Huzurevinde kalan yaşlılar ile evde yaşayan yaşlıların uyku, yaşam kalitesi, işlevsellik açısından karşılaştırılması

Abstract

9. ÖZET Amaç: Bu çalışmada, huzurevinde ve evde yaşayan yaşlıların uyku ve yaşam kalitelerini ve işlevsellik kapasitelerini tanımlamak ve yaşlıların uyku ve yaşam kalitesi ve işlevsellik kapasitelerini etkileyen etkenleri araştırmak amaçlandı. Yöntem: Çalışmanın evreni Konya İl merkezinde evde yaşayan yaşlılar ile huzurevinde yaşayan yaşlılardan oluşturuldu. Konya îl merkezinde evinde yaşayan 60 yaş ve üzeri 80 yaşlı ile Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumuna bağlı Dr. İ. Işık Huzurevinde yaşayan 60 yaş ve üzeri 80 yaşlı çalışmaya alındı. Vakalara Mini Mental Durum Muayenesi (MMDM), Pittsburg Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ), Dünya Sağlık Örgütün Yaşam Kalitesi Ölçeği- Kısa form (WHOQOL-Brief), Günlük Yaşam Uğraşları Ölçeği (GYUÖ) uygulandı. Bulgular: Çalışmaya huzurevinde yaşayan yaş ortalaması 71.30±7.2 olan, 56 (%70) erkek ve 24 (%30) kadın, evde yaşayan yaş ortalaması 70.56±5.6 olan 54 (%67.5) erkek, 26 (%32.5) kadın alındı. MMDM puanı huzurevi yaşayan yaşlılarda 26.8Ü.7, evde yaşayan yaşlılarda 27.2±1.8'idi. Huzurevinde ve evde yaşayan yaşlılar arasında cinsiyete, yaş ortalamasına, MMDM (Mini Mental Durum Muayenesi) puanlarına göre fark yoktu. Pittsburg Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ) toplam puanı huzurevinde yaşayan yaşlılarda 8.57±3.1, evde yaşayan yaşlılarda 7.00±2.6 idi. Huzurevinde yaşayan yaşlıların uyku kalitesi evde yaşayan yaşlıların uyku kalitesinden anlamlı derecede daha kötüydü. Yaşlıların uyku kalitesi üzerinde cinsiyetin, yaşın, hastalıkların, yaşanılan yerin (huzurevi - ev), bilişsel işlevlerin, yaşam kalitesinin önemli düzeyde etkisi olduğu bulundu. Yaşam kalitesi toplam puanı (WHOQOL) huzurevinde yaşayan yaşlılarda 53.66±8.59, evde yaşayan yaşlılarda 62.72±15.10 idi. Huzurevinde yaşayan yaşlıların yaşam kalitesi evde 96yaşayan yaşlıların yaşam kalitesinden anlamlı derecede daha kötüydü. Yaşlıların yaşam kalitesi üzerinde cinsiyetin, yaşın, hastalıkların, yaşanılan yerin (huzurevi - ev), bilişsel işlevlerin, uyku kalitesinin önemli düzeyde etkisi olduğu bulundu. Aynı zamanda, huzurevinde yaşayan yaşlıların işlevsellik kapasitesi de evde yaşayan yaşlılardan anlamlı derecede daha kötüydü. Tartışma: Yaşlılarda uyku ve yaşam kalitesi üzerinde cinsiyetin, yaşın, hastalıkların, yaşanılan yerin, bilişsel işlevlerin önemli etkileri olduğu saptandı. Bilişsel işlevler ile uyku kalitesinin ayrıntılı araştırılması gereği belirlendi. 97

10. SUMMARY Objective: The aims of this study are to determine the quality of sleep and life and the functional capacity of elderly people living in nursing home and at home and to analyse the risk factors that may have effect on quality of sleep and life and functional capacity of those individuals. Methods: The population of this study includes elderly people living at home in Konya city center and living in nursing home. Study sample consists of elderly people, whose ages are 60 and över, living at home(n=80) and living in the Nursing Home of Dr. İ. Işık, deparment of Social Services and Child Preserving Institution(n=80). Mini Mental State Examination (MMSE), Pittsburg Sleep Quality İndex (PSQI), World Health Organisation Quality Of Life- Brief (WHOQOL-Brief), Activity Daily Living Scales (ADLS) were applied to the caseses. Results: 56 (70%) men and 24 (30%) women with an average age of 71.30±7.2, were taken to the study from nursing home. And 54 (67.5%) men, 26 (32.5%) women who were living at their homes were taken to the study and their average age was 70.56±5.6. Average MMSE score of elderly people living in the nursing home was 26.8Ü.7 and of the people living at home was 27.2±1.8. There were no differences in sex, mean age, MMSE (Mini Mental State Examine) scores betvveen elderly people living at home and living in nursing home. PSQI total point of elderly people living in the nursing home was 8.57±3.1 and of the people living at home was 7.01±2.6. Sleep quality of elderly people living in the nursing home was significantly worse than elderly people living at home. The gender, age, illness, living place (nursing home - home), cognitive functions, life quality of the elderly people had great effects on their sleep quality. 98WHOQOL total point of elderly people living in the nursing home was 53.66±8.59 and of the people living at home was 62.72±15.10. Life quality of elderly people living in the nursing home was significantly worse man elderly people living at home. The gender, age, illness, living place (nursing home - home), cognitive functions, sleep quality of the elderly people had great effects on their life quality. Also, functional capacity of elderly people living in the nursing home was significantly more dependent than elderly peolple the living at home. Conclusions: The gender, age, illness, living place (nursing home - home), cognitive functions of the elderly people have great effects on their sleep and life quality. Cognitive function and sleep quality must be investigated in detail. 99