Molla Nizamü'd-din Ahunum Hikmet-i Nizamü'd-din : Cilt II. 110a-165a varakları arası: İnceleme-Metin-Dizin

Abstract

Yüksek lisans tezi olarak tarafımdan hazırlanan bu çalışma, (Molla NiôÀmü'ddìnÁòunum'un Óikmet-i NiôÀmü'd-dìn adlı eseri), Çağatay Türkçesinin sondöneminde yazılmıştır. Yazılış tarihi itibariyle Çağatay yazı dilinin yerine geçenÖzbek Türkçesi ve modern Uygur yazı dili arasında bir geçiş dönemine aittir.Son dönem eseri olmasından hareketle anılan geçiş dönemi özellilkleriniortaya koymak, bu geçiş dönemine ışık tutmak ve XIX. asrın sonu ile XX. asrınbaşında Orta Asya coğrafyasında yazılmış olan bu eseri, bilim alemine tanıtmakdüşüncesiyle yüksek lisans tezi olarak aldık.Hazırlamış olduğumuz tez, inceleme, transkripsiyonlumetin ve dizinden oluşmaktadır. Tezin `Giriş` kısmında yazarMolla NiôÀmü'd-dìn Ahunum'un hayatı ve eserleri hakkındabilgi verilmiştir. Daha sonra çalışmamız üç bölümden meydanagelmiştir.`I. Bölüm` de imla ve ses bilgisi özellikleri incelenmiş,eserde yer alan Arap imla geleneği özellikleri ile Eski Uygurimla özellikleri üzerinde durulmuştur. Ses Bilgisi kısmında iseünlü ve ünsüz sistemi üzerinde çalışılmıştır. `II. Bölüm`deeserin şekil bilgisi özellikleri incelenmiş ve eserde yer alankelimelerin yapım ve çekim bilgileri ayrıntılı olarak verilmiştir.`III. Bölüm`de eserin transkripsiyonlu metni yer almaktadır.`Metin`den sonra eserin gramatikal `Dizin`i tam olarakçıkartılmıştır. Eserde geçen bütün kelimelerin anlamları,geçtikleri yerler ve varsa Kırgızca karşılıkları gösterilmiştir.Tezin son kısmında da istifade ettiğimiz eser vesözlüklerin bibliyografyası verilmiştir.

The work of Molla NiôÀmü'd-dìn Áòunum Óikmet-i NiôÀmü'd-dìn we tookas a master's thesis was written in last period of Chagatay language. That's why thedate of writing of this work belongs to transition period from Chagatay to modernUzbek and Uygur languages.The research work targeted at revealing peculiarities of that period language,enlightening the transition period as well as introducing the work to thecontemporary scientific world.To achieve the aim we have made the transcription of the text, its index andgrammatical analysis. The work consists of Introduction, three chapters, Index andConclusion.The Introduction part of present thesis focuses mainly on the information aboutthe author Molla NiôÀmü'd-dìn Áòunum and his works. After this section the thesiscontents three chapters.The first considers the orthography and phonology of the text. The peculiaritiesof traditional orthography of the Arabic language and of an Ancient Uygur languageare shown in the chapter. In phonology part we analyze the system of vowels andconsonants.In the second chapter we consider the morphology of the language of the textand give detailed information on word-formation and conjugation suffixes.At the third chapter gives transcription of the text and then index of the thesis,which defines the meaning of all the words in the text, as well as their places in thethesis and versions in the Kyrgyz language if it is availablement.In Conclusion includes the result of the research.