Кыргыз элдик педагогикасындагы эмгек тарбиясы (магистрдик диссертация)

Abstract

Илимий иш кыргыз эл педагогикасында камтылган залкар педагогикалыкидеялардын ичинен эмгекке тарбиялоо идеяларын, эмгек тажрыйбасынынмазмунун, мүнөзүн, каражаттарын жана методдорун тарыхый-этнопедагогикалыкөңүттөн ачыктоого, алардын азыркы заманбап тарбиялоонун практикасы үчүнканчалык маанилүү экендигин белгилөөгөаны системалаштырууга арналган.Изилдөөнүн илимий жаңылыгы жана теориялык мааниси балдардыэмгекке тарбиялоо боюнча элдин педагогикалык тажрыйбасын, эмгеккетарбиялоо системасынын негизги түшүнүктөрүн жана идеяларынжалпылаштыруу жана системалаштыруу болуп саналат. Бул система эмгектарбиясынын идеалын, максатын, милдеттерин, балдарга педагогикалык таасиртийгизүүчү каражаттарды жана методдорду өз ичине камтыйт.Диссертация киришүүдөн, эки главадан, корутундудан, колдонулганадабияттардын тизмесинен жана тиркемеден турат 4Киришүүдө изилдөөнүн актуалдуулугу негизделип, анын максаты,гипотезасы, алдыга коюлган милдеттери, предмети жана объекти аныкталып,методологиялык негизи айкындалган. Ошондой эле, изилдөөнүн методдору,жаңылыгы жана практикалык маанилүүлүгү ачылып көрсөтүлгөн.Изилдөөнүн биринчи бөлүмү `Кыргыз эл педагогикасындагы эмгектарбиясынын мазмуну` деп аталып, кыргыз элдик чыгармаларда камтылган эмгектарбиясынын максаты, идеалы жана эмгекке тарбиялоонун милдеттери такталып,талдоого алынды. Ошондой эле балдарды эмгекке тарбиялоонун негизгибагыттары кыргыз үй-бүлөсүнүн шартында колдонулушу каралып чыкты.Изилдөөнүн экинчи бөлүмү `Кыргыз элдик педагогикасындагы эмгеккетарбиялоонун каражаттары жана методдору` деп аталып, кыргыз элдикпедагогикасындагы тарбиялоо боюнча каражаттар, методдор жөнүндө маалыматберилип, аларды эмгекке тарбиялоо процессинде колдонуу маселеси каралыпчыкты. Ошондой эле кыргыз элинин өз ара жардамдашуу салты болуп саналган`Ашар` – эмгекке тарбиялоонун элдик мектеби катары талдоого алынды.Кортундудакыргыз элинин эмгекке тарбиялоо тажрыйбаларын,маданиятын, элдик чыгармаларды өз ичине камтыган элдик педагогиканыннегизинде ачыкталды; кыргыз эл педагогикасын чагылдырылган эмгектарбиясынын идеалдары, мазмундук ориентирлери, каражаттары, методдорутарыхый-этнопедагогикалык аспектеилимий талдоо жүргүзүлдү; кыргыз элпедагогикасындагы эмгекке тарбиялоо идеяларын, эмгек тажрыйбасынынмазмунун, мүнөзүн, идеалын, каражаттарын жана методдорун тарыхый-этнопедагогикалык өңүттөн ачыкталып, системалаштырылды.Түйүндүү түшүнүктөр: элдик педагогика, эмгек, эмгек тарбиясы, эмгекчилдик,элдик чыгармалар, элдик тажрыйбалар, ашар.

Araştırmamızda Kırgız halk eğitimindeki iş eğitiminin idealini, iş tecrübesininiçeriğini, araçlarını, metotlarını tarihi-pedagojik yönden belirterek, analiz ederek vesistemleştirerek öne koyulan amaçlara ulaşılmıştır.Kırgız halk pedagojisindekihalkın tecrübesini, iş eğitiminin asıl düşüncelerini veideallerini genelleştirmek ve sistemleştirmek işbu araştırmanın teorik öneminioluşturmaktadır.Araştırma: Giriş, iki bölümden, sonuç, özet ve kaynaklardan oluşur.Giriş bölümünde araştırmanın aktüalitesi, amacı, hipotezleri, alt amaçlar,metodolojik temeli ve yenilik durumu, pratik önemi belirtildi.Birinci bölüm `Kırgız Halk Pedagojisindeki İş Eğitiminin Kapsamı` diyeadlandırılarak, bu bölümde Kırgız halk eğitiminde yer alan iş eğitiminin amacı, ideali vesorumlulukları belirlenerek teker teker analiz edildi. Bununla birlikte Kırgız ailesinde işeğiminin yönlerinin kullanılışı belirlendi.İkinci bölüm `Kırgız Halk Pedagojisindeki İş Eğitiminin Araçları ve Metotları`diye adlandırıldı. Bu bölümde Kırgız halkının çocuklarını çalışma becerisinikazandırmada kullandığı araçları ve metotları birer örnekle açıklayarak analiz edildi.