Pnömoniye bağlı tip 1 solunum yetmezliğinde yüksek akımlı nazal kanül oksijen tedavisi, nazal kanül ile verilen oksijen tedavisinden daha etkili midir?

Abstract

Giriş ve Amaç: Solunum sisteminin temel görevi akciğerlerde O2 ve CO2 değişimi yapmaktır. Bunun için akciğerin pompa fonksiyonu ve gaz değişim ünitelerinin normal ve birbiri ile uyumlu bir şekilde çalışması gerekmektedir. Eğer bu ünitelerden birinde veya ikisinde birden bozukluk ortaya çıkarsa solunum yetmezliği gelişir. Pnömoni; alt solunum yollarının savunma mekanizmalarının bozulması sonucu ortaya çıkan akciğer parankiminin eksudatif konsalidasyonu olup enfeksiyona bağlı mortalitenin en sık sebebidir. Pnönoniye bağlı solunum yetmezliğinde daha çok nazal kanül oksijen tedavisi uygulanmaktadır. YANKO ise son yıllarda kritik hastalarda kullanımı artan noninvaziv mekanik ventilasyon yöntemlerinden biridir. Biz bu çalışmada hipoksemik solunum yetmezliği nedeni ile hastaneye yatan hastalarda YANKO tedavisinin nazal kanül ile oksijen tedavisinden daha etkin olduğunu göstermeyi amaçladık.Gereç ve Yöntem: Çalışmamız randomize kontrollü prospektif bir çalışma olup Haziran 2018-Haziran 2019 tarihleri arasında Sağlık Bilimleri Üniversitesi Kartal Dr. Lütfi Kırdar Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Hastalıkları Kliniğinde pnömoni ve tip 1 solunum yetmezliği tanısı ile yatırılan hastalar dahil edildi. Hastaneye yatış gerektiren hastalardan yatışı sırasında oda havasında alınan kan gazında PO2<60 mmHg, SO2<%88 ve PaCO2<45 mmHg olan hastalar tip 1 solunum yetmezliği olarak kabul edildi. Çalışmaya katılmak için onam vermeyen, pnömoni gelişmeden önce de hipoksemik akciğer hastalığı olan, evde USOT ve/veya BPAP kullanan ve tip 2 solunum yetmezliği (AKG'de PaCO2>45 ) olan hastalar çalışma dışı bırakıldı. Nazal kanül ile oksijen tedavisi için merkezi oksijen sistemi kullanıldı. YANKO tedavisi için Fisher&Paykel HEALTHCARE AIRVO 2 (East Tamaki, Auckland 2013, New Zealand) cihazı kullanıldı. İstatistiksel analizler için NCSS 2007 programı kullanıldı. Çalışma verileri değerlendirilirken iki grup karşılaştırmalarında Mann Whitney U testi kullanıldı. Üç ve üzeri takip grup görülen değişimlerin ölçülmesinde Friedman testi kullanıldı. Farklılığa neden olan ölçümlerin belirlenmesinde Wilcoxon Signed Rank testi kullanıldı. Niteliksel verilerin analizinde ise Pearson Chi-Square testi kullanıldı. P değerinin <0.05 olması istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi. Bulgular: Çalışmamıza 40 hasta dahil edildi. 20 hastaya NKOT verilirken 20 hastaya YANKO tedavisi uygulandı. Çalışmaya alınan tüm hastaların yaş ortalaması 77,48±9,98 olup bu hastaların 21'i (%52,5)'i erkek, 19 (%47,5)'u kadındı. Her iki grupta da tedavilerinin 1, 3, 5 ve 7'inci günü alınan AKG'deki pH, PaCO2 ve HCO3 değerlerinde anlamlı fark izlenmezken, PaO2 ve SO2'de ise istatiksel anlamlı fark elde edildi. Her iki grup birbiri ile karşılaştırıldığında ise günlere göre PaO2 ve SO2 artışı benzer düzeyde olup istatiksel olarak anlamlı fark saptanmadı. Tedavi süresinde YANKO alan 6 hasta IMV gereksinimi nedeni ile entübe edilirken, NKOT alan 3 hasta entübe edildi. YANKO tedavisi alan 14 hasta, NKOT alan 17 hasta taburcu oldu. Her iki grubun oksijen desteğinden ayrılma süreleri incelendiğinde ortalama 3 gün olup istatiksel anlamlılık sağlanamadı. Yine iki grubun hastane yatışı süreleri karşılaştırıldığında YANKO tedavisi alanlar ortalama 11 gün, NKOT alanlar ise ortalama 8 günde taburcu oldu. Her iki grubun hasta memnuniyeti incelendiğinde benzer sonuçlar çıktığı görüldü. Sonuç: Özellikle yoğun bakım ünitelerinde hipoksemik ve hiperkarbik solunum yetmezliği olan kritik hastalarda entübasyon öncesi ve sonrası giderek artan oranlarda kullanılan ve başarılı sonuçlar elde edilen YANKO tedavisinin etkinliği pnömoniye bağlı gelişen solunum yetmezliğinde NKOT ile benzer bulunmuş olmakla beraber çalışmanın tek merkezli ve az hasta sayısı ile yapılmış olması nedeni ile göğüs hastalıkları pratiğinde önemli yer tutan pnömoniye bağlı solunum yetmezliğinde kullanımı konusunda daha kapsamlı çalışmalara ihtiyaç vardır.

