Студенттердин өз алдынча иштөөсҥн уюштуруунун инновациялык формалары

Abstract

15-20 yıl önce Eğitim sistemi genellikle yeni kuĢakları hazır olan, oluĢmuĢ Ģeyleri yeniden gerçekleĢtirmeye hazırlama ile sınırlanmıĢtır. Toplumun geliĢme süreci bugüne göre nispeten yavaĢ geliĢerek Yüksek Öğretim Sistemi geçici sorunları çözmeye yönlenmiĢtir. Günümüzde ise Eğitim problemleri tamamen değiĢmiĢtir. XX. asırda baĢlanmıĢ olan bilimsel teknolojik devrimin sonucunda genç uzmanların mesleki yeterliliğine olan talep arttı. Eğer gençler toplumunda aktif rol almak istiyorlarsa, kendilerini devamlı geliĢtirmeleri zorundalar. Dolayısıyla, günümüzde toplum tarafından, eğitim sisteminde (orta okulda) kendini geliĢtirerek, kendi baĢına öğrenebilen, öğrendiklerini uygulayabilen, her türlü Ģartlarda iĢ yapabilen, alanında karĢılaĢılan problemleri çözebilen, yetenekli uzmanları yetiĢtirme talebi konulmaktadır.Buna ek olarak günümüzde yüksek öğretim sisteminin Bologna sistemine geçmesi sonucunda kredili sisteme uygun yeni ders programları hazırlanarak öğretim elemanlarının yardımıyla yapılacak olan teorik derslerin sayısı azaldı (eski programda 1:1; yeni programda 1:3).Sonuçta, ders programında sunulan çoğu dersler öğretim elemanın yardımı olmadan, öğrencinin bağımsız çalıĢmasına olanak tanımaktadır. Bu genellikle öğrencilerin sadece bilim seviyesini değil, bağımsız çalıĢabilme yeteneğini de ölçer. AraĢtırmalar gösteriyor ki öğrencileri değerlendirmenin sadece bir-kayıtlama (sonuçlama-rütbe verme, ara sınav, sınav) fonksiyonu gerçekleĢerek, diğer yönetici, öğretici, aktifleĢtirme, geliĢtirme fonksiyonları yeterli seviyede geliĢemiyor.Öğrencilerin bağımsız çalıĢma katkısının artması, onların tamamıyla gerçekleĢmesi için belli bir koĢulların yerine getirilmesi gerekiyor. Bu gibi Ģartların biri olarak yukarıda belirlediğimiz gibi, öğrencilerin derse çalıĢma yeteneklerini, özellikle bağımsız çalıĢma yeteneklerinin kalitesini yükseltme ve onu yönetme sayılır.Sonucunda, Eğitim vermenin verimliliğini, özellikle teori dersi dıĢında öğrenmenin etkinliğini arttırmanın önemli Ģartlarının biri olarak öğrencilerin bağımsız çalıĢmasının psikolojik, eğitimsel ve teorik temellerini ve uygulama yollarını araĢtırma gereksinimi ortaya çıkıyor. Bu önemli problemi çözmenin temel yollarından biri olarakgünümüzdeki eğitim sisteminin güncel sorunlarından biri olan öğrencilerin geliĢtirici bağımsız çalıĢmasını düzenlemenin uygun Ģekillerini ve metodlarını oluĢturma ve onun özetini belirleme sayılır.Öğrencilerin bağımsız çalıĢma alanında araĢtırmalar, eğitimsel teoride ve uygulamada güncel sırada yer alarak ona her türlü belirleme verilmiĢtir.Öğrencileri bağımsız çalıĢmaya öğretme fikrini eğitimin ünlü klasikleri Y.A. Komenskiy, C.C Russo, A. Desterg, Ġ.G. Pestalossi, K.D. UĢinskiy v.b çalıĢmalarından örnek alabiliriz.„Eğitim verme sürecinde öğrencilerin bağımsız çalıĢmalarını geliĢtirme gereksinimi fiziği öğretme metodları alanında‟ araĢtırmaları A.