Doksorubisin tedavisinin kalp fonksiyonlarına etkisinin güncel ekokardiyografi parametreleri ile değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Doksorubisin kemoterapisinin, sol ventrikül (SV) ve sağ ventrikül (RV) fonksiyonlarına etkisini prospektif olarak değerlendirmek amacıyla bu çalışma planlandı.Metod: Doksorubisin kemoterapisi alan 45 hasta (erkek-kadın oranı, 8:37; ortalama yaş, 50,1±13,6 yıl) çalışmaya kaydedildi. Doksorubisin kemoterapisi almadan önce ve tedavi tamamlandıktan sonra ortalama 5. ayında klinik ve ekokardiyografik değerlendirmeler yapıldı. Bütün hastalara konvansiyonel ekokardiyografi ve kardiyak fonksiyonlardaki minimal değişiklikleri saptamada hassas bir teknik olan doku Doppler görüntüleme uygulandı. Ortalama kümülatif doksorubisin dozu 268,3 ± 49,9 mg/m2 bulundu (doz aralığı, 150-360 mg/m2). Ayrıca ventrikül fonksiyonlarını değerlendirmede konvansiyonel ekokardiyografi ile elde edilen miyokardiyal performans indeksi (MPİ) ve doku Doppler ile elde edilen MPİ (DDMPİ) parametreleri kullanıldı.Bulgular: Doksobusinin ortalama 268 mg/m2 dozu ile SV fonksiyonlarında aşağıdaki değişiklikler oluştu: izovolumetrik relaksasyon zamanında uzama olurken E hızı, E/A oranında azalma ve doku Doppler tekniği ile ölçülen hem Sm ve Em hızlarında hem de Em/Am oranında azalma oldu. Sol ventrikül ejeksiyon fraksiyonunda önemli bir değişiklik gözlenmedi. Sol ventrikülün konvansiyonel MPİ'si arttı (0,51± 0,09; 0,59±0,0, p= 0.00) fakat bu artış kümülatif doksorubisin dozuyla korele değildi (r= 0.11 p= 0.6). Doku Doppler ile elde edilen SV DDMPİ de artış gösterdi (0,51± 0,09; 0,59±0,09, p= 0.00). Bu artışın kümülatif doksorubisin dozuyla korele olduğu tespit edildi (r= 0.35 p= 0.015). Doku Doppler ile elde edilen RV DDMPİ' de önemli bir değişiklik meydana gelmedi (0,49 ± 0,14; 0,50 ± 0,12, p=0.56).Sonuç: Elde ettiğimiz veriler: (a) potansiyel olarak zararlı olduğu bilinen doksorubisin dozlarının altındaki seviyelerde gizli kardiyak hasarın görülebileceğini ve (b) düşük doz doksorubisinin SV fonksiyonlarını olumsuz olarak etkileyebileceğini fakat RV fonksiyonlarını etkilemediğini düşündürmektedir.Anahtar kelimeler: Doksorubisin, ekokardiyografi, MPİ

Objective: This study was designed to prospectively assess the effect of doxorubicin based chemotherapy on the left ventricular (LV) and right ventricular (RV) functions.Methods: Forty-five consecutive patients (male-to-female ratio, 8:37; mean age, 50,1±13,6 years) requiring doxorubicin-containing chemotherapy were enrolled. Clinical and echocardiographic assessments performed before were given doxorubicin and fifth months after completion of their chemotherapy. All patients underwent conventional echocardiography and tissue Doppler imaging (TDI), a very accurate technique for detecting minimal changes in cardiac function. The mean cumulative doxorubicin dose was 268,3 ± 49,9 mg/m2 (range, 150 to 360 mg/m2). In addition, the Myocardial Performance Index (MPI) obtained by conventional echocardiography and the MPI obtained by TDI were used to evaluate the ventricular functions.Results: The following significant changes in LV function occurred only after 268 mg/m2 of doxorubicin dose: a decrease in conventional early diastolic (E) velocities, E/A ratio, whereas isovolumetric relaxation time was prolonged and a reduction in both the Sm, Em velocities and in the Em/Am ratio as measured using the TDI technique. No significant changes in LV ejection fraction were observed. The LV MPI obtained by conventional echocardiography increased (0,51± 0,09 vs 0,59±0,0, p= 0.00) but did not correlate with cumulative doxorubicin dose (r= 0.11 p= 0.6). The MPI obtained by TDI also increased (0,51± 0,09 vs 0,59±0,09, p= 0.00). This rise correlated with cumulative doxorubicin dose (r= 0.35 p= 0.015). There was no significant change in the RV MPI obtained by TDI (0,49 ± 0,14 vs 0,50 ± 0,12, p=0.56).Conclusions: Our data suggest that: (a) subtle cardiac injury may be seen by the doxorubicin doses below the level known to be potentially carditoxic and (b) the low-dose doxorubicin may be poorly effect on LV function but does not affect RV function.Keywords: Doxorubicin, echocardiography, MPI