Nikita Yakovleviç Biçurin'in hayatı, eserleri ve eserlerinde Kırgızlar

Abstract

Yukarıda konusunu belittiğimiz tezimiz beş bölümden oluşmaktadır.I. Bölüm `giriş` maddesinden oluşmaktadır. I. Bölümün `giriş` maddesinde;tezimizin konusu, amacı, önemi ve içeriği hakkında bilgiler verilmiştir.N. Ya. Biçurin'in hayatı konulu II. Bölüm altı maddede incelenmiştir. II. Bölüm 1.maddede; Biçurin'in doğumundan, Kazan Ruhani Seminaryumundaki eğitim yıllarından,Keşişliğe geçmesi ile İrkutsk Ruhani Seminaryumu Rektörlüğü görevine getirilmesi ve bugörevi sırasında disiplinli ve sert davranışları sonucunda bir iftira ile mahkeme edilip TobalskŞehrindeki küçük bir manastıra `Retorik Öğretmeni` olarak atanması ve bu şehirde Yu. A.Golovkin ile tanışıp Çin'e gidecek olan `Dokuzuncu Ruhani Misyon` Başkanlığına atandığıdöneme kadar olan gelişmeler işlenmiştir. II. Bölüm, 2. maddede; Biçurin'in DokuzuncuRuhani Misyon Başkanı olarak Çin'e gidişi, Pekin'de Çince öğrenişi, Çin ve Çin kültürüneduyduğu hayranlık, Çin'de gerçekleştirdiği ilmi çalışmaları ve zamanın Rus İmparatorluğuBaşkenti St. Petersburg'a gelişi konuları incelenmiştir. II. Bölüm 3. maddede; Biçurin'in St.Petersburg'ta ilmi çevreler ile ilşkileri, Pekin'deki görevini kötüye kullanma, Kiliseninbeklentilerini yerine getirmediği gerekçesi ve gelen şikayetler üzerine soruşturmaya tabi tutulup, Valaam Adasındaki bir manastıra sürgüne gönderilmesi konuları incelenmiştir. II.Bölüm 4. maddede; Biçurin'in Valaam Adasında geçirdiği üç yıl, burada ona yasaklanmasınarağmen üzerinde çalıştığı makaleleri ve ilmi çalışmaları, yakın dostları E. F. Timkovskiy ve P.L. Şilling'in onun bu sürgünden kurtulması amacı ile gerçekleştirdiği yardımlar hakkındakikonular işlenmiştir. II. Bölüm 5. maddede; Biçurin'in resmi görev ile iki sefer bulunduğuKyahta'daki faaliyetleri ve ilmi çalışmaları üzerine konular incelenmiştir. II. Bölüm 6.maddede; Biçurin'in Valaam Manastırından St. Petersburg'a gelip yerleşmesi, zamanın Rusİmparatorluğu Dış İşleri Bakanlığı Asya Bölümünde çalışmaya başlaması ve buradakiçalışmaları, ilmi çalışmaları ve hayatının son yılları hakkında bilgiler verilmektedir.Tezimizin III. Bölümünde Biçurin'in eserleri, yayımlanmış başlıca makalelerikonuları dört maddede işlenmiştir. III. Bölüm 1. maddede; N. Ya. Biçurin'in 1828-1834yılları arası yayımlanmış eserleri hakkında bilgiler verilmiştir. III. Bölüm 2. maddede; N. Ya.Biçurin'in 1838-1851 yılları arası yayımlanmış eserleri hakkında bilgiler verilmiştir. III.Bölüm 3. maddede; N. Ya. Biçurin'in ölümünden sonra 1906 yılında Pekin'de yayımlanan`Religii Uçennıh i Ego Obryadı` (İlim Adamlarının Dinleri ve Onun Törenleri) adlı eserihakkında bilgiler verilmektedir. III. Bölümün 4. maddesinde ise; N. Ya. Biçurin'inyayımlanan başlıca makaleleri hakkında bilgiler verilmektedir.Tezimizin IV. Bölümünde ise Biçurin'in eserlerinde Kırgızlar hakkında olan bilgileryedi maddede incelenmiştir. IV. Bölüm 1. maddede N. Ya. Biçurin'in Kırgızlar hakkındabilgiler veren eserleri ve Kırgızlar hakkında hangi konularda bilgiler verdiği belirtilmiştir. IV.Bölüm 2. maddede; N. Ya. Biçurin'in `Sob. Sved...` adlı eserine göre Kırgızların tarihsahnesine çıkışları ve onların `Sob. Sved...` ve `Zapiski o Mongolii...` adlı eserlere göre X.y.y.'a kadar siyasi tarihleri incelenmiş, Biçurin'in `Büyük Kırgız Kağanlığı`'nın oluşumuhakkında verdiği bilgiler farklı kaynaklar ile beraber değerlendirilmiştir. IV. Bölüm 3.maddede; N. Ya. Biçurin'in `Zapiski o Mongolii...` ve `Opi. Çjun. i. Vost…` adlıeserlerinden Kırgızların XIII. ve XVI. y.y.'lar arası siyasi durumları hakkında bilgilerverilmiştir. IV. Bölüm 4. maddede; N. Ya. Biçurin'in `İst. Oboz. Oyratov...` ve `Opi. Çjun.i. Vost…` adlı eserlerinde Kırgızların siyasi tarihleri üzerine verdiği bilgiler incelenmiştir.IV. Bölüm 5. maddede; N. Ya. Biçurin'in eserlerinde Kırgızların adlandırılışları ve boylarıhakkında olan bilgiler incelenmiştir. IV. Bölüm 6. maddede; N. Ya. Biçurin'in eserlerindeKırgızların sosyal yaşamları, kültürleri ve devlet yönetimleri üzerine olan bilgiler verilmiş vedeğerlendirilmiştir. IV. Bölüm 7. maddede ise; N. Ya. Biçurin'in Sved...` adlı eserindekiKırgızlar maddesinin tercümesi verilmiştir.Tezimizin V. Bölümünde; araştırmamızın değerlendirmesi `tezin sonucu` başlığıaltında verilmiştir. Ayrıca, bu bölümde tezimizin genel bir değerlendirmesi Kırgızca olaraksunulmuştur. Tezimizin `Tablo` kısmında ise; N. Ya. Biçurin'in `İst. Oboz. Oyratov...` adlıeserinde sunduğu tablo verilmiştir. Ayrıca, tezimizin `Ekler` kısmında; N. Ya. Biçurin'in`Sob. Sved...` adlı eserinde verdiği haritalar sunulmuştur.