Ġ. Baçinskiy, E.N. Goryaçkin, P.A. Znamenskiy, K.L.Elizarov v.b çalıĢmalarında incelenmiĢtir.Öğretim sürecinde öğrencilerin bağımsız çalıĢmalarını geliĢtirmenin teorisine ve uygulamasına V.K.Buryak, E.Y. Golant, B.P.Esipov, M.Ġ.Mahmutov, P.Ġ. Pidkasistıy, M.N. Skatkin, A.V.Usovaların araĢtırmaları katkı sağlamıĢtır.Günümüzdeki eğitim biliminde geliĢtirme teorisi ve problemleri üzerinde L.S.Vıgotskiy, V.V.Davıdov, D.B.Elkonin, L.V.Zankov, E.N. Kabanova-Meller, Z.Ġ. Kalmıkova, Ġ.Y.Lerner, M.N.Skatkin, N.N.Pospelov, L.M.Fridmand v.b bilim adamları çalıĢmıĢlardır.Kırgızistan‟da fizik dersinde öğrencilerin bağımsız çalıĢmalarının bazı yönleri E.M.Mambetakunov, M.Koyçumanov, T.M.Siyayev, A.S.Döötaliyevaların çalıĢmalarında incelenmiĢtir.AraĢtırma problemi: Günümüzde toplumun geliĢme eğilimi bağımsız karar verebilen, aktif çalıĢkan insanları talep eder, ama günümüzde eğitim-öğretim sisteminde öğrencilerin bağımsız çalıĢmalarını sağlamada bilimsel-uygulama yeterliliklerinin eksikliği fark ediliyor.Dolayısıyla, bu araĢtırmanın bilimsel problemi, öğretim sisteminin özetini yenileĢtirme Ģartında eğitim vermenin kalitesini yükseltmeye ve öğrencilerin mesleki geliĢmelerini etkileyecek faktör olarak öğrencilerin bağımsız çalıĢmalarının yeni yollarını ve yöntemlerini belirleme olarak sayılır.AraĢtırma alanı: Üniversite Eğitim-Öğretim süreciAraĢtırma konusu: Öğrencilerin bağımsız çalıĢmalarını düzenlemenin yeni yöntemleri.AraĢtırma amacı: Eğitim vermeni modemleĢtirme Ģartında öğrencilerin bağımsız çalıĢmalarını geliĢtirmede, düzenleme iĢlerinin yeni yöntemlerini ortaya koyma ve onların etkinliğini uygulamada belirleme.Ġncelenecek problemin eğitim teorisi ve uygulamadaki durumunun analizi aĢağıdaki bilimsel hipotezi sunmaya imkân sağlayacaktır:Eğer:- Öğrencilerin geliĢtirici bağımsız çalıĢma iĢlerinin çeĢitlerini, onun boyutunu ve özetini belirlemede didaktiğin, geliĢtirme ve etkili öğretimin, çalıĢkanlık teorisinin temel prensiplerinin yapılması sağlanırsa;- Öğretim elemanı ve öğrencilerin iliĢkiden bağımsız iĢbirliğine geçmeyi sağlayacak, derste ve ders dıĢında geliĢme bağımsız çalıĢmanın insana yönelik türlerin sistemi oluĢursa;- Öğrencilerin bağımsız çalıĢmalarını düzenlemenin yeni yöntemleri belirlenerek bilimsel-metodiksel yönden düzenlenirse;- Öğrencilerin geliĢtirici bağımsız çalıĢmalarını düzenlemenin oluĢmuĢ metodik modelini uygulamada kullanmanın eğitimsel Ģartları belirlenirse;O zaman: öğrencilerin bağımsız çalıĢmasının verimliliği artarak, onun yapılmasında öğrenciler bağımsız çalıĢarak bilim, beceri ve alıĢkanlığa sahip olarak özgünlük, kararlılık, kreativ etkinlik yapabilme sorumluluklarıyla bunalım durumdan çıkabilme, toplumda çalıĢabilme gibi özelliklerinin ve akademik baĢarılıklarının geliĢmesi sağlanacaktır.AraĢtırma amacı ve bilimsel hipoteze uygun aĢağıdaki görevler belirlendi:1. Bilimsel kaynakları analiz etmenin sonucunda öğrencilerin bağımsız çalıĢmalarının özetini ve onun düzenlenmesinin bilimsel temellerinin teorik