1960–80 yılları arasında kırgız edebiyatında uzun hikaye türü ve dönem incelemesi

Abstract

ÇalıĢma üç bölümden oluĢmaktadır. Birinci bölümde kısaca Kırgız Edebiyatının oluĢum yıllarına genel bir bakıĢ yapılmıĢ, önemli eserlerden bahsedilmiĢtir. Edebiyatın üzerine oturtulduğu teorik yapıdan da bu bölümde bahsedilmiĢtir. Ġkinci Bölümde Ġkinci Dünya SavaĢı dönemi ayrıntılı bir Ģekilde eserlerden de örnekler verilerek incelenmeye çalıĢlmıĢ ve karĢılaĢtırma çalıĢmaları yapılarak eserlerin eksik yanları gözönüne koyulmaya çalıĢılmıĢtır. Üçüncü bölümde ise genel bir dönem analizinden sonra seçilen eserler incelenmiĢ ve genel olarak dönemin özelliklerinden bahsedilmiĢtir. Ġncelemeye alınan eserler teorik yönden irdelendikleri gibi bu eserler incelenirken birçok edebiyat kuramının da eleĢtirisi eserlerle birlikte yapılmıĢtır. Böylelikle kuramlar ve tarihî süreç ve sosyolojik yapı arasındaki organik bağ irdelenirken, edebiyat eseri ve tarihî ve siyasî süreç arasındaki organik bağ da ispat edilmiĢtir.Böylelikle Kırgız Edebiyatının 1980'li yıllara kadarki genel geliĢim süreci ele alınmaya çalıĢılmıĢtır. Fakat bu çalıĢma sadece bir baĢlangıcı teĢkil etmektedir. Böylesine uzun bir dönem için sonraki araĢtırmalara ve araĢtırmacılara ihtiyaç elbette olacaktır.Anahtar Kelimeler:Kırgız Edebiyatı, Uzun Hikâye, Cengiz Aytmatov, Kırgızistan, Ġkinci Dünya SavaĢı, Edebiyat, Edebiyat Kuramı

Диссертация үч бөлүмдөн турат. Биринчи бөлүмдө кыскача кыргыз адабиятынын калыптаныш жылдары жалпы каралып, маанилүү чыгармалардан кеп кылынган. Адабият кайсы теорияга негизделгени да ушул бөлүмдө айтылган. Экинчи бөлүмдө Улуу Ата Мекендик Согуш мезгилин деталдуу түрдө чыгармалардан да мисалдар келтирилип, изилдөөгө аракет кылынган жана салыштыруулар жасалып, чыгармалардын кем жактары баяндалган. Үчүнчү бөлүмдө болсо мезгилдин жалпы анализинен кийин тандалган чыгармалар изилденген жана жалпысынан мезгилдин өзгөчөлүктөрүнөн сөз козголгон. Изилдөөгө алынган чыгармалар теориялык жактан изилденгендей эле, изилдөө маалында көптөгөн адабият теориясы чыгармалар менен бирге сындалган. Ошентип, теориялар жана тарыхый процесс жана социологиялык түзүлүш арасындагы органикалык байланыш изилденип жатса, адабий чыгарма менен тарыхый жана саясий процесс арасындагы органикалык байланыш да далилденген.Ошентип кыргыз адабиятынын 1980-жылдарга чейинки жалпы өнүгүш процесси каралган. Бирок бул эмгек бир саамалык гана бойдон. Мынчалык узун мезгил үчүн кийинки изилдөөлөргө жана изилдөөчүлөргө албетте муктаждык туюлмакчы.Aчкыч сөздөр:Kыргыз адабияты, Повесть, Чыңгыз Айтматов, Kыргызстан, Улуу Ата Мекендик Согуш, Адабият, Адабият теориясы