Genel anestezi uygulamasında kullanılan üç farklı anestezi protokolünün QT mesafesi üzerine olan etkilerinin karşılaştırılması

Abstract

Bu çalışmada amaç genel anestezide kullanılan 3 farklı yöntemin EKG' de QT ve QTc intervali üzerine etkilerini araştırmak ve karşılaştırmaktır.Fakülte etik kurul onayı alındıktan sonra ASA I-II risk grubuna giren, 20-60 yaş grubunda 60 hasta rasgele 3 gruba ayrıldı. Olgu seçiminde QT' yi uzatan ilaç kullanımının olmamasına, herhangi bir kalp hastalığının bulunmamasına, uzun QT sendrom öyküsü ve QT'yi uzatma ihtimali olan hastalık varlığı (romatoid artrit, DM, İleri derece KOAH vs) olmamasına dikkat edildi. Bekleme odasına alınan çalışmaya dahil edilen tüm vakalara iv damar yolu açılıp % 0.9 NaCl infüzyonu başlandıktan sonra rutin EKG, puls oksimetre ve noninvaziv tansiyon arteriyel monitorizasyonu (drager primus delta/delta XL kappa VS yazılım 5 anestezi makinası monitör ve donanımları) yapıldı. Sonrasında sedasyon amacı ile tüm olgulara 0.03 mg/kg midazolam iv olarak verildi ve anestezi indüksiyonu öncesinde tüm hastaların 3 derivasyonlu EKG'leri çekildi. Operasyon odasına alınan hastalara anestezi indüksiyonu için fentanil 1.5 µg/kg, propofol 2-2.5 mg/ kg ve rokuronyum 0.6 mg/kg dozda titre edilerek verildikten 3 dakika sonra endotrakeal entübasyon uygulandı. Grup I' deki hastalara %50 O2 ve %50 kuru hava açıldı. Anestezi idameleri için propofol ilk 30 dakikada 12 mg/kg/saat ikinci 30 dakikada 9 mg/kg/saat ve sonrasında 6 mg/kg/saat hızda ve remifentanil ise 0.1-0.5 µg/kg/dk hızda infüze edildi. Grup II' deki hastaların anestezi idamesinde % 50 O2 içinde 1 MAC değerinde desfluran inhalasyon yolu ile kullanıldı ve remifentanil 0.1-0.5 µg/kg/dk hızda infüze edildi. Grup III' deki hastaların anestezi idamesinde % 40 O2 içinde %60 N2O ve 1.00 MAC değerinde desfluran inhalasyon yolu ile kullanıldı. II ve III. gruptaki hastaların anestezi derinliğine göre desfluran konsantrasyonu titre edilerek ayarlandı. Anestezi derinliği kalp hızı ve ortalama arter basıncı (kontrol değerinin ± %20' i olacak şekilde), pupil değişikliği, terleme ve göz yaşarması gibi kriterlere göre belirlendi. Ayrıca III. gruptaki hastaların da yine aynı şekilde anestezi derinliklerine bakılarak gereğinde 0.5 µg/kg dozda fentanil eklendi. İndüksiyon öncesinde, indüksiyon sonrasında 5, 15, 45. dakikalarda kan basıncı, kalp hızı, SpO2 takipleri yapıldı. İkinci ve üçüncü grupta ise eş zamanlı olarak MAC değerleri not edildi. İndüksiyon sonrasında tüm hastaların 5, 15, 45. dakikalarda ve operasyon sonrasında 3 derivasyonlu (DI, DII, DIII) EKG'leri çekildi. QT ölçümleri bir kardiyolog tarafından yapıldı. Düzeltilmiş QT (QTc) değerleri Bazett formülü kullanılarak hesaplandı.Demografik veriler Chi-Square ve Unpaired Student-t-test ile karşılaştırıldı. Gruplar arası verilerin karşılaştırılmasında one-way analysis of variance ve t-test kullanıldı. Her grubun değişik zamanlardaki ölçümleri ve tekrarlayan ölçümler ANOVA ve Paired t test kullanılarak değerlendirildi. p < 0.05 değeri istatistiksel anlamlı fark olarak kabul edildi.Tüm olguların yaş, cinsiyet, ağırlık, boy, anestezi ve operasyon süreleri ve diğer demografik özellikleri her üç grupta benzer bulundu ( p> 0.05). Olguların başlangıç SAB, DAB, OAB ölçüm değerleri ve KAH değerleri karşılaştırıldığında gruplar arasında anlamlı fark yoktu (p> 0.05). Grup I kendi arasında kontrol değerine göre QT ve QTc ölçüm değerleri açısından karşılaştırıldığında 5, 15 ve 45. dakikada istatistiksel olarak anlamlı bir fark tespit edilmedi (p > 0.05). Grup II ve Grup III' de ise kontrol değerleri ile karşılaştırıldığında QT ve QTc ölçüm değerlerinde 15 ve 45. dakikada uzama tespit edildi ve bu uzama istatistiksel olarak anlamlı idi (p < 0.05). QT ve QTc ölçüm değerleri yönünden üç grup karşılaştırıldığında; Grup II-III'de 15., 45. dakika ve postoperatif ölçüm değerleri Grup I'e göre anlamlı olarak daha uzun bulundu. Sadece Grup III' de 5 olguda aritmi tespit edildi ve Grup I ile karşılaştırıldığında bu anlamlı kabul edildi (p < 0.05). Grup III' de 3 olguda taşikardi görüldü ve grup I ile karşılaştırıldığında bu anlamlı idi (p<0.05). Ancak müdahale gerektirecek bir yan etki ile karşılaşılmadı.Sonuç olarak anestezi idamesinde kullanılan volatil bir anestezik olan desfluran QT ve QTc' de anlamlı olarak uzama yapmıştır. Propofol kullanılan grupta ise böyle bir etki tespit edilmemiştir. Bu nedenle QT ve QTc' de uzama riski taşıyan hasta grubunda propofolün daha güvenli olduğu kanaatine vardık.

