn't come to the control after starting the drug, had missing data and were under 18 years old. Patient medical record data collected retrospectively SPSS Version 17.0 (SPSS Inc., Chicago, IL, USA) program was used for statistical data. Results: 910 patients were included in the study. 415 (45.6%) patients, 22.7% of those using methotrexate, had adverse reactions who taking biological drugs. Presence of extraarticular organ involvement and taking methotrexate with leflunamide or biological agent except for anti-tumor necrosis factor increased side effects of methotrexate significantly. There was a negative correlation between age and side effects of methotrexate. Conclusion: As a result, extraarticular organ involvement and combination methotreaxate with other antirheumatic drugs increased side effects of methotrexateKey Words: Drug side effects, Methotrexate, Rheumatoid arthritis,