Kollagenozlarda Sjögren Sendromunun sıklığı, özellikleri ve Sjögren Sendromu tanısında küçük tükrük bezi biopsisinin yeri

Abstract

Bu çalışmada 31 hasta (18 RA + 5 PSS + 3 SLE + 2 DM) klinik, bioşimik, serolojik, histolojik olarak değerlendiri lerek kollagen hastalıklarda Sjogren Sendromunun sıklığı ve özellikleri aranmış, ayrıca SS nun teşhisinde küçük tükrük bezi biopsisinin yeri belirlenmeye çalışılmıştır. 31 olguluk tüm grupta toplam 11 Sjogren sendromu (3 Primer SS + 8 Sekon- der SS) bulundu. RA li toplam 18 hastada SS oranı % 27, PSS lu toplam 5 hastada SS oranı % 60 di, SLE ye DM grubunda klinik olarak SS bulunamadı, bunun nedeni bu gruplardaki hasta sayı sının azlığı olabilir. Göz bulguları negatif olmasına rağmen, 3 SLE lu olgunun 2 sinde, 2 DM li olgunun 2 sinde alt dudak biopsisinde patoloji bulundu. Toplam 31 kollagenozlu hastada SS oranı % 35 di. SS lu 11 hastadaki en sık bulgular: KCS % 100 Kserostomi % 90 RA % 45 PSS % 27 şeklindeydi. Olgularımızda kadın/erkek oranı 14,5/1 idi. SS lu 11 hastanın hepsi kadındı. Ortalama romatizmal hastalık süresi 7 yıl bulundu. Toplam grubun yaş ortalaması 43, SS lu hastala rın yaş ortalaması 41, SS nun ortalama başlama yaşı 42 idi.- 71 Hastalık grupları bir bütün olarak incelendiğinde kserof talmi % 35, kserostomi % 32, sık solunum yolu infeksi- yonu % 16, genital mukoza kuruluğu % 12, parotis büyümesi % 9 diş bozukluğu % 22, Raynaud % 29, ilaç allerjisi % 19, hiper- gamaglobulinemi % 46, Lateks RF pozitifliği % 63, ANA pozi tifliği % 33, keratokonj uktivitis sikka % 38, alt dudak tükrük bezi biopsisi pozitifliği % 87 oranında bulundu. Göz muayenesi patolojik olanlarda, normal olanlara gö re alt dudak biops isindeki fokal lenfosit inf il trasyonu 2,5 kat fazla bulundu. Bu nedenle, KCS saptanan hastalarda, SS teşhisini kes inleştirebilmek için, alt dudak tükrük bezi biop sisi yapılmalıdır. Tüm olgulardaki en sık his topatolo j ik özellik, % 67 ile, lenfosit inf il trasyonuydu . Romatizmal hastalığın ciddi liği ve süresi arttıkça, ilaç kullanımı azaldıkça, KS kulla nımı ve .kullanım süresi azaldıkça, fokal lenfosit infiltras- yonu oranı artmaktaydı. Kserostomisi veya keratokonj uktivitis sikkası olmayan vakalarda, biopsi ile pozitif sonuç alınabildiğinden, kollagen has talıklardaki subklinik SS nu teşhis edebilmek için, alt dudak biopsisi yapılmalıdır. Çalışmamızın verilerine dayanarak, SS nun teşhisinde, alt dudak tükrük bezi biopsisinin oldukça yararlı ve duyarlı bir araştırma metodu olduğunu, bu nedenle rutin olarak uygulan ması gerektiğini söyleyebiliriz.