After faculty ethical commitee approval, the study was performed on 60 patients who were admitted for orthopedic, gynecological and urological operations, aged between 20-60 years ASA I-II physcal status. The patients with no previous history of heart disease, long QT syndrome or other diseases that elongated QT interval (diabetes mellitus, rheumatoid artridis, chronic obstrictive lung disease etc.), any drug therapy that elongated the QT interval criterias were included in the study. Patients were randomly allocated into 3 groups. After venous canulation, saline infusion was started. Rutine ECG, pulse oximetry and NIBP were monitored. For sedation, 0.03 mg/kg midazolam was given intravenously. Three deriviation ECG was obtained before anesthesia induction. Anesthesia induction was performed with fentanyl 1.5 µg/kg, propofol 2-2.5 mg/kg and rocuronium 0.6 mg/kg and endotracheal entubation was done after 3 minutes. In group I, %50 Oxygene and 50% air was used. Anasthesia was maintained with propofol 12mg/kg/h for first 30 minutes, 9mg/kg/h for second 30 minutes and then continued with 6mg/kg/h. In addition, remifentanyl was infused 0.1-0.5 µg/kg/min till the end of the surgery. In group II, 1.00 MAC desflurane in 50% oxygen was administirated and remifentanyl was infused 0.1-0.5 µg/kg/min till the end of the surgery. In group III, 60% N2O and 1.00 MAC desflurane in 40% oxygen was administirated. Desflurane consantration was titrated according to anesthesia depth in group II and III. Anesthesia depth was assessed with clinical criterias such as heart rate and mean arterial pressure (control values ± %20), pupill changes and perspiration. In group III, depending on anesthesia depth 0.5 µg/kg fentanyl was added when necessary. Blood pressure, heart rate and SpO2 values were recorded as just before induction and at 5th,15th, 45th minutes after induction. MAC values were also recorded in group II and group III at the same time. Three derivation ECG (DI, DII, DIII) was obtained at 5, 15, 45th. minutes of induction and after operation. QT interval length was measured by a cardiologist. Corrected QT (QTc) values calculated by Bazett?s Formula.Chi-Square and Unpaired Student-t-test were used for comparison of demographic data between the three groups. One -way analysis of variance and t-test were used for comparison of data between the three groups. For each group, measurements which were made at the different times and repeated measurements were evaluated with ANOVA and Paired t test. p<0.05 was considered as statistically significant.Age, gender, body weight, body height and other demografic variables and the duration of operation were similar between the groups (p>0.05). Control, systolic arterial pressure (SAP), diastolic arterial pressure (DAP), mean arterial pressure (MAP) values and heart rate (HR) values were also similar among the groups (p>0.05).In group I, there were not any statistical differences between control QT and QTc values and the 5th, 15th, 45th minutes and postoperative measurements. In group II and III QT and QTc values were longer at 15th and 45th minutes compared with control values and this prolongation was statically significant for each group (p<0.05). When the three groups were compared for QT and QTc interval prolongation,15 th, 45 th minutes and postoperative measurements of QT and QTc interval were significantly longer in group II and III than group I. Arrhythmia was observed only in 5 cases in group III and this was statistically significant when compared with group I and II. In 3 cases in group III, tachicardia was observed and was statistically significant when compared with group I.In conclusion, desflurane used for anesthetic maintinance lead to prolongation in QT and QTc. Propofol did not cause a similar effect. Therefore, we concluded that, propofol is safer in cases, at risk of QT and QTc prolongation.