durumunu araĢtırma;2. Günümüzdeki üniversitelerde öğrencilerin bağımsız çalıĢmasını oluĢturmanın günümüzdeki durumunu inceleme;3. Öğrencilerin bağımsız çalıĢmasını düzenlemenin yeni yöntemlerini belirleme4. Bağımsız çalıĢmayı düzenlemenin yeni yöntemlerinin eğitimsel deneme sürecinde kontrol etme.AraĢtırmanın metolojik temellerinin geliĢme teorisi, onun prensipleri, insanın etkinliği ve özerkliğinin Ģartları, sebepleri insana yönelik öğretim, becerilik teorisinin temel tüzüğünü oluĢturur.Yukarıda zikredilen görevleri yerine getirmek için aĢağıdaki araĢtırma metodları kullanıldı:- problem üzerinde bilimsel kaynakları teorik yönden inceleme;- öğretim elemanlarının tecrübesini öğrenme ve genelleĢtirmek;- eğitimsel deneme yapmak;- öğrencilerle sohbet etmek, eğitimsel gözetim v.b.Günümüzde eğitim verme sorunları tamamen değiĢti. XX.asırda baĢlamıĢ olan bilimsel teknolojik devrimin sonucunda genç uzmanların mesleki yetkililiğine olan talep yükseldi. Bu problemi çözmenin temel yollarından biri günümüzdeki eğitim sisteminin önemli konusu olan, öğrencilerin bağımsız çalıĢmalarını düzenlemenin gerekli yeni Ģekillerini ve metodlarını ortaya çıkarma ve onun özetini belirleme sayılır.Dolayısıyla, eğitim vermenin etkililiğini, özellikle ders dıĢında öğrenmenin verimliliğini arttırmanın daha bir önemli Ģartlarından biri – öğrencilerin bağımsız çalıĢmaya olan psikolojik, teorik hazırlığı, eğitimsel, teorik özelliklerini ve uygulamada kullanma yollarını araĢtırma gereksinimi ortaya çıkmıĢtır. Yukarıdaki taleplere uygun araĢtırmada öğrencilerin bilgi edinme çalıĢmalarını geliĢtirecek bağımsız çalıĢma teorik ve pratik yönden analize edilip özeti, sınıf özellikleri, düzenleme Ģartları belirlendi.Yukarıda belirttiğimiz sebeplerden dolayı ortaya çıkan talepleri karĢılamak için eğitim vermenin bütün sistemlerini aprior- bilgi modelden, öğrenmekten fazla olan aposterior çalıĢma modeline geçmeyi önermektedir. Bu, elbette, öğrencilerin bağımsız çalıĢmalarının eğitimsel süreçte güncelleĢmesini sağlar.Öğretmeyi, onun içinde öğrencilerin bağımsız çalıĢmasını düzenlemenin tamamen yeni biçimleri öğretim elemanı ve öğrenci muamelesinden, öğrenci bağımsız çalıĢması yöntemini kullanmanın yardımıyla gerçekleĢecektir.

В современном обществе в результате научно-технической революции возростают требования к профессиональной компетенции молодых специалистов. Одним из главных путей решения этой проблемы является определение содержания и разработка новых форм и методов организации развивающей самостоятельной работы студентов.В данной исследовательской работе проделан теоретический и практический анализ развивающей самостоятельной работы студентов, определены ее сущность, классификационные признаки, условия организации и но основе этого разработана и апробирована модель новой формы организации развивающей самостоятельной работы студентов.Ключевые слова: развивающая самостоятельная работа, развивающее обучение, активное обучение, интерактивное обучение.