The dissertatium has five chapters. At the first chapter, introduction part. Theintroduction part is abaut that, importance and goal of dissertatium.Second chapter of this dissertatium about that, Bichurin's life has been investigated,at the six topics. 1st topic of the 2nd chapter is about that, Bichurin's birth, his education inKazan Spritual Sanatorium; his manastry life, his rectorate days in Irkutsk SpritualSanatorium and his first law and has been appointed to manastry which is in the Tbolsk cityas the retoric theacher. And last one Bichurin has been appointed for president or the `9thSpiritual Mission`. 2nd topic of the 2nd chapter is about that, his travel to China and lerningChinese Language and his works in Pekin and last one, his coming to St. Petersburg. 3th topicof the 2nd chapter is about that Bichurin's relations with scienctific enuirons and his secondlaw and his ging to Valaam Island. 4th topic of the 2nd chapter is about that Bichurin'smanastry live in the Valaam Island Manastry. 5th topic of the 2nd chapter is about thatBichurin's studies in Kyahta. 6th topic of the 2nd is about that; Bichurin's coming fromValaam Island to St. Petersburg and to work in Asian Department of the Russian EmpireMinistry of Foreigner Affairs, his works in the ministry and last years of his life.Threed chapter of this dissertatium about that, Bichurin's work and his articles hasbeen investigated at the 4 topics. 1st topics is about, N. Ya. Bichurin's opuses between 1828and 1834. 2nd topic is about that Bichurin's opuses from 1838 to 1851. 3th topic is about that,`Religii Uchennih i Ego Obryadi` which has been written by Bichurin and has been printedafter his death. 4th topic is about that his articles which were printed in the different years.Foured chapter of this dissertation, about that Kyrgyz people in Bichurin's opuses,has seven topics. 1st topic is about that, the works which were written by N. Ya. Bichurinabout Kyrgyz people and what kinds of subjects were written by him. 2nd topic is about that,`Sob. Sved...` which was written by N. Ya. Bichurin, has been investigated how startedhistory of Kyrgyz people and `Sob. Sved...`, `Zapiski o Mongolii...` which were written byN. Ya. Bichurin, has been investigated political history of Kyrgyz people. 3th topic is aboutthat, `Zapiski o Mongolii...`, `Opi. Chjun. i Vost...` which were written by Bichurin, aboutpolitical situation of Kyrgyz people between XIII. and XVI. centuries. 4th topic is about that`Ist. Oboz. Oyratov...`, `Opi. Chjun. i Vost...`, which were written by Bichurin, are aboutthat `Tien Shan's` and `Yenisey's` Kyrgyz people political history between XVII. andXVIII. centuries. 5th topic is about that how was named Kyrgyz people and about Kyrgyzclans. 6th topic is about that how was explained in the Bichurin's opuses, social life and theirculture and government system of Kyrgyz people. 7th topic is about `Sob. Sved...` which waswritten has been added translation of `Kyrgyz Topic` in this book.Fived chapter of this dissertation, about that research result and appraise in thisthesis.`Table` of our research has been added from Bichurin's book which was named `Ist.Oboz. Oyratov...`. The chapter of our research which was named `Supplement`, has beenadded from Bichurin's book which was named `Sob. Sved...`.