Introduction and Purpose: Exchanging O2 and CO2 gases between air and blood circulation is the main duty of human respiratory system. In order to execute this, gas exchange units and and the pumping function of human lungs need to work harmoniously. If either of these systems do not function properly, respiratory insufficiency becomes inevitable. Pneumonia, is the leading cause of mortality due to infective pathologies, happens when defensive mechanisms of the lower respiratory tract are broken causing exudative consolidation in lung parenchymal tissue. O2 treatment with nasal cannula is usually the preferred option on respiratory insufficiency in pneumonia patients. HFNC is one of the noninvasive mechanical ventilation techniques that has been used on critically ill patients at an increasing rate. In this study, we examined whether HFNC could be a a better option than nasal cannula on the patients who were hospitalized due to hypoxemic respiratory insufficiency.Materials and Method: In this randomized controlled prospective study, we included patients who were hospitalized with the diagnosis of pneumonia or type 1 respiratory insufficiency in SBU Lutfi Kırdar Research and Training Hospital between June-2018 and June-2019. Our inclusion criteria for type 1 respiratory insufficiency were PO2<60 mmHg, SO2<%88 and PaCO2<45 mmHg in arterial blood gas analysis that was taken under room oxygen. Patients, who were not obtained informed consent, have already been under another hypoxemic lung disease before pneumonia, have been type 2 respiratory insufficiency (ABG PaCO2>45), have been either using home LTOT-BPAP, were excluded from this study. Hospital central O2 distribution system were used to source nasal O2 cannulas in this study. Fisher&Paykel HEALTHCARE AIRVO 2 (East Tamaki, Auckland 2013, New Zealand) devices were used for HFNC treatment. We used Mann Whitney U statistical test to compare two groups. Friedman's statistical test were used to compare the change-over values in follow –ups among three groups or more. Wilcoxon Signed Rank test were used to measure statistically significant differences between the comparison groups. We analyzed non-numerical data with Pearson Chi-Square tests. The cut off value for statistically significant differences in these tests were p<0.05. Results: Forty patients were included in this study. Twenty patients were applied with nasal cannula O2 treatment while the other twenty patients were applied HFNC treatment. The mean value±SD for age was 77,48±9,98 in this study. Twenty-one of all subjects were male (%52,5), while 19 subjects were female (%47,5) in our study. There were no significant differences between two test groups in ABG pH ,PaCO2 and HC03 levels in test day 1,3,5 and 7; whereas PaO2 and SO2 levels were significantly different between these groups in mentioned days. When we compare PaO2 and SO2 levels in two groups directly, we observed similar day to day increases that is not statistically different between groups. During the course of experiment, 6 of the patients who were taken HFNC needed to be orotracheally intubated; while just only 3 of the patients who were taken nasal cannula O2 were required intubation. When we compare discharge times, we observed that patients that were taken HFNC treatment were averaged 11 days in hospital while patients that were taken nasal cannula were averaged only 8 days of staying time in hospital. When we compare patient's gratitude rates, we observed similar results for two groups. Conclusion: Although recent studies, mainly using data from reanimation units, have been observing true effectiveness of HFNC treatment on critically ill hypoxemic and hyper-carbic respiratory insufficient patients at an increasing rate, we observed no superiority of the HFNC treatment over nasal cannula O2 treatment in our patients who developed respiratory insufficiency due to pneumonia. On the other hand, our data collected from a single location with relatively small number of patients preventing us making a decisive conclusion. Therefore, multi-center comprehensive studies required to analyze the effectiveness of HFNC on respiratory insufficiency due to pneumonia.